Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-07-15, 07:00 Autor: Roman Juranek

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 lipca
1410 - Pod Grunwaldem wojska polsko-litewskie, wspierane przez oddziały ruskie, czeskie i tatarskie, pod wodzą króla Władysława Jagiełły pokonały wojska Zakonu Krzyżackiego; była to jedna z największych bitew średniowiecza.

1646 - Maria Ludwika Gonzaga została koronowana na królową Polski; była żoną dwóch polskich królów z dynastii Wazów: Władysława IV i Jana Kazimierza.

1745 - W Misy-Faut-Yonne we Francji urodził się Jean-Pierre (Jan Piotr) Norblin, malarz, rysownik, grafik; przez ponad 30 lat mieszkał i tworzył w Polsce, do której przyjechał w 1774 r.; malował m.in. pejzaże i scenki z życia dworskiego.

1809 - Wojna polsko-austriacka: Książę Józef Poniatowski wkroczył do Krakowa na czele oddziałów Księstwa Warszawskiego.

1854 - W Radomiu urodził się Jacek Malczewski - malarz, rysownik, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu polskiego; jego najwybitniejsze prace to "Melancholia", "Błędne koło", "Chrystus i samarytanka"; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

1858 - W Byszowie koło Sandomierza urodził się Mieczysław Frenkiel, aktor, wybitny odtwórca ról w sztukach Moliera i Aleksandra Fredry, Maciej Boryna w pierwszej polskiej ekranizacji "Chłopów".

1861 - W Montfermeil we Francji zmarł książę Adam Jerzy Czartoryski, minister spraw zagranicznych Rosji (1804-1806), w Królestwie Polskim członek Rady Administracyjnej i senator-wojewoda; w czasie Powstania Listopadowego prezes Rządu Narodowego; na emigracji przywódca obozu Hotelu Lambert.

1871 - W Warszawie urodził się Henryk Arctowski, geograf, geolog, podróżnik, jeden z pionierów polskich badań polarnych.

1876 - We Lwowie zmarł Aleksander Fredro, komediopisarz, poeta i pamiętnikarz, autor m.in. "Zemsty", "Ślubów panieńskich", "Dożywocia" i pamiętnika "Trzy po trzy". Żołnierz armii Księstwa Warszawskiego, uczestnik kampanii rosyjskiej 1812 roku.

1892 - W Montrealu urodził się Włodzimierz Steyer, kontradmirał, w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Rejonu Umocnionego Hel; następnie do 1945 r. w niemieckiej niewoli w oflagu Woldenberg; po wojnie dowódca Marynarki Wojennej (1947-1950).

1904 - W Chotomowie urodził się Marian Wyrzykowski, aktor, reżyser, pedagog, żołnierz kampanii 1939 r. i Powstania Warszawskiego; przez wiele lat związany z Teatrem Polskim w Warszawie.

1908 - W Poznaniu urodził się Henryk Zygalski, matematyk, kryptolog, współautor złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma".

1909 - W Warszawie urodził się Roman Zambrowski, działacz komunistyczny, jeden z głównych polityków grupy "puławian"; w 1968 r. usunięty z PZPR.

1910 - W Krakowie podczas obchodów 500-lecia zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem odsłonięto ufundowany przez Ignacego Paderewskiego Pomnik Grunwaldzki. W czasie uroczystości odbyło się pierwsze publiczne wykonanie "Roty", pieśni autorstwa Feliksa Nowowiejskiego i Marii Konopnickiej.

1918 - W Rostowie urodziła się Lidia Zamkow, reżyserka teatralna, aktorka, pedagog; jako aktorka debiutowała w 1944 roku w Krakowie w sztuce "Freuda teoria snów" Antoniego Cwojdzińskiego, jej debiutem reżyserskim była "Omyłka" wg Bolesława Prusa zrealizowana w 1948 roku w Teatrze Powszechnym TUR.

1920 - Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o reformie rolnej oraz Statut Organiczny Województwa Śląskiego.

1936 - Okólnik premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego stwierdzający, że gen. Edward Rydz-Śmigły jest drugą osobą w państwie.

1936 - W Warszawie urodziła się Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, żeglarka, jako pierwsza kobieta samotnie opłynęła Ziemię (1976-1978).

1936 - W Elżbiecinie pod Łomżą urodził się Tadeusz Walasek, bokser, siedmiokrotny mistrz Polski, mistrz Europy w wadze średniej, dwukrotny medalista olimpijski.

1938 - W nocy z 14 na 15 lipca w Wołczynie pochowane zostały szczątki Stanisława Augusta Poniatowskiego, które po 140 latach powróciły do Polski; na polecenie władz II Rzeczypospolitej odbyło się to jednak w tajemnicy i bez żadnych uroczystości.

1941 - W Kolnie Niemcy rozstrzelali 16 Żydów, których zwłoki pogrzebano wraz ze zburzonym pomnikiem Lenina, wzniesionym na rynku podczas okupacji sowieckiej. Była to jedna ze zbrodni na społeczności żydowskiej popełnionych na Podlasiu w pierwszych tygodniach okupacji niemieckiej.

1943 - W Sielcach nad Oką odbyła się uroczysta przysięga 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

1943 - Powstało Kierownictwo Walki Podziemnej ośrodek dyspozycyjny Komendy Głównej AK, kierujący całością konspiracyjnych działań bojowych.

1955 - W Gdańsku urodził się Maciej Dejczer, reżyser, twórca filmów "300 mil do nieba", "Bandyta".

1956 - We Wrocławiu odsłonięto pochodzący ze Lwowa pomnik Aleksandra Fredry.

1959 - W Zagórzu (obecnie dzielnica Sosnowca) elektryk Stanisław Jaros usiłował dokonać zamachu na I sekretarza KC KPZR Nikitę Chruszczowa; na trasie jego przejazdu eksplodował ładunek, który ranił jedną osobę.

1960 - W Łodzi w Hali Sportowej odbył się pierwszy publiczny pokaz filmu "Krzyżacy" w reżyserii Aleksandra Forda.

1961 - Sejm przyjął ustawę o nowym systemie oświaty i wychowania, która usunęła ze szkół naukę religii; reforma wprowadzała też ośmioklasową szkołę podstawową.

1963 - W związku z licznymi zachorowaniami na ospę, we Wrocławiu ogłoszono stan pogotowia przeciwepidemicznego, miasto zostało poddano kwarantannie. Na skutek epidemii ospy we Wrocławiu zmarło wówczas siedem osób.

1987 - Sejm przyjął ustawę o rzeczniku praw obywatelskich.

1988 – W Warszawie rozpoczął się szczyt państw Układu Warszawskiego.

1989 - W Lublinie zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka, autorka "Dwóch księżyców" i "Cudzoziemki", laureatka Złotego Wawrzynu Polskie Akademii Literatury.

1991 - We Frankfurcie nad Odrą otwarto Europejski Uniwersytet Viadrina.

1995 - W Czymanowie w powiecie wejherowskim odbyła się pierwsza edycja Przystanku Woodstock, jednego z największych festiwali rockowych w Polsce.

2015 – Sąd w Lüneburgu skazał na 4 lata więzienia niemieckiego strażnika niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz-Birkenau Oskara Gröninga, oskarżonego o pomocnictwo w zamordowaniu 300 tys. osób.

Zobacz także

2024-09-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 września » więcej 2024-09-15, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 15 września » więcej 2024-09-14, godz. 11:00 EDD 2024 - Nocny Marek - nocne zwiedzanie brzeskiego ratusza od strychu po piwnice. Przewodnikiem będzie Marek Pyzowski. W ramach tej inicjatywy zwiedzający będą mogli zobaczyć także nieudostępniane normalnie pomieszczenia – część… » więcej 2024-09-14, godz. 10:00 EDD 2024 - Z tabletem po Muzeum – w wirtualnej sieci zabytków Będzie można poznać ciekawe informacje i dowiedzieć się więcej o różnych eksponatach, z wystawy. Tablet będzie osobistym przewodnikiem, dzięki będzie… » więcej 2024-09-14, godz. 09:00 80 lat temu na warszawską Pragę weszła Armia Czerwona i ludowe Wojsko Polskie 80 lat temu, 14 września 1944 roku, w 45. dniu Powstania Warszawskiego, na warszawską Pragę weszły oddziały Armii Czerwonej i 1. Armii ludowego Wojska Polskiego… » więcej 2024-09-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 września » więcej 2024-09-13, godz. 16:00 EDD 2024 - Na szlaku opolskich zamków i pałaców, poznaj piękno pałacu w Żyrowej W ramach tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa w województwie opolskim możliwość zwiedzania pałacowo-parkowego w Żyrowej w sobotę 14 września. Dla… » więcej 2024-09-13, godz. 15:33 85 rocznica zbombardowania Frampola przez samoloty Luftwaffe 85 lat temu, 13 września 1939 r. niemieckie samoloty Luftwaffe zbombardowały miasteczko Frampol. 80 procent zabudowy przestało istnieć. Mieszkańcy miasta… » więcej 2024-09-13, godz. 10:00 EDD 2024 - Wystawa "Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze" Z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa Narodowego (14-15 września) odbędzie się wystawa „Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze”… » więcej 2024-09-13, godz. 09:00 EDD 2024 Szlak zamków i pałaców Śląska W ramach tegorocznych EDD jest dostępna wystawa publikacji nawiązujących do tematu przewodniego "Szlaki, Sieci, Połączenia. Zamki i pałace Śląska." » więcej
2122232425
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »