Papież przebywał w Polsce od 2 do 10 czerwca 1979 roku. Odwiedził między innymi: Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice i Kraków. Uczestniczył w uroczystościach 900. rocznicy śmierci św. Stanisława ze Szczepanowa. W Belwederze rozmawiał z I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem. Odprawił mszę świętą na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W spotkaniu z papieżem i mszy na krakowskich Błoniach wzięło udział około dwóch milionów ludzi, było to jedno z największych zgromadzeń religijnych w historii naszego kraju.
Oficjalnym hasłem podróży apostolskiej były pierwsze słowa hymnu ku czci św. Stanisława - "Gaude Mater Polonia" - "Raduj się, Matko Polsko". Jednak od początku wizycie towarzyszyły historyczne już, słowa papieża wypowiedziane na placu Zwycięstwa w Warszawie (obecnie plac marsz. Józefa Piłsudskiego): "Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi". Zostały one odebrane jako wezwanie do przemian ustrojowych i wolnościowych w kraju.
Władze zaangażowały do obsługi papieskiej pielgrzymki tysiące tajnych współpracowników w operacji pod kryptonimem "Lato '79". Agenci Służby Bezpieczeństwa przenikali do kościelnych służb porządkowych, i aby zmniejszyć liczbę uczestników, niszczyli karty wstępu na msze święte. Telewizja Polska nadawała jedynie fragmenty spotkań, ograniczając się do bliskich planów, a wśród zgromadzonych najczęściej pokazywano osoby starsze lub zakonnice. Strona rządowa, w tym Stanisław Kania, członek Biura Politycznego KC PZPR, wysyłała protesty do arcybiskupa Agostina Casarolego, biorącego udział w pielgrzymce, by ten wpłynął na papieża i treść jego homilii. Po latach kardynał Casaroli wspominał: "Każdego wieczora pan Kania przekazywał mi uwagi albo niepokoje rządowe w związku z tym, co wielki gość uczynił lub powiedział w ciągu dnia, albo mógł uczynić lub powiedzieć dnia następnego".
Pobyt Jana Pawła II w Polsce w czerwcu 1979 roku miał ścisły związek z późniejszymi, demokratycznymi zmianami w naszym kraju i Europie Środkowo-Wschodniej. Niedługo, bo rok po tej pielgrzymce, powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność", który wkrótce przerodził się w wielki ruch społeczny, liczący około 10 milionów osób. Kolejna papieska pielgrzymka do ojczyzny, w 1983 roku, przebiegała w warunkach zawieszonego przez komunistyczne władze stanu wojennego. W sumie papież Polak dziewięciokrotnie odwiedził ojczyznę, ostatni raz w 2002 roku.
Jan Paweł II kierował Kościołem katolickim w latach 1978-2005. Wkrótce po śmierci rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny, a potem - kanonizacyjny, zakończony w 2014 roku wyniesieniem na ołtarze przez papieża Franciszka.
(więcej)
W 1979 roku w sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze Ojciec Święty apelował, aby wszyscy Polacy mogli cieszyć się wolnością i poszanowaniem praw narodu.
Podczas wizyty w Auschwitz-Birkenau Jan Paweł II podkreślił, że nie mógł nie przybyć do tego miejsca jako papież. Zaznaczył, że odwiedza były niemiecki obóz koncentracyjny, również jako "syn narodu polskiego".
Na Skałce w Krakowie Jan Paweł II spotkał się z młodzieżą akademicką, a także z przedstawicielami świata nauki, kultury i sztuki. Młodzi ludzie przywitali papieża, układając olbrzymi dywan z kwiatów. W dialogu z młodymi Jan Paweł II powiedział: "Wy macie przenieść ku przyszłości to całe olbrzymie doświadczenie dziejów, któremu na imię "Polska". Tego trudu się nie lękajcie".
Ostatniego dnia wizyty podczas mszy na krakowskich Błoniach papież prosił rodaków, by pamiętali o swoim dziedzictwie, nie odcinali się od chrześcijańskich korzeni, nie odrzucali Chrystusa. Świadkami tego wystąpienia, określonego później jako "bierzmowanie dziejów", było około dwóch milionów osób.
Odjeżdżając, Jan Paweł II pozostawił specjalne przesłanie, wygłoszone w homilii na placu Zwycięstwa: "Człowiek nie może siebie sam do końca zrozumieć bez Chrystusa. Nie może zrozumieć ani kim jest, ani jaka jest jego właściwa godność, (...) powołanie i ostateczne przeznaczenie".
Od tej pielgrzymki rozpoczęła działalność, istniejąca do dziś, Kościelna Służba Porządkowa -"Totus Tuus". Powstała na apel skierowany do mężczyzn przez bł. prymasa Stefana Wyszyńskiego, o pomoc w zapewnieniu porządku w czasie papieskiej wizyty. Członkowie służby pomagali w organizacji wydarzeń, i niejednokrotnie zapobiegli próbom prowokacji służb bezpieczeństwa.