Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław…
2024-06-05, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański

Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny światowej kurier tatrzański. Aresztowany przez gestapo w 1940 roku, zmarł w nazistowskim obozie cztery lata później. Prawdopodobnie nie dostałby się do obozu, gdyby przyjął propozycję trenowania niemieckich zjazdowców juniorów, jednak odmówił.
Bronisław Czech był sławą sportową 20-lecia międzywojennego, 24-krotnym mistrzem Polski, trzy razy brał udział w igrzyskach olimpijskich. Jako jeden z nielicznych sportowców uprawiał narciarstwo wysokogórskie w Tatrach. Podczas treningów dokonał zjazdów, między innymi z Zawratowej Turni ścianą północno-zachodnią w stronę Hali Gąsienicowej żlebem z Niebieskiej Przełęczy. Stał się w prekursorem popularnego dzisiaj narciarstwa ekstremalnego - "ski-extreme". Poza tym uprawiał taternictwo i szybownictwo, był ratownikiem górskim. Miał też uzdolnienia artystyczne - malował na szkle i rzeźbił.

Po wybuchu II wojny światowej włączył się w działalność konspiracyjną. Był między innymi kurierem na Węgry. 14 czerwca 1940 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Tarnowie. Po kilku tygodniach przewieziono go do obozu zagłady Auschwitz. Był jednym z więźniów pierwszego transportu, otrzymał numer 349.

Uczestniczył w obozowym ruchu oporu, organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Zmarł z wycieńczenia, 5 czerwca 1944 roku. Jego symboliczna mogiła znajduje się w Zakopanem na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Pośmiertnie Bronisław Czech został odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Oświęcimskim. W 2019 roku, podczas gali z okazji 100-lecia Polskiego Związku Narciarskiego, uhonorowano go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych".

W latach 1946-1994 corocznie był rozgrywany Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, organizowany ku czci dwójki narciarzy zmarłych w czasie wojny.

(więcej)

Bronisław Czech urodził się 25 lipca 1908 roku w Zakopanem. Tam kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego. W latach 30. w Warszawie ukończył dwuletnie studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego, gdzie zdał maturę. Uzyskał dyplom nauczyciela wf i tytuł instruktora narciarstwa.

Miał ogromne osiągnięcia w narciarstwie. Był 24-krotnym mistrzem Polski w wielu konkurencjach klasycznych i alpejskich, między innymi cztery razy zwyciężał w mistrzostwach Polski w skokach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym olimpijczykiem, brał udział w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w latach 1928, 1932 i 1936. Od 1932 roku pracował jako trener narciarski, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

Do najważniejszych osiągnięć Bronisława Czecha w taternictwie należy pokonanie wraz z Wiesławem Stanisławskim północnej ściany Żabiego Konia w 1929 roku. Dokonał także pierwszego zimowego wejścia północną ścianą Kozich Czub oraz pierwszego wejścia południową ścianą Niebieskiej Turni.

Bronisław Czech był człowiekiem wielu talentów, grał na skrzypcach i akordeonie, pisał wiersze, rzeźbił w drewnie i malował na papierze i szkle, najczęściej motywy kwiatów. Gdy był więziony w Auschwitz-Birkenau tworzył między innymi z pamięci pejzaże tatrzańskie.

W 2020 roku ukazała się książka autorstwa Dariusza Jaronia "Skoczkowie. Przerwany lot", przedstawiająca losy między innymi Bronisława Czecha.

Zobacz także

2024-07-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 lipca » więcej 2024-07-15, godz. 13:00 Powstanie w kolorze. Ukazał się album ze zdjęciami walczącej Warszawy Każde zdjęcie z czasów Powstania Warszawskiego jest ikoniczne. Chciałem pokazać jak najwięcej życia codziennego powstańczej Warszawy. Mimo strasznych warunków… » więcej 2024-07-15, godz. 11:00 35 lat temu umarła Maria Kuncewiczowa - nie tylko autorka „Cudzoziemki” 15 lipca 1989 roku zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka - najbardziej chyba znana jako autorka powieści „Cudzoziemka” - śpiewaczka, działaczka społeczna… » więcej 2024-07-15, godz. 10:15 Opolscy rycerze walczyli pod Grunwaldem. Kolejny raz wojska polsko-litewskie pobiły Krzyżaków pod Grunwaldem. W rekonstrukcji jednej z największych bitew średniowiecznej Europy uczestniczyła kilkunastoosobowa… » więcej 2024-07-15, godz. 10:00 Mity dotyczące bitwy pod Grunwaldem [DŹWIĘK] Współcześnie w powszechnej świadomości funkcjonuje wiele mitów związanych z bitwą pod Grunwaldem, której dziś obchodzimy 614. rocznicę. Mity te związane… » więcej 2024-07-15, godz. 09:00 614 lat temu Polacy odnieśli spektakularne zwycięstwo w bitwie pod Grunwaldem 614 lat temu, 15 lipca 1410 roku, na polach Grunwaldu rozegrała się bitwa pomiędzy wojskiem polsko-litewskim a armią zakonu krzyżackiego. Zakończyła się… » więcej 2024-07-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 15 lipca » więcej 2024-07-14, godz. 10:10 Obchody rocznicy tragicznej śmierci litewskich lotników W południe w Pszczelniku pod Myśliborzem rozpoczną się uroczystości ku czci litewskich lotników: Steponasa Dariusa i Stasysa Girenasa. » więcej 2024-07-14, godz. 09:00 81 lat temu Stanisław Mikołajczyk został premierem rządu RP na uchodźstwie 81 lat temu, 14 lipca 1943 roku, Stanisław Mikołajczyk, przywódca ruchu ludowego, został premierem rządu RP na uchodźstwie. Tekę premiera objął po śmierci… » więcej 2024-07-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 lipca » więcej
3940414243
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »