Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław…
2024-06-05, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański

Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny światowej kurier tatrzański. Aresztowany przez gestapo w 1940 roku, zmarł w nazistowskim obozie cztery lata później. Prawdopodobnie nie dostałby się do obozu, gdyby przyjął propozycję trenowania niemieckich zjazdowców juniorów, jednak odmówił.
Bronisław Czech był sławą sportową 20-lecia międzywojennego, 24-krotnym mistrzem Polski, trzy razy brał udział w igrzyskach olimpijskich. Jako jeden z nielicznych sportowców uprawiał narciarstwo wysokogórskie w Tatrach. Podczas treningów dokonał zjazdów, między innymi z Zawratowej Turni ścianą północno-zachodnią w stronę Hali Gąsienicowej żlebem z Niebieskiej Przełęczy. Stał się w prekursorem popularnego dzisiaj narciarstwa ekstremalnego - "ski-extreme". Poza tym uprawiał taternictwo i szybownictwo, był ratownikiem górskim. Miał też uzdolnienia artystyczne - malował na szkle i rzeźbił.

Po wybuchu II wojny światowej włączył się w działalność konspiracyjną. Był między innymi kurierem na Węgry. 14 czerwca 1940 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Tarnowie. Po kilku tygodniach przewieziono go do obozu zagłady Auschwitz. Był jednym z więźniów pierwszego transportu, otrzymał numer 349.

Uczestniczył w obozowym ruchu oporu, organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Zmarł z wycieńczenia, 5 czerwca 1944 roku. Jego symboliczna mogiła znajduje się w Zakopanem na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Pośmiertnie Bronisław Czech został odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Oświęcimskim. W 2019 roku, podczas gali z okazji 100-lecia Polskiego Związku Narciarskiego, uhonorowano go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych".

W latach 1946-1994 corocznie był rozgrywany Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, organizowany ku czci dwójki narciarzy zmarłych w czasie wojny.

(więcej)

Bronisław Czech urodził się 25 lipca 1908 roku w Zakopanem. Tam kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego. W latach 30. w Warszawie ukończył dwuletnie studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego, gdzie zdał maturę. Uzyskał dyplom nauczyciela wf i tytuł instruktora narciarstwa.

Miał ogromne osiągnięcia w narciarstwie. Był 24-krotnym mistrzem Polski w wielu konkurencjach klasycznych i alpejskich, między innymi cztery razy zwyciężał w mistrzostwach Polski w skokach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym olimpijczykiem, brał udział w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w latach 1928, 1932 i 1936. Od 1932 roku pracował jako trener narciarski, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

Do najważniejszych osiągnięć Bronisława Czecha w taternictwie należy pokonanie wraz z Wiesławem Stanisławskim północnej ściany Żabiego Konia w 1929 roku. Dokonał także pierwszego zimowego wejścia północną ścianą Kozich Czub oraz pierwszego wejścia południową ścianą Niebieskiej Turni.

Bronisław Czech był człowiekiem wielu talentów, grał na skrzypcach i akordeonie, pisał wiersze, rzeźbił w drewnie i malował na papierze i szkle, najczęściej motywy kwiatów. Gdy był więziony w Auschwitz-Birkenau tworzył między innymi z pamięci pejzaże tatrzańskie.

W 2020 roku ukazała się książka autorstwa Dariusza Jaronia "Skoczkowie. Przerwany lot", przedstawiająca losy między innymi Bronisława Czecha.

Zobacz także

2024-07-19, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 19 lipca » więcej 2024-07-18, godz. 21:45 Nagroda IPN „Semper Fidelis”. Zgłoszenia do 31 lipca 2024 r. Nagroda „Semper Fidelis” została ustanowiona w 2019 roku. Wyróżnienie to corocznie otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie… » więcej 2024-07-18, godz. 21:39 Włochy: zakończono obchody 80. Rocznicy wyzwolenia Ankony We Włoszech w Ankonie zakończyły się dwudniowe obchody przypadającej dziś 80. rocznicy wyzwolenia miasta przez II Korpus Polski generała Władysława Andersa… » więcej 2024-07-18, godz. 11:00 80 lat temu żołnierze 2. Korpusu Polskiego wyzwolili Ankonę 80 lat temu, 18 lipca 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa wyzwolili Ankonę w środkowych Włoszech. Zdobycie… » więcej 2024-07-18, godz. 09:00 Otwarcie wystawy "Od Racławic do Radzymina" W Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Radzyminie można oglądać obrazy współczesnych artystów o tematyce związanej z Insurekcją Kościuszkowską. Wystawa… » więcej 2024-07-18, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 18 lipca » więcej 2024-07-17, godz. 15:00 Obchody 80 rocznicy wyzwolenia Ankony Od uroczystego Apelu Poległych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Loreto rozpoczną się dziś o 18.00 obchody przypadającej jutro 80. rocznicy wyzwolenia Ankony… » więcej 2024-07-17, godz. 13:00 15 lat temu zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta 15 lat temu, 17 lipca 2009 roku, zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta, uznany w świecie myśliciel, autor moralistyczno-filozoficznych esejów… » więcej 2024-07-17, godz. 11:00 „Zanurz ręce w historii” - wakacyjne warsztaty w CMJW Wakacyjne warsztaty archeologiczne „Zanurz ręce w historii” - to propozycja Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych. Uczestnicy będą mieli okazję przekonać… » więcej 2024-07-17, godz. 09:00 Pożegnano dziennikarza Zygmunta Gutowskiego organizatora festiwali "Niepokalana" i "Losy Polaków” Rodzina, przyjaciele, środowisko dziennikarsko-filmowe oraz solidarnościowe pożegnało w Warszawie Zygmunta Gutowskiego - dziennikarza radiowego i telewizyjnego… » więcej
2829303132
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »