Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kandarium historyczne
2024-05-17, 07:00 Autor:

Kandarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
17 maja
1490 - W Ansbach we Frankonii urodził się Albrecht Hohenzollern, wielki mistrz krzyżacki (1511-1525), który przeprowadził sekularyzację państwa zakonnego i przeszedł na luteranizm; pierwszy książę pruski (1525-1568).

1587 - W Mitawie zmarł Gothard Kettler, ostatni mistrz Zakonu Kawalerów Mieczowych; w 1561 r. zawarł pakt dotyczący sekularyzacji zakonu oraz wcielenia Inflant do Polski i Litwy; po złożeniu oznak swej godności, jako świecki książę, otrzymał w dziedziczne lenno Kurlandię i Semigalię.

1866 - We Włocławku urodził się Julian Marchlewski, współorganizator SDKPiL i Związku Spartakusa w Niemczech (1916); od 1918 r. w Rosji sowieckiej, jeden z założycieli Międzynarodówki Komunistycznej; w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. przewodniczący Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski w Białymstoku.

1870 - W Krakowie urodził się Lucjan Rydel, poeta, dramatopisarz, tłumacz, czołowy przedstawiciel literackiego nurtu Młodej Polski; po poślubieniu w 1900 r. Jadwigi Mikołajczykówny, córki chłopa z Bronowic, Rydel stał się pierwowzorem Pana Młodego z "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

1918 - W Paryżu zmarł Bronisław Piłsudski, etnograf, lingwista, muzeolog; za udział w przygotowaniach do zamachu na cara Aleksandra III w 1887 r. skazany został na 15 lat zesłania i ciężkich prac na Sachalinie.

1920 - W Rozwadowie urodziła się Zofia Rysiówna, aktorka; występowała w teatrach Krakowa, Poznania i Warszawy, grała także w Teatrze Telewizji oraz w wielu filmach, m.in. "Mam tu swój dom", "Drewniany różaniec" i "Królowa aniołów"; w czasie II wojny światowej więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück.

1923 - W Warszawie podpisana została koalicyjna umowa pomiędzy PSL "Piast", Związkiem Ludowo-Narodowym i Chrześcijańską Demokracją - nazywana paktem lanckorońskim (od Lanckorony, gdzie prowadzono poufne negocjacje).

1924 - W Kowlu urodził się Kazimierz Dejmek, reżyser teatralny, aktor, dyrektor teatrów, m.in. Teatru Narodowego w Warszawie (1962-1968), gdzie wyreżyserował "Kordiana" Juliusza Słowackiego oraz "Dziady" Adama Mickiewicza z Gustawem Holoubkiem w roli Gustawa-Konrada; minister kultury i sztuki w latach 1993-1996.

1928 - W Amsterdamie rozpoczęły się IX Letnie Igrzyska Olimpijskie, w czasie których Halina Konopacka, wygrywając konkurs rzutu dyskiem, zdobyła pierwszy w historii złoty medal olimpijski dla Polski.

1933 - W Warszawie urodził się Jarosław Abramow-Newerly, dramatopisarz, prozaik, satyryk, autor słuchowisk oraz tekstów i muzyki do piosenek.

1940 - W Paryżu urodził się Marcel Łoziński, reżyser dokumentalista - w 1994 r. był nominowany do Oscara za film "89 mm od Europy ", w 2009 r. otrzymał wyróżnienie Europejskiej Akademii Filmowej za "Poste Restante".

1941 - W Warszawie gestapo aresztowało kierownictwo konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego: prof. Romana Rybarskiego, prof. Teofila Staniszkisa i Mieczysława Trajdosa, a także Stanisława Sedlaczka - naczelnika Harcerstwa Polskiego.

1945 - Rada Jedności Narodowej i Delegat Rządu na Kraj zaapelowali m.in. o utworzenie rządu reprezentatywnego dla społeczeństwa polskiego, a także o nieprowokowanie okupanta sowieckiego; 27 maja apel uzupełniono o wezwanie żołnierzy polskiego podziemia do zaprzestania walki i wyjścia z ukrycia.

1953 - W Warszawie rozpoczęły się X Mistrzostwa Europy w Boksie, podczas których polscy pięściarze zdobyli pięć złotych medali.

1953 - W Szczecinie urodził się Marek Biliński, kompozytor, multiinstrumentalista, jeden z prekursorów muzyki elektronicznej w Polsce.

1955 - W Kołczygłowach w okolicach Bytowa urodził się Czesław Lang, kolarz, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980), srebrny i brązowy medalista mistrzostw świata w jeździe drużynowej na czas; organizator Tour de Pologne.

1964 - W Warszawie urodził się Grzegorz Przemyk, syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej, uczeń Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego; 12 maja 1983 r. zatrzymany przez funkcjonariuszy MO na pl. Zamkowym w Warszawie i bestialsko pobity w komisariacie przy ul. Jezuickiej; przewieziony do szpitala, zmarł 14 maja w wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej.

1967 - W Buenos Aires zmarł Marian Seyda, polityk, prawnik, publicysta; członek Związku Ludowo-Narodowego i Stronnictwa Narodowego; poseł na Sejm (1919-1928), senator (1928-1935), minister spraw zagranicznych (1923); w czasie II wojny światowej w rządzie RP na uchodźstwie.

1972 - Bundestag zatwierdził "Układ między PRL a RFN o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków", podpisany 7 grudnia 1970 r. w Warszawie przez Józefa Cyrankiewicza i Willy'ego Brandta; zawierał m.in. uznanie przez stronę zachodnioniemiecką polskiej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

1984 – W wyniku decyzji władz PRL Polski Komitet Olimpijski postanowił nie zgłaszać polskich sportowców do udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles.

2014 – Biskup Wojciech Polak został mianowany metropolitą gnieźnieńskim i prymasem Polski.

2018 – W Cambridge zmarł pochodzący z Polski Richard Pipes, jeden z najbardziej znanych w świecie sowietologów, doradca prezydenta Ronalda Reagana ds. Związku Sowieckiego i Europy Wschodniej. Był autorem fundamentalnych syntez dziejów Rosji: "Rosja carów", "Rewolucja rosyjska" i "Rosja bolszewików".

Zobacz także

2024-08-06, godz. 10:30 Obchody 80. rocznicy rzezi Woli [DŹWIĘK] To był największy mord na ludności cywilnej podczas II wojny światowej. Szacuje się, że w ciągu zaledwie jednego tygodnia Niemcy na Woli zamordowali ponad… » więcej 2024-08-06, godz. 11:00 110 lat temu I Kompania Kadrowa rozpoczęła historyczny Marsz ku Wolności 110 lat temu, 6 sierpnia 1914 roku, przed świtem Pierwsza Kompania Kadrowa, utworzona trzy dni wcześniej przez Józefa Piłsudskiego, rozpoczęła historyczny… » więcej 2024-08-06, godz. 09:00 Mija 135. rocznica urodzin Kazimiery Iłłakowiczówny, poetki i sekretarza marszałka Piłsudskiego 135 lat temu, 6 sierpnia 1889 roku, urodziła się Kazimiera Iłłakowiczówna, poetka, autorka utworów dramatycznych i przekładów literackich. Nazywana "Iłłą"… » więcej 2024-08-06, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 6 sierpnia » więcej 2024-08-05, godz. 15:00 80 lat temu żołnierze Armii Krajowej uwolnili więźniów KL Warschau 80 lat temu, 5 sierpnia 1944 roku, w piątym dniu Powstania Warszawskiego, żołnierze Batalionu "Zośka" Armii Krajowej w brawurowej akcji zdobyli niemiecki nazistowski… » więcej 2024-08-05, godz. 13:00 80 lat temu rozpoczęła się Rzeź Woli [DŹWIĘK] 80 lat temu rozpoczęła się Rzeź Woli, czyli masakra cywilnej ludności Warszawy, dokonana przez oddziały SS oraz niemieckie siły policyjne. Liczba ofiar… » więcej 2024-08-05, godz. 11:00 Wystawa „Służba członkiń Przysposobienia Wojskowego Kobiet w Powstaniu Warszawskim” Były łączniczkami, sanitariuszkami, przeprowadzały cywilów kanałami, angażowały się w działania bojowe. W siedzibie głównej Muzeum Niepodległości… » więcej 2024-08-05, godz. 10:58 160. rocznica stracenia Romualda Traugutta i 4 innych przywódców Powstania Styczniowego 160 lat temu, 5 sierpnia 1864 roku, na stokach Cytadeli Warszawskiej władze carskie przeprowadziły egzekucję generała Romualda Traugutta, dyktatora Powstania… » więcej 2024-08-05, godz. 09:00 Armia rozpoczyna przygotowania do święta wojska Polscy żołnierze rozpoczynają przygotowania do obchodów święta wojska, które przypada 15 sierpnia. Uroczystości zwieńczy defilada, która po raz kolejny… » więcej 2024-08-05, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 5 sierpnia » więcej
2627282930
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »