Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-08-05, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
5 sierpnia
1461 - W Krakowie urodził się przyszły król Polski i wielki książę litewski Aleksander Jagiellończyk.

1579 - W Capranicy koło Rzymu zmarł Stanisław Hozjusz, teolog katolicki, kardynał, działacz kontrreformacji; w 1564 r. sprowadził do Polski zakon jezuitów, zakładając w Braniewie pierwsze jezuickie kolegium.

1598 - Król Polski Zygmunt III Waza wypłynął z Helu do Szwecji w celu stłumienia buntu księcia Karola Sudermańskiego.

1772 - I rozbiór Polski: Traktat rozbiorowy w Petersburgu podpisały Rosja, Prusy i Austria.

1815 - W folwarku Czarci Kąt koło Wilna zmarł Hieronim Stroynowski, biskup wileński, prawnik, filozof prawa, ekonomista, członek Komisji Edukacji Narodowej; profesor Akademii Wileńskiej i jej rektor w latach 1799-1806.

1816 - W Widzach Łowczyńskich zmarł gen. Tomasz Wawrzecki, po dostaniu się do rosyjskiej niewoli Tadeusza Kościuszki Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w czasie powstania 1794 r.; członek Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego; minister sprawiedliwości w Królestwie Polskim.

1827 - W Krotoszynie urodził się Marian Langiewicz, generał, dyktator Powstania Styczniowego.

1864 - Na stokach warszawskiej Cytadeli władze carskie dokonały egzekucji Romualda Traugutta - dyktatora Powstania Styczniowego oraz czterech jego współpracowników: Jana Toczyskiego, Rafała Krajewskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego.

1884 - W Warszawie urodził się Ludwik Hirszfeld, lekarz mikrobiolog, immunolog i serolog.

1900 - W Warszawie urodził się Leonard Buczkowski, reżyser "Zakazanych piosenek" - pierwszego powojennego polskiego filmu fabularnego, "Skarbu" oraz "Przygody na Mariensztacie", która była pierwszym polskim kolorowym filmem fabularnym.

1908 - W Ouarville we Francji zmarł Walery Antoni Wróblewski, jeden z dowódców Powstania Styczniowego, związany z "czerwonymi"; działacz Zjednoczenia Emigracji Polskiej; generał Komuny Paryskiej; członek władz I Międzynarodówki; od 1895 r. w PPS.

1915 - Wojska niemieckie zajęły opuszczoną przez Rosjan Warszawę.

1920 - Papież Benedykt XV skierował do biskupów świata przesłanie "O zmiłowanie Boga nad nieszczęsną Polską".

1921 - W Krakowie urodził się Roman Bratny, prozaik, poeta, publicysta, scenarzysta filmowy, autor powieści "Kolumbowie. Rocznik 20".

1922 - W Krakowie rozpoczął się pierwszy zjazd legionistów.

1927 - W Kałuszynie urodził się Janusz Tazbir, historyk, znawca epoki nowożytnej, badacz dziejów kultury i historii ruchów religijnych; autor książek "Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII w.", "Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460-1795", "Reformacja w Polsce. Szkice o ludziach i doktrynie", "Polskie przedmurze chrześcijańskiej Europy. Mity a rzeczywistość historyczna".

1931 - We Lwowie urodził się Janusz Majewski, reżyser, scenarzysta, rektor Warszawskiej Szkoły Filmowej; autor filmów "Zaklęte rewiry", "Lekcja martwego języka", "C.K. Dezerterzy", "Mała matura 1947" oraz serialu "Królowa Bona".

1940 - Premier RP gen. Władysław Sikorski oraz premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill podpisali polsko-brytyjską umowę wojskową.

1942 - Premier gen. Władysław Sikorski mianował Delegatem Rządu na Kraj prof. Jana Piekałkiewicza ze Stronnictwa Ludowego.

1942 - 5 lub 6 sierpnia Janusz Korczak i jego współpracowniczka Stefania Wilczyńska razem ze swoimi wychowankami z Domu Sierot doprowadzeni zostali przez Niemców na Umschlagplatz, skąd wywieziono ich do obozu zagłady w Treblince.

1943 - Oddział AK przeprowadził udaną akcję uwolnienia z niemieckiego więzienia w Jaśle około 180 osób.

1944 - Powstanie Warszawskie: Brygada SS Oskara Dirlewangera wymordowała na Woli około 20 tys. ludzi; w ciągu następnych dni liczba zamordowanych wzrosła do 40-60 tys.; dokładna liczba ofiar rzezi warszawskiej Woli pozostaje wciąż nieznana.

1944 - Powstanie Warszawskie: Żołnierze Batalionu "Zośka" uwolnili około 350 Żydów więzionych w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Warschau na tzw. Gęsiówce.

1944 - W Sulejówku zginął Jędrzej Moraczewski, inżynier, działacz socjalistyczny, poseł do austriackiej Rady Państwa (1907-1918); pierwszy premier niepodległej Polski (1918-1919), powołany na to stanowisko przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego; minister robót publicznych (1925-1929); poseł na Sejm (1919-1930).

1945 - W nocy z 4 na 5 sierpnia zgrupowanie poakowskich oddziałów partyzanckich, związanych z Delegaturą Sił Zbrojnych, pod dowództwem kpt. Antoniego Hedy "Szarego", zaatakowało więzienie UB w Kielcach uwalniając ponad 350 więźniów.

1945 - Decyzja o likwidacji Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

1947 - W Gołkowicach w pow. wodzisławskim urodził się Marian Dziędziel, aktor, związany z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; wystąpił m.in. w filmach "Sezon na leszcza", "Wesele" (2004), "Dom zły", "Kret", "1920 Bitwa Warszawska", "Supermarket", a także w serialach "Blisko, coraz bliżej" i "Oficer".

1987 - W Warszawie zmarł Zygmunt Mycielski, kompozytor, krytyk muzyczny.

2011 - W Warszawie zmarł Andrzej Lepper; szef Samoobrony i były wicepremier rządu PiS-LPR-Samoobrona.

2012 - W Warszawie zmarł Erwin Axer, reżyser teatralny, eseista, pedagog; wieloletni dyrektor stołecznego Teatru Współczesnego.

2012 - W Sitkówce koło Kielc zmarł Ignacy Skowron, ostatni z żyjących żołnierzy Wojska Polskiego, którzy we wrześniu 1939 r. bronili Westerplatte.

2016 - W Rio de Janeiro rozpoczęły się XXXI Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polscy sportowcy zdobyli w ich trakcie 11 medali, w tym 2 złote.

Zobacz także

2024-08-30, godz. 13:10 Piekło Starego Miasta 80 lat temu sytuacja powstańców warszawskich na Starym Mieście była krytyczna. Okrążona dzielnica była celem nieustannych niemieckich bombardowań, brakowało… » więcej 2024-08-30, godz. 13:00 „Sztafeta Pokoju” - start w niedzielę o 9:00 w Byczynie Przed uczestnikami dystans 62 kilometrów przez pięć gmin w województwach opolskim, łódzkim i wielkopolskim, a rajd to wyjątkowy, bo w trakcie niego uczczonych… » więcej 2024-08-30, godz. 11:00 Mijają 44 lata od podpisania porozumień szczecińskich 44 lata temu, 30 sierpnia 1980 roku, komunistyczne władze, reprezentowane przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego, podpisały porozumienie ze strajkującymi… » więcej 2024-08-30, godz. 09:00 Archiwalne zdjęcia z 1939 roku przed Archiwum Państwowym w Opolu Wystawa zatytułowana "Zaczęło się w powietrzu. Trudna historia (nie)znanego lotniska w dokumentach archiwalnych" - to propozycja Archiwum Państwowego w Opolu… » więcej 2024-08-30, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 30 sierpnia » więcej 2024-08-29, godz. 15:00 Premiera filmu „Powrót z niepamięci” Fundacji Nobiscum w programie Europejskich Dni Kultury Żydowskiej „Powrót z niepamięci” - „Erasing oblivion”- to tytuł filmu o historii żydowskich rodzin Bomzonów i Brygartów z Płocka. Dokument powstał w ramach… » więcej 2024-08-29, godz. 13:00 PATRO (30.08-01.09): Niemodlin świętuje 800-lecie Niemodlin obchodzi w tym roku 800-lecie. Z tej okazji już w najbliższy weekend odbędą się obchody tego wyjątkowego jubileuszu. Wszystko zacznie w piątek… » więcej 2024-08-29, godz. 11:00 80. rocznica Słowackiego Powstania Narodowego Słowacy obchodzą dziś (29.08) osiemdziesiątą rocznicę wybuchu Słowackiego Powstania Narodowego. Centralne uroczystości mają miejsce w Bańskiej Bystrzycy… » więcej 2024-08-29, godz. 09:00 80 lat temu Niemcy zlikwidowali getto w Łodzi Mija 80 lat od likwidacji łódzkiego getta, największego na ziemiach wcielonych do III Rzeszy. 29 sierpnia 1944 roku Niemcy wywieźli do Auschwitz-Birkenau ostatnią… » więcej 2024-08-29, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 29 sierpnia » więcej
3233343536
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »