Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką…
2024-05-20, 09:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką losów polskich Żydów

Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
89 lat kończy Hanna Krall, pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia, nazywana „kronikarką losów polskich Żydów”. Mistrzyni reportażu. Jedna z ikon polskiej jego szkoły.
Światowy rozgłos i miejsce w kanonie literatury zapewniła Hannie Krall wydana w 1977 roku książka „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest to opowieść o powstaniu w getcie warszawskim inspirowana rozmową z jednym z jego przywódców - Markiem Edelmanem (zm. 2009).

Hanna Krall urodziła się w Warszawie 20 maja 1935 roku (podawany jest również rok 1937) . Podczas wojny jej ojciec oraz gros rodziny zginęło w obozie na Majdanku. Ona sama, uratowana z transportu do getta, przeżyła dzięki pomocy Polaków. Do jej ocalenia - jak wyliczyła - przyczyniło się około 50 osób.

Holokaust i powojenne losy Żydów polskich stały się centralnym tematem twórczości Hanny Krall. Jemu poświęciła między innymi powieść „Sublokatorka”, która ukazała się w 1985 roku, oraz późniejsze książki: „Hipnoza”, „Dowody na istnienie” i „Wyjątkowo długa linia".

Pisarka podejmuje także temat skomplikowanych losów Polaków uwikłanych w politykę i historię, wpływu przeszłości na osobowość człowieka i tajników ludzkiej pamięci. W powieści „Okna” przenosi czytelnika w czasy stanu wojennego i proces o zabójstwo Grzegorza Przemyka.

Hanna Krall jest nazywana damą polskiego reportażu. Wydany w 1972 roku zbiór „Na wschód od Arbatu”, będący zarazem jej debiutem książkowym, to owoc pobytu pisarki w Związku Radzieckim, gdzie w latach 60. była korespondentką „Polityki”. Później ukazały się także: „Syberia. Kraj ogromnych możliwości”, „Dojrzałość dostępna dla wszystkich” i „Sześć odcieni bieli”, poświęcony tematom polskim - przemianom społeczno-kulturalnym w latach 70.

. Pod koniec lat 80. i w latach 90. wyszły drukiem kolejne zbiory reportaży, między innymi „Trudności ze wstawaniem”, w którym znalazły się fragmenty książek odrzucone przez cenzurę, „Taniec na cudzym weselu”, a po 2000 roku „To ty jesteś Daniel” i „Król Kier znów na wylocie”.

Książki Hanny Krall ukazały się w Stanach Zjednoczonych, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Izraelu, Holandii, Finlandii, Szwecji, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech.
Pisarka jest laureatką wielu prestiżowych wyróżnień. Otrzymała między innymi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

(więcej)

Podczas okupacji Hanna Krall ukrywała się. Mieszkała u polskich rodzin, między innymi w Rykach i Warszawie, a także w klasztorze sióstr albertynek w Życzynie. Pomagała w tym Żegota - organizacja niosąca pomoc Żydom w gettach. Po wojnie trafiła do sierocińca dla dzieci żydowskich w Otwocku.

W 1955 roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa lata później debiutowała na łamach „Życia Warszawy” reportażem „Nietoperze nad Miechowem”. W redakcji tej gazety pracowała w latach 1955-1966, następnie pisała do „Polityki”. Po 1980 roku jej artykuły ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym”, „Odrze”, „Res Publice” oraz „Gazecie Wyborczej”.

W latach 1982-1987 była zastępcą kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. Hanna Krall jest także autorką sztuk teatralnych „Powiedz, że jestem” i „Po bajce”. Adaptacji scenicznej doczekały się jej „Sublokatorka” i opowieść-rozmowa „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jej teksty stały się podstawą scenariuszy do filmów „Krótki dzień pracy” Krzysztofa Kieślowskiego i „Daleko od okna” Jana Jakuba Kolskiego.

Dziennikarka pisze charakterystycznym stylem: krótkim, oszczędnym w słowach, zdaje się na wypowiedzi bohatera, ze znikomym komentarzem autorskim. Mawia, że jej sposób na reportaż to „rozkładanie świata na cząsteczki, a później składanie na nowo”. Czasem mówi o sobie, że jest protokolantką sądową - protokołuje „dla Sądu Ostatecznego”.

Hanna Krall została wyróżniona między innymi Nagrodą Polskiego PEN Clubu, Nagrodą Wielką Fundacji Kultury, Laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Orderem Ecce Homo. W 2004 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Dziesięć lat później, za całokształt twórczości, otrzymała Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima.

Zobacz także

2024-07-30, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 30 lipca » więcej 2024-07-29, godz. 22:22 Oddano hołd ofiarom niemieckiego więzienia "Pawiak" W Warszawie oddano hołd ofiarom niemieckiego więzienia "Pawiak". W Muzeum Więzienia "Pawiak" zorganizowano uroczystość w przeddzień 80. rocznicy wysłania… » więcej 2024-07-29, godz. 13:00 IX społeczna akcja porządkowania kwater i grobów Powstańców [DŹWIĘK] Na kilka dni przed rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego wolontariusze sprzątają kwatery i groby żołnierzy AK oraz ofiar walk w Warszawie. Dziś każdy… » więcej 2024-07-29, godz. 11:00 Obchody upamiętniające 80. rocznicę likwidacji więzienia na Pawiaku 29 lipca w Warszawie o godzinie 12.00 rozpoczną się obchody upamiętniające 80. rocznicę likwidacji niemieckiego więzienia na Pawiaku. Podczas uroczystości… » więcej 2024-07-29, godz. 09:00 Podkarpacie - obchody 80. rocznicy Akcji Burza Kilkaset osób - mieszkańców podrzeszowskiej gminy Świlcza, a także gości z innych zakątków Podkarpacia, wzięło udział w dwudniowych obchodach 80. rocznicy… » więcej 2024-07-29, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 29 lipca » więcej 2024-07-28, godz. 09:00 110 lat temu Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii - wybuchła I wojna światowa 110 lat temu, 28 lipca 1914 roku, Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Przerodziła się ona w I wojnę światową. W wyniku czteroletniego konfliktu upadł… » więcej 2024-07-28, godz. 11:00 Koncert z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego W tym roku mija 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Z okazji jubileuszu powstańczego zrywu Męski Zespół Wokalno-Instrumentalny „Metronom” zaprasza… » więcej 2024-07-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 lipca » więcej 2024-07-27, godz. 11:00 80.rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego w Polskim Radiu. Audycje plenerowe z Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Parku Wolności, specjalne programy, wspomnienia i transmisja koncertu Moniki Brodki. 1 sierpnia o godz… » więcej
4748495051
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »