Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł…
2024-06-14, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków

Auschwitz-Birekanu KL [pixabay.com]
Auschwitz-Birekanu KL [pixabay.com]
84 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków. Uchwałą Sejmu 14 czerwca jest obchodzony jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
W transporcie znajdowało się 728 mężczyzn, między innymi członkowie niepodległościowej konspiracji. Wojnę przeżyło 325 z nich, zginęło 292, a w przypadku 111 los jest nieznany. Jak ustalił historyk Adam Cyra, przez lata związany z Muzeum Auschwitz, ostatni były więzień z pierwszego transportu - Włodzimierz Bujakowski - zmarł w 2020 roku w Cork w Irlandii.

84 lata temu w Auschwitz było osadzonych około 30 niemieckich kryminalistów, którzy pełnili rolę więźniów funkcyjnych. W transporcie przywiezionym do obozu większość stanowili polscy więźniowie polityczni. Byli to głównie młodzi mężczyźni, wśród nich harcerze, gimnazjaliści i studenci, duchowni, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych i żołnierze kampanii wrześniowej, którzy próbowali przedostać się na Węgry. W pierwszym transporcie znalazła się też niewielka grupa polskich Żydów. Więźniowie otrzymali numery od 31 do 758.

Datę 14 czerwca 1940 uważa się za początek funkcjonowania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Był on największym miejscem męczeństwa i zagłady II wojny światowej. Przyjmuje się, że zginęło w nim co najmniej milion 100 tysięcy osób, głównie Żydów, a także Polaków i przedstawicieli kilkudziesięciu innych narodów. Niemcy założyli obóz koncentracyjny Auschwitz, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał później, stając się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów.

Podczas pierwszego apelu w Auschwitz kierownik obozu Karl Fritzsch w przemówieniu do więźniów powiedział: "Przybyliście tutaj nie do sanatorium, tylko do niemieckiego obozu koncentracyjnego, z którego nie ma innego wyjścia jak przez komin. Jeśli się to komuś nie podoba, to może iść zaraz na druty. Jeśli są w transporcie Żydzi, to mają prawo żyć nie dłużej niż dwa tygodnie, księża - miesiąc, reszta - trzy miesiące".

Z pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, w obozie zmarli między innymi Bronisław Czech - więzień numer 349 - wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie wojny kurier tatrzański, Józef Chramiec-Chramiosek - numer obozowy 101 - reprezentant Polski w narciarstwie klasycznym w latach 1932-1936, oraz Antoni Suchecki - numer 595 - rzeźbiarz, jeden z dowódców Związku Walki Zbrojnej w Zakopanem, w obozie członek konspiracyjnej organizacji Związek Organizacji Wojskowej.

W grupie ocalałych 325 Polaków byli między innymi Marian Kołodziej, po wojnie plastyk i scenograf, Stanisław Szpunar - informatyk, Tadeusz Pietrzykowski - bokser i trener, żołnierz Wojska Polskiego, oraz Kazimierz Albin, wieloletni członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Zobacz także

2024-08-23, godz. 20:22 35. rocznica Bałtyckiego Łańcucha [DŹWIĘK] Dziś 35. rocznica Bałtyckiego Łańcucha. Dwa miliony mieszkańców państw bałtyckich, na trasie z Wilna do Tallina przez Rygę chwyciło się wówczas za… » więcej 2024-08-23, godz. 13:00 35 lat temu mieszkańcy krajów bałtyckich utworzyli Bałtycki Łańcuch żywych rąk W krajach bałtyckich obchodzona jest dziś (23.08) 35. rocznica utworzenia Bałtyckiego Łańcucha złożonego z mieszkańców tych państw. Dwa miliony ludzi… » więcej 2024-08-23, godz. 11:00 80 lat temu zginął Henryk Sławik, organizator pomocy dla Polaków na Węgrzech w czasie II wojny światowej 80 lat temu, 23 sierpnia 1944 roku, w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen został zamordowany Henryk Sławik, dziennikarz, powstaniec… » więcej 2024-08-23, godz. 09:00 85 lat temu III Rzesza i ZSRR podpisały pakt Ribbentrop-Mołotow 85 lat temu, 23 sierpnia 1939 roku, Rzesza Niemiecka i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich podpisały pakt o nieagresji. Dokument jest nazywany od nazwisk… » więcej 2024-08-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 sierpnia » więcej 2024-08-22, godz. 15:00 Spektakl o żonie Krzysztofa Baczyńskiego w Centralnym Przystanku Historia IPN Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na spektakl ze śpiewaną poezją Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. „Basia” to wyjątkowa opowieść o miłości. Wydarzenie… » więcej 2024-08-22, godz. 13:00 Szefowa Instytutu Pileckiego w Berlinie: Niemcy zaczęli się więcej interesować Powstaniem Warszawskim Szefowa oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie Hanna Radziejowska uważa, że Niemcy zaczęli się nieco więcej interesować tematem Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-08-22, godz. 11:00 80 lat temu w Powstaniu Warszawskim zginął poeta Włodzimierz Pietrzak 80 lat temu, 22 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego w walkach na Starym Mieście zginął Włodzimierz Pietrzak, poeta, prozaik, krytyk literacki… » więcej 2024-08-22, godz. 09:00 440 lat temu zmarł Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu 440 lat temu, 22 sierpnia 1584 roku, zmarł Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, autor pierwszego w Polsce dramatu "Odprawa posłów greckich"… » więcej 2024-08-22, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 22 sierpnia » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »