Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł…
2024-06-14, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków

Auschwitz-Birekanu KL [pixabay.com]
Auschwitz-Birekanu KL [pixabay.com]
84 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków. Uchwałą Sejmu 14 czerwca jest obchodzony jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
W transporcie znajdowało się 728 mężczyzn, między innymi członkowie niepodległościowej konspiracji. Wojnę przeżyło 325 z nich, zginęło 292, a w przypadku 111 los jest nieznany. Jak ustalił historyk Adam Cyra, przez lata związany z Muzeum Auschwitz, ostatni były więzień z pierwszego transportu - Włodzimierz Bujakowski - zmarł w 2020 roku w Cork w Irlandii.

84 lata temu w Auschwitz było osadzonych około 30 niemieckich kryminalistów, którzy pełnili rolę więźniów funkcyjnych. W transporcie przywiezionym do obozu większość stanowili polscy więźniowie polityczni. Byli to głównie młodzi mężczyźni, wśród nich harcerze, gimnazjaliści i studenci, duchowni, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych i żołnierze kampanii wrześniowej, którzy próbowali przedostać się na Węgry. W pierwszym transporcie znalazła się też niewielka grupa polskich Żydów. Więźniowie otrzymali numery od 31 do 758.

Datę 14 czerwca 1940 uważa się za początek funkcjonowania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Był on największym miejscem męczeństwa i zagłady II wojny światowej. Przyjmuje się, że zginęło w nim co najmniej milion 100 tysięcy osób, głównie Żydów, a także Polaków i przedstawicieli kilkudziesięciu innych narodów. Niemcy założyli obóz koncentracyjny Auschwitz, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał później, stając się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów.

Podczas pierwszego apelu w Auschwitz kierownik obozu Karl Fritzsch w przemówieniu do więźniów powiedział: "Przybyliście tutaj nie do sanatorium, tylko do niemieckiego obozu koncentracyjnego, z którego nie ma innego wyjścia jak przez komin. Jeśli się to komuś nie podoba, to może iść zaraz na druty. Jeśli są w transporcie Żydzi, to mają prawo żyć nie dłużej niż dwa tygodnie, księża - miesiąc, reszta - trzy miesiące".

Z pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, w obozie zmarli między innymi Bronisław Czech - więzień numer 349 - wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie wojny kurier tatrzański, Józef Chramiec-Chramiosek - numer obozowy 101 - reprezentant Polski w narciarstwie klasycznym w latach 1932-1936, oraz Antoni Suchecki - numer 595 - rzeźbiarz, jeden z dowódców Związku Walki Zbrojnej w Zakopanem, w obozie członek konspiracyjnej organizacji Związek Organizacji Wojskowej.

W grupie ocalałych 325 Polaków byli między innymi Marian Kołodziej, po wojnie plastyk i scenograf, Stanisław Szpunar - informatyk, Tadeusz Pietrzykowski - bokser i trener, żołnierz Wojska Polskiego, oraz Kazimierz Albin, wieloletni członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Zobacz także

2024-07-17, godz. 11:00 „Zanurz ręce w historii” - wakacyjne warsztaty w CMJW Wakacyjne warsztaty archeologiczne „Zanurz ręce w historii” - to propozycja Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych. Uczestnicy będą mieli okazję przekonać… » więcej 2024-07-17, godz. 09:00 Pożegnano dziennikarza Zygmunta Gutowskiego organizatora festiwali "Niepokalana" i "Losy Polaków” Rodzina, przyjaciele, środowisko dziennikarsko-filmowe oraz solidarnościowe pożegnało w Warszawie Zygmunta Gutowskiego - dziennikarza radiowego i telewizyjnego… » więcej 2024-07-17, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 17 lipca » więcej 2024-07-16, godz. 15:00 Litwa: w Kownie odsłonięto pomnik króla Aleksandra Jagiellończyka W Kownie odsłonięty został pomnik Aleksandra Jagiellończyka. Był on wielkim księciem litewskim, ale później został też królem Polski. Pomnik stworzyli… » więcej 2024-07-16, godz. 13:00 55. rocznica lądowania na Księżycu 16 lipca 1969 r. rozpoczęła się misja Apollo 11, dzięki której 21 lipca o godz. 2:56 czasu uniwersalnego człowiek po raz pierwszy stanął na powierzchni… » więcej 2024-07-16, godz. 11:00 40 lat temu sąd ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka 40 lat temu, 16 lipca 1984 roku, sąd ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka, syna poetki i działaczki opozycyjnej w PRL Barbary Sadowskiej… » więcej 2024-07-16, godz. 09:00 Mija 91 lat od pierwszej audycji Wesoła Lwowska Fala 91 lat temu, 16 lipca 1933 roku, Polskie Radio Lwów wyemitowało premierową audycję "Wesoła Lwowska Fala". Nadawana na całą Polskę, cieszyła się niezwykłą… » więcej 2024-07-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 lipca » więcej 2024-07-15, godz. 13:00 Powstanie w kolorze. Ukazał się album ze zdjęciami walczącej Warszawy Każde zdjęcie z czasów Powstania Warszawskiego jest ikoniczne. Chciałem pokazać jak najwięcej życia codziennego powstańczej Warszawy. Mimo strasznych warunków… » więcej 2024-07-15, godz. 11:00 35 lat temu umarła Maria Kuncewiczowa - nie tylko autorka „Cudzoziemki” 15 lipca 1989 roku zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka - najbardziej chyba znana jako autorka powieści „Cudzoziemka” - śpiewaczka, działaczka społeczna… » więcej
5354555657
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »