Barbara Otwinowska, pseudonim "Błękitny Witek", "Baśka", jeszcze zanim zdała maturę, w 1943 roku, wstąpiła w szeregi AK. Brała udział w Powstaniu Warszawskim. Opatrywała rannych w budynku przedwojennej kawiarni "Adria". Lokal był zapleczem władz powstania rezydujących w gmachu PKO. Po upadku zrywu została wywieziona na roboty do Niemiec. Do Warszawy wróciła wiosną 1945.

Dwa lata później, wiosną 1947 roku, pomagała kuzynowi Stanisławowi Kuczyńskiemu, pseudonim "August", który był kurierem II Korpusu Polskiego do rotmistrza Pileckiego. Przybył nielegalnie do Polski w celu organizowania przerzutu rodzin oficerów II Korpusu do Berlina. Barbara Otwinowska między innymi przechowywała w swoim mieszkaniu przywiezione przez niego instrukcje.

Pod koniec maja 1947 roku została aresztowana przez UB. Skazana na trzy lata pozbawienia wolności, była więziona na Rakowieckiej w Warszawie i w Zakładzie Karnym w Fordonie, dzielnicy Bydgoszczy. Po odbyciu kary rozpoczęła pracę w Instytucie Badań Literackich PAN. Była badaczem literatury staropolskiej - renesansu i baroku, a także współczesnej.

Po 1989 roku zajmowała się historią działań niepodległościowych kobiet. Współzakładała i współredagowała miesięcznik więźniarek Fordonu "Nike". W latach 90. wydała "Wiersze więzienne" Ireny Tomalakowej, a także opracowała oraz poprzedziła wstępem zbiór wierszy więźniów politycznych "Przeciwko złu. Wiersze i piosenki więzienne 1944-1956 ".

Barbara Otwinowska otrzymała wiele wyróżnień. W 2007 roku została uhonorowana Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a dwa lata wcześniej IPN przyznał jej tytuł "Kustosz Pamięci Narodowej".

Była odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami - za udział w Powstaniu Warszawskim, Krzyżem AK, dwukrotnie Medalem Wojska oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

Zmarła 15 stycznia 2018 roku. Spoczęła na Cmentarzu Komunalnym w Umiastowie koło Ożarowa Mazowieckiego.

(więcej)

Barbara Otwinowska urodziła się 11 czerwca 1924 roku w Toruniu. Kształciła się we Lwowie, a od 1941 kontynuowała naukę na tajnych kompletach sióstr nazaretanek w Warszawie, gdzie w 1944 zdała maturę.

Od 1943 roku działała w szeregach AK. Jednym z jej zadań w organizacji było prowadzenie sklepiku przy ulicy Zielnej, pełniącego funkcję skrytki konspiracyjnej. Brała udział w Powstaniu Warszawskim w Kompanii Sztabowej 100 Wojskowej Służby Ochrony Powstania. Była między innymi członkiem grupy ratunkowej dla osób uwięzionych w zbombardowanym domu przy ulicy Pańskiej. W pierwszych dniach września przedostała się do Śródmieścia. Stamtąd wyruszała między innymi do magazynów "Społem” po żywność. Po upadku powstania została wywieziona na roboty do Zagłębia Ruhry, gdzie przebywała ponad pół roku.

Po powrocie do kraju w 1945 roku podjęła studia polonistyczne i romanistyczne. Działała w konspiracji. W maju 1947 roku została zatrzymana przez UB, w związku ze śledztwem i procesem rotmistrza Witolda Pileckiego i jego współpracowników. Na wolność wyszła w czerwcu 1950.

Dwa lata później ukończyła przerwane aresztowaniem studia polonistyczne na UW. Pracowała w Instytucie Badań Literackich PAN. W 1986 roku została profesorem filologii polskiej. W latach 1981-1993 pełniła funkcję kierownika Pracowni Historii Literatury Renesansu i Baroku. W 1994 roku przeszła na emeryturę.

Działała w Społecznej Fundacji Pamięci Narodu Polskiego. Wypowiadała się w filmach dokumentalnych - "Inka. Zachowałam się jak trzeba" oraz "W imieniu Polski Ludowej".

W 1992 roku, decyzją Sądu Wojewódzkiego w Warszawie, został unieważniony wyrok wydany na Barbarę Otwinowską w czasach stalinowskich. W uzasadnieniu napisano, że "działała na rzecz niepodległego Państwa Polskiego".
Profesor Otwinowska zmarła w 2018 roku w Warszawie.