Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 82 lata temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów…
2024-05-27, 11:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok. /w kry

82 lata temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim

Budynek oddziału męskiego Pawiaka na początku XX wieku, widok od ul. Dzielnej [fot. wikipedia/domena publiczna]
Budynek oddziału męskiego Pawiaka na początku XX wieku, widok od ul. Dzielnej [fot. wikipedia/domena publiczna]
82 lata temu, w nocy z 27 na 28 maja 1942 roku, w Lesie Sękocińskim w pobliżu Magdalenki funkcjonariusze SS rozstrzelali 224 więźniów Pawiaka, wśród nich 22 kobiety. Ofiarami byli głównie uczestnicy konspiracji i przedstawiciele polskiej inteligencji - lekarze, prawnicy i dziennikarze.
Rozstrzelano także polskich strażników z załogi Pawiaka, aresztowanych za współpracę z ruchem oporu, oraz 15 więźniarek z obozu koncentracyjnego Ravensbrueck, które przewieziono do Warszawy w styczniu i kwietniu 1942 roku.

Wyniki ekshumacji z 1946 wykazały, że skazańców mordowano strzałami w pierś lub tył głowy nad otwartymi grobami. Część rannych prawdopodobnie zakopano żywcem. Zidentyfikowano ponad 200 ofiar kaźni dzięki znalezionym przy nich kartkom pocztowym i kwitom z więziennego depozytu, zeznaniom i relacjom byłych więźniów Pawiaka oraz liście opublikowanej w 1942 roku przez wywiad Armii Krajowej.

Po ekshumacji ciała zamordowanych pochowano na cmentarzu w Łazach. W 1964 roku na miejscu straceń odsłonięto pomnik.

(więcej)

Egzekucja w Lesie Sękocińskim rozpoczęła się o godzinie 3.00 w nocy i trwała do godzin popołudniowych. Transporty formowano w nocy. Więźniom nie wydano depozytów, nie pozwolono się ubrać, wziąć rzeczy osobistych ani jedzenia na drogę, co pozwoliło im się zorientować, jaki los ich czeka. Pluton egzekucyjny tworzyli niemieccy i ukraińscy funkcjonariusze z Pawiaka. Z informacji, które osadzeni na Pawiaku uzyskali od ukraińskich wachmanów wynikało, że przed śmiercią grupa skazańców z majorem Romanem Kukiełło na czele rzuciła się na uzbrojonych oprawców.

Ciała ofiar Niemcy wrzucili do trzech zbiorowych mogił. Odnalazł je leśniczy Franciszek Stankiewicz. 16 czerwca 1942 roku w konspiracyjnej "Informacji Bieżącej" znalazła się wiadomość o egzekucji wraz z niepełną listą rozstrzelanych, uzyskaną z konspiracyjnej komórki na Pawiaku.

82 lata temu w Lesie Sękocińskim zginęli między innymi: burmistrz Koła Michał Beksiak, Karol Kitzman - powstaniec śląski, dyrektor Warszawskiej Spółki Myśliwskiej, działacze PPS: Józef Kulik, Wacław Kwiatkowski, Jan Wojda, działacz Stronnictwa Narodowego i współorganizator tajnej drukarni „Walka” - Edmund Gliński, sędzia Franciszek Frańczak, laryngolog profesor Leon Pękosławski, oficerowie - major Roman Kukiełło, major Józef Ratajczak - komendant Okręgu Pomorskiego ZWZ, rotmistrz Józef Wierzbicki, a także Jan Sołtan, redaktor polityczny Polskiej Agencji Telegraficznej.

Nie była to jedyna hitlerowska zbrodnia w okolicy Magdalenki. Niemcy regularnie rozstrzeliwali tam małe grupy skazańców.

Ze śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej, w trakcie którego badano egzekucje dokonywane w okolicach Warszawy, wynika, że do podobnych zdarzeń dochodziło też w Lasach Młochowskich, Nadarzynie, Raszynie, Okęciu, Falenicy i Imielinie.

Pawiak był największym niemieckim więzieniem politycznym w okupowanej Polsce. Wbrew międzynarodowym konwencjom przetrzymywano w nim także jeńców wojennych. Przebywały tam osoby zatrzymane w łapankach, również kobiety i dzieci. Szacuje się, że spośród 100 tysięcy więźniów, którzy przeszli przez Pawiak w latach 1939-1944, około 37 tysięcy zginęło w egzekucjach, zostało zamordowanych w czasie przesłuchań w siedzibie gestapo na Szucha albo zmarło w szpitalu więziennym. Pozostałych Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych.

Zobacz także

2024-08-17, godz. 11:00 85 lat temu zmarł Wojciech Korfanty, działacz i polityk, przywódca narodowy Górnego Śląska 85 lat temu, 17 sierpnia 1939 roku, zmarł Wojciech Korfanty, polityk i działacz społeczny, przywódca narodowy Górnego Śląska, związany z chrześcijańską… » więcej 2024-08-17, godz. 10:00 104 lata temu rozegrała się bitwa pod Zadwórzem, nazwana Polskimi Termopilami 104 lata temu, 17 sierpnia 1920 roku, pod wsią Zadwórze koło Lwowa rozegrała się bitwa nazwana „Polskimi Termopilami”. Była jednym z najważniejszych… » więcej 2024-08-17, godz. 09:00 105 lat temu wybuchło I powstanie śląskie 105 lat temu, w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku, wybuchło I powstanie śląskie, którego celem było przywrócenie tego regionu Polsce. Zostało zorganizowane… » więcej 2024-08-17, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 17 sierpnia » więcej 2024-08-16, godz. 15:00 104 lata temu rozpoczęło się kontruderzenie polskich wojsk znad Wieprza 104 lata temu rozpoczęło się kontruderzenie polskich wojsk znad Wieprza. Przesądziło o zwycięstwie w Bitwie Warszawskiej. Polacy pomimo przeważających… » więcej 2024-08-16, godz. 11:00 80 lat temu w Powstaniu Warszawskim zginął Tadeusz Gajcy, poeta, żołnierz AK 80 lat temu, 16 sierpnia 1944 roku, w Powstaniu Warszawskim zginął Tadeusz Gajcy, poeta, żołnierz Armii Krajowej, uważany za najwybitniejszego, obok Krzysztofa… » więcej 2024-08-16, godz. 09:00 Mija 80. rocznica powstania obozu NKWD na Majdanku. 80 lat temu na początku sierpnia 1944 roku Sowieci utworzyli na terenie opuszczonego obozu koncentracyjnego na Majdanku obóz dla internowanych żołnierzy Armii… » więcej 2024-08-16, godz. 08:00 Święto Wojska Polskiego - podsumowanie [DŹWIĘK] Ważny dzień dla każdego żołnierza - święto Wojska Polskiego, na pamiątkę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Kulminacyjnym momentem obchodów była… » więcej 2024-08-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 sierpnia » więcej 2024-08-15, godz. 16:17 Święto Czynu Chłopskiego, obchodzone w rocznicę Bitwy Warszawskiej 15 sierpnia przypada Święto Czynu Chłopskiego, obchodzone w rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Upamiętnia udział chłopów w tym starciu, stoczonym w… » więcej
2122232425
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »