Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław…
2024-06-05, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański

Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny światowej kurier tatrzański. Aresztowany przez gestapo w 1940 roku, zmarł w nazistowskim obozie cztery lata później. Prawdopodobnie nie dostałby się do obozu, gdyby przyjął propozycję trenowania niemieckich zjazdowców juniorów, jednak odmówił.
Bronisław Czech był sławą sportową 20-lecia międzywojennego, 24-krotnym mistrzem Polski, trzy razy brał udział w igrzyskach olimpijskich. Jako jeden z nielicznych sportowców uprawiał narciarstwo wysokogórskie w Tatrach. Podczas treningów dokonał zjazdów, między innymi z Zawratowej Turni ścianą północno-zachodnią w stronę Hali Gąsienicowej żlebem z Niebieskiej Przełęczy. Stał się w prekursorem popularnego dzisiaj narciarstwa ekstremalnego - "ski-extreme". Poza tym uprawiał taternictwo i szybownictwo, był ratownikiem górskim. Miał też uzdolnienia artystyczne - malował na szkle i rzeźbił.

Po wybuchu II wojny światowej włączył się w działalność konspiracyjną. Był między innymi kurierem na Węgry. 14 czerwca 1940 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Tarnowie. Po kilku tygodniach przewieziono go do obozu zagłady Auschwitz. Był jednym z więźniów pierwszego transportu, otrzymał numer 349.

Uczestniczył w obozowym ruchu oporu, organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Zmarł z wycieńczenia, 5 czerwca 1944 roku. Jego symboliczna mogiła znajduje się w Zakopanem na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Pośmiertnie Bronisław Czech został odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Oświęcimskim. W 2019 roku, podczas gali z okazji 100-lecia Polskiego Związku Narciarskiego, uhonorowano go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych".

W latach 1946-1994 corocznie był rozgrywany Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, organizowany ku czci dwójki narciarzy zmarłych w czasie wojny.

(więcej)

Bronisław Czech urodził się 25 lipca 1908 roku w Zakopanem. Tam kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego. W latach 30. w Warszawie ukończył dwuletnie studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego, gdzie zdał maturę. Uzyskał dyplom nauczyciela wf i tytuł instruktora narciarstwa.

Miał ogromne osiągnięcia w narciarstwie. Był 24-krotnym mistrzem Polski w wielu konkurencjach klasycznych i alpejskich, między innymi cztery razy zwyciężał w mistrzostwach Polski w skokach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym olimpijczykiem, brał udział w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w latach 1928, 1932 i 1936. Od 1932 roku pracował jako trener narciarski, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

Do najważniejszych osiągnięć Bronisława Czecha w taternictwie należy pokonanie wraz z Wiesławem Stanisławskim północnej ściany Żabiego Konia w 1929 roku. Dokonał także pierwszego zimowego wejścia północną ścianą Kozich Czub oraz pierwszego wejścia południową ścianą Niebieskiej Turni.

Bronisław Czech był człowiekiem wielu talentów, grał na skrzypcach i akordeonie, pisał wiersze, rzeźbił w drewnie i malował na papierze i szkle, najczęściej motywy kwiatów. Gdy był więziony w Auschwitz-Birkenau tworzył między innymi z pamięci pejzaże tatrzańskie.

W 2020 roku ukazała się książka autorstwa Dariusza Jaronia "Skoczkowie. Przerwany lot", przedstawiająca losy między innymi Bronisława Czecha.

Zobacz także

2024-10-09, godz. 14:30 Mieczysław Dziemieszkiewicz "Rój" najprawdopodobniej odnaleziony Instytut Pamięci Narodowej najprawdopodobniej odnalazł szczątki starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza "Roja". Był on jednym z najważniejszych… » więcej 2024-10-09, godz. 10:00 Zabytkowe numizmaty trafiły do Muzeum Narodowego w Warszawie Zabytkowe numizmaty trafiły do Muzeum Narodowego w Warszawie. Izba Administracji Skarbowej w Olsztynie (IAS) przekazała prawie tysiąc sto sztuk obiektów numizmatycznych… » więcej 2024-10-09, godz. 09:00 Rozpoczynają się uroczystości Dni Pamięci Pawiaka 9 października rozpoczną się Dni Pamięci Pawiaka, które potrwają do niedzieli (13 października). Podczas uroczystości zaplanowano między innymi wykłady… » więcej 2024-10-09, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 9 października » więcej 2024-10-08, godz. 00:00 Wręczono odznaczenia „Dumni z Powstańców” 20 osób, instytucji i stowarzyszeń z całego kraju otrzymało odznaczenia „Dumni z Powstańców” dla najaktywniej włączających się w przygotowanie obchodów… » więcej 2024-10-08, godz. 11:00 Powojenne Opole na wystawie zdjęć przed Dworcem Głównym Jeszcze do 10 października przed Dworcem PKP można oglądać wystawę 20 zdjęć powojennego Opola. Ich autorem jest zmarły w 1990 r. malarz, grafik i jeden… » więcej 2024-10-08, godz. 10:00 Prof. Nicieja w WBP Dlaczego październik to dobry czas, by odwiedzić Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Opolu? Przede wszystkim z powodu spotkań autorskich. Już dzisiaj (08.10)… » więcej 2024-10-08, godz. 09:00 Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich Dziś, 8 października, Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich. Przypada w rocznicę zaprzysiężenia w 1940 roku na komendanta tej konspiracyjnej wojskowej… » więcej 2024-10-08, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 8 października » więcej 2024-10-07, godz. 22:59 Znani Ślązacy patronami ulic w Opolu. Spotkanie z dr Moniką Choroś Stowarzyszenie Rodło Opole zaprosiło mieszkańców na spotkanie z dr Moniką Choroś z Instytutu Śląskiego w Opolu. Badaczka pochodzenia śląskich nazw miejscowych… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »