Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-05-26, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
26 maja
1331 – W Chęcinach rozpoczął się zwołany przez króla Władysława Łokietka zjazd możnych, określany przez Jana Długosza jako „walny zjazd wszystkich ziem polskich”. Wydarzenie to uznawane jest za jeden z pierwszych przejawów kształtowania się polskiego sejmu. Zjazd zakończył się 14 czerwca.

1569 - Król Zygmunt II August inkorporował do Królestwa Polskiego województwa wołyńskie i bracławskie.

1584 - Na Wawelu odbyła się egzekucja Samuela Zborowskiego, rotmistrza królewskiego, skazanego na banicję za zabicie w 1574 r. kasztelana przemyskiego; w 1575 r. Zborowski powrócił nielegalnie do kraju wraz z królem Stefanem Batorym; początkowo korzystał z protekcji monarchy i kanclerza Jana Zamoyskiego, następnie stał się ich przeciwnikiem; schwytany jako banita i ścięty pod zarzutem próby zamachu na króla.

1648 - Powstanie Chmielnickiego: Klęska wojsk polskich pod Korsuniem.

1831 - Powstanie listopadowe: klęska wojsk polskich w bitwie pod Ostrołęką; w walce polegli m.in. generałowie Ludwik Kicki i Henryk Ignacy Kamieński; ogólnie straty polskie wyniosły 6,5 tys. żołnierzy.

1863 - Powstanie styczniowe: w czasie starcia z wojskami rosyjskimi niedaleko wsi Porzecze na terenie Białorusi poległ Henryk Dmochowski - dowódca oddziału powstańczego, rzeźbiarz, uczestnik Powstania Listopadowego.

1891 - W Wiedniu urodził się Oskar Halecki, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku.

1915 - I wojna światowa: I Brygada Legionów Polskich zakończyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi pod Konarami; zginęło w nich ponad 150 legionistów, a ponad 600 zostało rannych.

1926 - W Paryżu zamordowany został Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelny dowódca jej wojsk; sprzymierzeniec Polski w wojnie z bolszewikami; od 1921 r. na emigracji; jego zabójcą był Szolem Szwarcbard, który miał zemścić się za pogromy Żydów organizowane w czasie rządów Petlury na Ukrainie.

1939 - Prezydent Ignacy Mościcki otrzymał od Sejmu uprawnienia do wydawania dekretów w zakresie obrony państwa.

1939 - W Równem na Wołyniu urodził się Andrzej Milczanowski, prawnik, współpracownik KSS KOR, działacz Solidarności; w 1982 r. skazany na pięć lat więzienia za kierowanie strajkiem w Stoczni Szczecińskiej; po wyjściu na wolność stanął na czele podziemnej Rady Koordynacyjnej NSZZ "S" Pomorze Zachodnie, region ten reprezentował w Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; szef UOP (1990-1992); minister spraw wewnętrznych (1992-1995).

1941 - Polski niszczyciel "Piorun" podjął walkę z niemieckim pancernikiem "Bismarck", przyczyniając się do jego zatopienia.

1944 - Rząd RP na żądanie władz brytyjskich oddał Brygadę Spadochronową do dyspozycji alianckiego dowództwa.

1947 - W Londynie powstała Liga Niepodległości Polski, skupiająca członków działającego w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii Związku Piłsudczyków; na czele Ligi stanął Juliusz Łukasiewicz.

1950 - W Warszawie zmarł prof. Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata.

1952 - W prasie opublikowano projekt Konstytucji PRL.

1956 - W Krakowie oficjalnie otwarto Piwnicę pod Baranami, którą założył Piotr Skrzynecki i studenci krakowskich uczelni.

1962 - W Szczecinie urodził się Krzysztof Warlikowski, wybitny reżyser teatralny i operowy, założyciel i dyrektor artystyczny Nowego Teatru w Warszawie.

1966 - W Brzegu z powodu decyzji władz o eksmisji wikarych z zajmowanego przez nich budynku doszło do starć ludności z milicją.

1966 - W Warszawie urodził się Artur Żmijewski, artysta sztuk wizualnych.

1967 - W Nowym Targu urodził się Bartłomiej Topa, aktor, producent filmowy; wystąpił m.in. w filmach "Prowokator", "Wesele", "Dom zły", "Drogówka", "Mój biegun", "Karbala", znany również z seriali "Złotopolscy", "Stacyjka", "Wataha".

1988 - W Łodzi otwarto Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki.

1993 - W Paryżu zmarł Jacek Bierezin, poeta, działacz opozycji w PRL, taternik, współzałożyciel ukazującego się poza cenzurą czasopisma "Puls" (1977-1981).

2006 - Papież Benedykt XVI odprawił mszę na pl. Piłsudskiego w Warszawie.

2009 - W Warszawie zmarł Marek Walczewski, aktor, znany m.in. z ról w filmach "Wesele", "Ziemia obiecana", "Śmierć prezydenta", "Golem", a także z serialu "Polskie drogi".

2017 - W Falls Church zmarł Zbigniew Brzeziński, polski politolog, sowietolog, geostrateg, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w czasie prezydentury Jimmy'ego Cartera (1977-1981), wcześniej doradca prezydentów Lyndona Johnsona oraz Johna F. Kennedy'ego.
2019 - 2014 – W wyborach do Parlamentu Europejskiego zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość (45,38 proc. głosów) uzyskując 27 mandatów. Drugie miejsce zajęła Koalicja Europejska PO-PSL SLD-.N-Zieloni (38,47 proc.), co dało jej 22 mandaty. Na Wiosnę Roberta Biedronia zagłosowało 6,06 proc. wyborców (3 mandaty). Frekwencja wyniosła 45,68 proc.(PAP)

Zobacz także

2024-05-26, godz. 18:22 Nie żyje Ludwika Wujec Nie żyje Ludwika Wujec, polska fizyczka, działaczka polityczna, opozycjonistka z czasów PRL. O jej śmierci poinformował syn Paweł Wujec. Miała 83 lata. » więcej 2024-05-26, godz. 09:00 Premiera filmu IPN „Którzy ogień podsycą…” [DŹWIĘK] O bohaterach opozycji antykomunistycznej - prawie dziewięciu tysiącach osób odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności opowiada film dokumentalny „Którzy… » więcej 2024-05-25, godz. 13:13 Upamiętnienie rotmistrza Witolda Pileckiego w 76. rocznicę śmierci Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie organizuje obchody 76. rocznicy śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego. Odprawiona zostanie… » więcej 2024-05-25, godz. 11:00 Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem 25 maja po raz piąty obchodzimy Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem, przypadający w rocznicę egzekucji rotmistrza Witolda Pileckiego w… » więcej 2024-05-25, godz. 09:00 76 lat temu został stracony rotmistrz Witold Pilecki 76 lat temu, 25 maja 1948 roku, z wyroku komunistycznych władz został stracony Witold Pilecki, rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej… » więcej 2024-05-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 25 maja » więcej 2024-05-24, godz. 13:44 Instytut Pileckiego i Regionalne Centrum Krwiodawstwa upamiętnią rotmistrza Witolda Pileckiego W przeddzień 76. rocznicy śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego a zarazem Międzynarodowego Dnia Pamięci Bohaterów Walki z Totalitaryzmem, Instytut Pileckiego… » więcej 2024-05-24, godz. 13:00 85 lat temu zmarł historyk polskiej literatury i kultury Aleksander Brückner 85 lat temu - 24 maja 1939 roku - zmarł Aleksander Brückner, historyk literatury i kultury polskiej, slawista, odkrywca „Kazań świętokrzyskich”. Znany… » więcej 2024-05-24, godz. 11:00 93 lata temu oddano do użytku stację nadawczą Polskiego Radia w Łazach pod Raszynem 93 lata temu, 24 maja 1931 roku, oddano do użytku stację nadawczą Polskiego Radia w Łazach pod Raszynem. Gdy powstawała, była nadajnikiem o największej… » więcej
1314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »