Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-07-15, 07:00 Autor: Roman Juranek

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 lipca
1410 - Pod Grunwaldem wojska polsko-litewskie, wspierane przez oddziały ruskie, czeskie i tatarskie, pod wodzą króla Władysława Jagiełły pokonały wojska Zakonu Krzyżackiego; była to jedna z największych bitew średniowiecza.

1646 - Maria Ludwika Gonzaga została koronowana na królową Polski; była żoną dwóch polskich królów z dynastii Wazów: Władysława IV i Jana Kazimierza.

1745 - W Misy-Faut-Yonne we Francji urodził się Jean-Pierre (Jan Piotr) Norblin, malarz, rysownik, grafik; przez ponad 30 lat mieszkał i tworzył w Polsce, do której przyjechał w 1774 r.; malował m.in. pejzaże i scenki z życia dworskiego.

1809 - Wojna polsko-austriacka: Książę Józef Poniatowski wkroczył do Krakowa na czele oddziałów Księstwa Warszawskiego.

1854 - W Radomiu urodził się Jacek Malczewski - malarz, rysownik, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu polskiego; jego najwybitniejsze prace to "Melancholia", "Błędne koło", "Chrystus i samarytanka"; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

1858 - W Byszowie koło Sandomierza urodził się Mieczysław Frenkiel, aktor, wybitny odtwórca ról w sztukach Moliera i Aleksandra Fredry, Maciej Boryna w pierwszej polskiej ekranizacji "Chłopów".

1861 - W Montfermeil we Francji zmarł książę Adam Jerzy Czartoryski, minister spraw zagranicznych Rosji (1804-1806), w Królestwie Polskim członek Rady Administracyjnej i senator-wojewoda; w czasie Powstania Listopadowego prezes Rządu Narodowego; na emigracji przywódca obozu Hotelu Lambert.

1871 - W Warszawie urodził się Henryk Arctowski, geograf, geolog, podróżnik, jeden z pionierów polskich badań polarnych.

1876 - We Lwowie zmarł Aleksander Fredro, komediopisarz, poeta i pamiętnikarz, autor m.in. "Zemsty", "Ślubów panieńskich", "Dożywocia" i pamiętnika "Trzy po trzy". Żołnierz armii Księstwa Warszawskiego, uczestnik kampanii rosyjskiej 1812 roku.

1892 - W Montrealu urodził się Włodzimierz Steyer, kontradmirał, w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Rejonu Umocnionego Hel; następnie do 1945 r. w niemieckiej niewoli w oflagu Woldenberg; po wojnie dowódca Marynarki Wojennej (1947-1950).

1904 - W Chotomowie urodził się Marian Wyrzykowski, aktor, reżyser, pedagog, żołnierz kampanii 1939 r. i Powstania Warszawskiego; przez wiele lat związany z Teatrem Polskim w Warszawie.

1908 - W Poznaniu urodził się Henryk Zygalski, matematyk, kryptolog, współautor złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma".

1909 - W Warszawie urodził się Roman Zambrowski, działacz komunistyczny, jeden z głównych polityków grupy "puławian"; w 1968 r. usunięty z PZPR.

1910 - W Krakowie podczas obchodów 500-lecia zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem odsłonięto ufundowany przez Ignacego Paderewskiego Pomnik Grunwaldzki. W czasie uroczystości odbyło się pierwsze publiczne wykonanie "Roty", pieśni autorstwa Feliksa Nowowiejskiego i Marii Konopnickiej.

1918 - W Rostowie urodziła się Lidia Zamkow, reżyserka teatralna, aktorka, pedagog; jako aktorka debiutowała w 1944 roku w Krakowie w sztuce "Freuda teoria snów" Antoniego Cwojdzińskiego, jej debiutem reżyserskim była "Omyłka" wg Bolesława Prusa zrealizowana w 1948 roku w Teatrze Powszechnym TUR.

1920 - Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o reformie rolnej oraz Statut Organiczny Województwa Śląskiego.

1936 - Okólnik premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego stwierdzający, że gen. Edward Rydz-Śmigły jest drugą osobą w państwie.

1936 - W Warszawie urodziła się Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, żeglarka, jako pierwsza kobieta samotnie opłynęła Ziemię (1976-1978).

1936 - W Elżbiecinie pod Łomżą urodził się Tadeusz Walasek, bokser, siedmiokrotny mistrz Polski, mistrz Europy w wadze średniej, dwukrotny medalista olimpijski.

1938 - W nocy z 14 na 15 lipca w Wołczynie pochowane zostały szczątki Stanisława Augusta Poniatowskiego, które po 140 latach powróciły do Polski; na polecenie władz II Rzeczypospolitej odbyło się to jednak w tajemnicy i bez żadnych uroczystości.

1941 - W Kolnie Niemcy rozstrzelali 16 Żydów, których zwłoki pogrzebano wraz ze zburzonym pomnikiem Lenina, wzniesionym na rynku podczas okupacji sowieckiej. Była to jedna ze zbrodni na społeczności żydowskiej popełnionych na Podlasiu w pierwszych tygodniach okupacji niemieckiej.

1943 - W Sielcach nad Oką odbyła się uroczysta przysięga 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

1943 - Powstało Kierownictwo Walki Podziemnej ośrodek dyspozycyjny Komendy Głównej AK, kierujący całością konspiracyjnych działań bojowych.

1955 - W Gdańsku urodził się Maciej Dejczer, reżyser, twórca filmów "300 mil do nieba", "Bandyta".

1956 - We Wrocławiu odsłonięto pochodzący ze Lwowa pomnik Aleksandra Fredry.

1959 - W Zagórzu (obecnie dzielnica Sosnowca) elektryk Stanisław Jaros usiłował dokonać zamachu na I sekretarza KC KPZR Nikitę Chruszczowa; na trasie jego przejazdu eksplodował ładunek, który ranił jedną osobę.

1960 - W Łodzi w Hali Sportowej odbył się pierwszy publiczny pokaz filmu "Krzyżacy" w reżyserii Aleksandra Forda.

1961 - Sejm przyjął ustawę o nowym systemie oświaty i wychowania, która usunęła ze szkół naukę religii; reforma wprowadzała też ośmioklasową szkołę podstawową.

1963 - W związku z licznymi zachorowaniami na ospę, we Wrocławiu ogłoszono stan pogotowia przeciwepidemicznego, miasto zostało poddano kwarantannie. Na skutek epidemii ospy we Wrocławiu zmarło wówczas siedem osób.

1987 - Sejm przyjął ustawę o rzeczniku praw obywatelskich.

1988 – W Warszawie rozpoczął się szczyt państw Układu Warszawskiego.

1989 - W Lublinie zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka, autorka "Dwóch księżyców" i "Cudzoziemki", laureatka Złotego Wawrzynu Polskie Akademii Literatury.

1991 - We Frankfurcie nad Odrą otwarto Europejski Uniwersytet Viadrina.

1995 - W Czymanowie w powiecie wejherowskim odbyła się pierwsza edycja Przystanku Woodstock, jednego z największych festiwali rockowych w Polsce.

2015 – Sąd w Lüneburgu skazał na 4 lata więzienia niemieckiego strażnika niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz-Birkenau Oskara Gröninga, oskarżonego o pomocnictwo w zamordowaniu 300 tys. osób.

Zobacz także

2024-10-23, godz. 16:00 Odszedł profesor Józef Rykwert, krytyk, historyk architektury oraz wykładowca Odszedł jeden z najważniejszych krytyków historii architektury XX i XXI wieku. Profesor Józef Rykwert kształtował całe pokolenia architektów i teoretyków… » więcej 2024-10-23, godz. 14:00 Historia polskiej opieki nad zabytkami na Kresach Katedra we Lwowie, kolegiata w Ołyce, Muzeum Słowackiego w Krzemieńcu to niektóre z cennych budynków na terenie Ukrainy, których konserwacją zajmuje się… » więcej 2024-10-23, godz. 13:15 68 lat temu wybuchło powstanie węgierskie 68 lat temu, 23 października 1956 roku, wybuchło powstanie węgierskie, nazywane też "rewolucją 1956". Było ono próbą wyzwolenia Węgier spod sowieckiej… » więcej 2024-10-23, godz. 11:00 70. rocznica podpisania Układów Paryskich 70 lat temu, 23 października 1954 roku, podpisano Układy Paryskie, których postanowienia znosiły okupacyjny status Republiki Federalnej Niemiec, dawały jej… » więcej 2024-10-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 października » więcej 2024-10-22, godz. 22:04 Festiwal Szyfrów przybliży historię kryptologa Jana Kowalewskiego Z myślą o wielbicielach historii i łamigłówek w piątek w Łodzi odbędzie się Festiwal Szyfrów. Wydarzenie ma przybliżyć historię kryptologa z Łodzi… » więcej 2024-10-22, godz. 21:46 Polscy dyplomaci odwiedzają miejsca pamięci narodowej Polscy dyplomaci na Litwie rozpoczęli w poniedziałek siedmiodniową akcję, podczas której odwiedzą w tym kraju blisko 60 miejsc pamięci narodowej. Przedsięwzięcie… » więcej 2024-10-22, godz. 11:00 Stargard: kolejny masowy grób na terenie po byłym obozie jenieckim Szczątki ponad stu ofiar niemieckiego obozu jenieckiego odnaleźli badacze z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego na terenie byłego obozu Stalag II D w Stargardzie… » więcej 2024-10-22, godz. 09:00 46. rocznica inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II 46 lat temu, 22 października 1978 roku, mszą pontyfikalną na placu św. Piotra w Rzymie papież Jan Paweł II zainaugurował swój pontyfikat. Został wybrany… » więcej 2024-10-22, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 22 października » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »