Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 105. rocznica zakończenia obrony Lwowa
2024-05-22, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

Mija 105. rocznica zakończenia obrony Lwowa

Reduta Piłsudskiego w czasie walk we Lwowie 1918-1919 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Reduta Piłsudskiego w czasie walk we Lwowie 1918-1919 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mija 105 lat od zakończenia obrony Lwowa, nazywanej też "bitwą o Lwów". 22 maja 1919 roku, po półrocznym oblężeniu miasta, siły ukraińskie wycofały się wobec ofensywy Wojska Polskiego.
Polsko-ukraińskie walki o Lwów, należący do Polski od XIV wieku, rozpoczęły się 1 listopada 1918 roku, czyli na krótko przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Wskutek ożywienia ukraińskich dążeń wolnościowych 19 października Ukraińska Rada Narodowa uchwaliła utworzenie państwa ukraińskiego w Galicji Wschodniej, a 31 października zdecydowano o rozpoczęciu działań zbrojnych we Lwowie przeciwko Polakom stanowiącym większość mieszkańców miasta.

Odsiecz zorganizowana przez podpułkownika Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza dotarła do Lwowa 20 listopada 1918 roku. Następnego dnia stoczono zwycięską dla Polaków bitwę. 22 listopada, po ciężkich walkach, cały Lwów był w polskich rękach. Jednak oblężenie miasta i walki trwały właśnie do 22 maja 1919 roku.

W starciach o Lwów po stronie polskiej brało udział z bronią w ręku lub w służbach pomocniczych ponad sześć tysięcy osób, w tym blisko 450 kobiet. Wśród obrońców były Orlęta Lwowskie - blisko 1400 młodych ludzi, między innymi harcerzy i gimnazjalistów, którzy nie mieli ukończonych 17 lat. Najmłodszy z nich - Jaś Kukawski - w chwili śmierci miał dziewięć lat. Na kartach historii zapisał się też 13-letni Antoni Petrykiewicz, ranny w walkach o Persenkówkę, który zmarł 14 stycznia 1919 roku. Został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtutti Militari i do dziś pozostaje najmłodszym kawalerem tego odznaczenia.

Podczas walk zginęło lub zmarło od ran 439 żołnierzy i członków wojskowej służby sanitarnej, w tym 12 kobiet. Wśród poległych było 120 uczniów i 76 studentów wyższych uczelni. Groby Orląt Lwowskich znajdują się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Walki o Lwów były częścią polsko-ukraińskiej wojny o ziemie między Sanem a Zbruczem. Zakończyła się ona w lipcu 1919 roku, gdy wojska polskie wyparły siły ukraińskie za Zbrucz.

(więcej)

Opanowanie Lwowa przez Polaków 22 listopada 1918 roku nie zakończyło walk o miasto. Do wiosny 1919 roku było ono okrążone przez żołnierzy ukraińskich i znajdowało się pod ostrzałem artyleryjskim. Mieszkańcy prawie całkowicie zostali pozbawieni wody i energii elektrycznej. Na przedmieściach toczyły się krwawe starcia.

21 marca 1919 roku Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego wydało rozkaz wstrzymania wszelkich akcji zaczepnych do czasu powrotu do kraju armii generała Józefa Hallera, którą zamierzano wykorzystać w walkach o Lwów. Polska ofensywa rozpoczęła się w połowie maja 1919 roku. 22 maja oddziały ukraińskie obawiając się okrążenia, wycofały się. 22 listopada 1920 roku Lwów został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Virtuti Militari przez naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego. Marszałek powiedział wówczas: "Tu codziennie walczyć trzeba było o nadzieję, codziennie walczyć o siłę wytrwania. Ludność stawała się wojskiem, wojsko stawało się ludnością".

Orlęta Lwowskie walczyły też bohatersko na przedpolu Lwowa z Armią Czerwoną podczas wojny polsko-bolszewickiej latem 1920 roku.

W latach 20. ubiegłego wieku, jako część Cmentarza Łyczakowskiego, został wzniesiony Cmentarz Orląt Lwowskich. Kiedy po II wojnie światowej Lwów znalazł się na terenie Ukrainy, cmentarz był celowo dewastowany przez sowietów. Ostateczną likwidację władze sowieckie przeprowadziły 25 sierpnia 1971 roku przy użyciu czołgów. Po 1989, w wyniku wieloletnich prac polsko-ukraińskiej komisji i mediacji z lokalnymi władzami, cmentarz został odbudowany i otwarty w 2005 roku. Jest, obok Cmentarza Wojennego na Monte Cassino czy Cmentarza Wojskowego na Rossie w Wilnie, jedną z najważniejszych polskich nekropolii znajdujących się poza granicami kraju.

Zobacz także

2024-06-21, godz. 09:15 Gdynia/ Muzeum otworzyło swój magazyn i zaprezentuje ponad 500 artefaktów (wywiad) Muzeum Miasta Gdyni przygotowało wystawę "To nie jest magazyn". Jak zdradziła PAP kuratorka Katarzyna Gec-Leśniak, zaprezentowanych zostanie ponad 500 przedmiotów… » więcej 2024-06-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 czerwca » więcej 2024-06-20, godz. 12:34 Zabytek techniki trafił pod skrzydła Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu Zabytkowy brzeski wodociąg trafił pod opiekę Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Historyczny artefakt docelowo ma trafić na ekspozycje stałą powstającego… » więcej 2024-06-20, godz. 11:23 Lubnauer: patriotyzm i postawa obywatelska to ważny element edukacji Patriotyzm, postawa obywatelska, świadomość praw i obowiązków to bardzo ważny element edukacji; bycie obywatelem jest dużą odpowiedzialnością - powiedziała… » więcej 2024-06-20, godz. 10:09 Muzeum Warszawy: artystyczna opowieść o wsi w miejskim muzeum Zdjęcia, wideo i obiekty z odciskami napisów z krzyży pańszczyźnianych można oglądać na wystawie Agaty Jarosławiec “Bat zamiast słońca” w Muzeum… » więcej 2024-06-20, godz. 09:10 Katowice/ Upamiętniono Narodowy Dzień Powstań Śląskich Uroczystość z okazji Narodowego Dnia Powstań Śląskich odbyła się w czwartek pod pomnikiem Powstańców Śląskich w Katowicach. Wicewojewoda Michał Kopański… » więcej 2024-06-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 czerwca » więcej 2024-06-19, godz. 14:18 Wodzisław Śląski/ W muzeum odtworzono miejski rynek, który został zniszczony w 1945 r. Rynek w Wodzisławiu Śląskim został niemal doszczętnie zniszczony podczas walk w 1945 r. Po kilku latach pracy udało się go szczegółowo odtworzyć. Wystawa… » więcej 2024-06-19, godz. 11:13 Małopolskie/ Marian Misiak, żołnierz wyklęty, spoczął w Wadowicach Marian Misiak ps. "Anioł", partyzant Batalionów Chłopskich oraz poakowskiej Armii Polskiej w Kraju, spoczął we wtorek w Panteonie Wyklętych na cmentarzu… » więcej 2024-06-19, godz. 10:08 MKiDN: Instytut Myśli Politycznej im. Narutowicza zamiast Instytutu Dmowskiego i Paderewskiego Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza zastąpi Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Jana Ignacego Paderewskiego - poinformowano… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »