Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki…
2024-05-05, 13:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz Mauthausen-Gusen

KL Mauthausen: fragment dawnego obozu (2006 rok) [fot. pl.wikipedia.org/wiki/Mauthausen_(KL)#/media/Plik:Mauthausen-barracks.jpg]
KL Mauthausen: fragment dawnego obozu (2006 rok) [fot. pl.wikipedia.org/wiki/Mauthausen_(KL)#/media/Plik:Mauthausen-barracks.jpg]
79 lat temu, 5 maja 1945 roku, o godzinie 17-tej amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, znajdujący się na terenie zaanektowanej Austrii. Trzy dni wcześniej upadła stolica III Rzeszy - Berlin. 8 maja w Europie zakończyła się II wojna światowa.
Położony w pobliżu Linzu, Mauthausen-Gusen był jednym z najcięższych niemieckich obozów, a także jednym z największych miejsc zagłady Polaków w czasie wojny i eksterminacji polskiej inteligencji w ramach tzw. Intelligenzaktion. Osadzono w nim 34 tysiące polskich więźniów, z których - według różnych szacunków - zginęło od 27 do 28 tysięcy.

Więźniowie pracowali w morderczych warunkach w kamieniołomie, także pod ziemią. Ginęli wskutek egzekucji, głodu, chorób i epidemii. Byli też poddawani zbrodniczym eksperymentom pseudomedycznym. Pracowali przymusowo na potrzeby niemieckich zakładów zbrojeniowych, między innymi produkujących samoloty.

Od końca 1943 roku budowali podziemne sztolnie, do których przenoszono zakłady produkcyjne, aby chronić je przed nalotami. Ponieważ budowę tych sztolni prowadzono z całkowitą bezwzględnością wobec zdrowia i życia zatrudnionych więźniów, liczba ofiar śmiertelnych była tam szczególnie wysoka.

Według szacunków przez Mauthausen-Gusen i jego podobozy w sumie przeszło 335 tysięcy osób - mężczyzn, kobiet i dzieci. Zmarło od 81 do 122 tysięcy osób. W latach 1940-1945 Polacy stanowili najliczniejszą grupę narodowościową, w następnej kolejności byli to obywatele ZSRR i jeńcy radzieccy, potem Żydzi, Niemcy, Austriacy, Francuzi, Jugosłowianie i Włosi. Łącznie Niemcy więzili przedstawicieli ponad 40 narodów.

W obozie zginął polski ksiądz Edmund Kałas, męczennik, zakatowany za to, iż odmówił wyznania, że dyktator Adolf Hitler jest Bogiem. Śmierć poniósł także luterański duchowny Józef Mamica, przedwojenny kapelan Wojska Polskiego, oraz Kazimierz Prószyński, pionier kinematografii. Pobyt w obozie przeżyli między innymi Marian Kołodziej - po wojnie artysta i scenograf, Stanisław Grzesiuk - pisarz i pieśniarz, poeta Marek Skwarnicki, bard Stanisław Staszewski, a także ojciec Marian Żelazek, opiekun trędowatych w Indiach, nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla.

W 2020 roku Instytut Pamięci Narodowej wszczął śledztwo w sprawie zbrodni wojennych, stanowiących również zbrodnie przeciwko ludzkości, popełnionych w latach 1940-1945 na Polakach w Mauthausen-Gusen oraz jego podobozach. Śledztwo prowadzone wcześniej przez byłą Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie, i zawieszone, podjęła radomska Delegatura Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie.

Zobacz także

2024-06-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 czerwca » więcej 2024-06-02, godz. 11:00 45. rocznica pierwszej pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II 45 lat temu, 2 czerwca 1979 roku, papież Jan Paweł II przybył z pierwszą pielgrzymką do ojczyzny. Po raz pierwszy biskup Rzymu odwiedził Polskę w jej tysiącletnich… » więcej 2024-06-02, godz. 09:00 110 lat temu urodziła się Teodora Żukowska ps. "Milena", nazywana szpiegiem z pałacu Brühla 110 lat temu, 2 czerwca 1914 roku, urodziła się Teodora Żukowska, pseudonim „Milena”, agentka kontrwywiadu Armii Krajowej, nazywana szpiegiem z pałacu… » więcej 2024-06-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 czerwca » więcej 2024-06-01, godz. 11:00 255 lat temu urodził się Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopina 255 lat temu, 1 czerwca 1769 roku, urodził się Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-06-01, godz. 09:00 Polska obchodzi Międzynarodowy Dzień Dziecka 1 czerwca Polska obchodzi Międzynarodowy Dzień Dziecka. W całym kraju z tej okazji organizowane są różne wydarzenia dla dzieci - festyny, koncerty, imprezy… » więcej 2024-06-01, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 1 czerwca » więcej 2024-05-31, godz. 15:00 Dyskusja panelowa „Transformacja ustrojowa w krajach Europy Środkowo-Wschodniej – bilans doświadczeń” W ramach obchodów 35. rocznicy częściowo wolnych wyborów parlamentarnych z 4 czerwca 1989 roku Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej organizuje… » więcej 2024-05-31, godz. 13:00 40 lat temu rozpoczął się proces w sprawie zabójstwa Grzegorza Przemyka 40 lat temu, 31 maja 1984 roku, rozpoczął się proces w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka, syna poetki i działaczki opozycyjnej w PRL Barbary… » więcej 2024-05-31, godz. 11:00 80 lat temu Polacy zatopili w Wiśle okręt "Tannenberg" z niemieckimi żołnierzami 80 lat temu, 31 maja 1944 roku Polacy zatopili w Wiśle okręt "Tannenberg" z niemieckimi żołnierzami na pokładzie. Jednostka była wykorzystywana przez okupanta… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »