Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 45 lat temu Margaret Thatcher została pierwszą…
2024-05-04, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska/E.Porycka/dok.

45 lat temu Margaret Thatcher została pierwszą kobietą premierem w historii Wielkiej Brytanii

Margaret Thatcher podczas przeglądu wojsk na Bermudach [fot. wikipedia/domena publiczna]
Margaret Thatcher podczas przeglądu wojsk na Bermudach [fot. wikipedia/domena publiczna]
45 lat temu, 4 maja 1979 roku, Margaret Thatcher, nazywana "Żelazną Damą", została pierwszą kobietą premierem w historii Wielkiej Brytanii. Była również w ubiegłym stuleciu politykiem najdłużej pełniącym na Wyspach funkcję premiera. Kierowała gabinetem 11 lat - do 1990 roku, przez trzy kadencje.
Zdecydowała się na ograniczenie roli państwa w gospodarce i walkę ze związkami zawodowymi. Od jej nazwiska powstał termin ekonomiczny "thatcheryzm", będący synonimem liberalizmu. Zmarła w 2013 roku.

Ze względu na konsekwencję w podejmowaniu decyzji i zdecydowaną postawę wobec państw komunistycznych, zyskała przydomek "Żelaznej Damy", który zaakceptowała i polubiła. To właśnie Margaret Thatcher o politykach z sowieckiego politbiura powiedziała: "Oni stawiają na hasło - armaty zamiast masła -, podczas gdy my stawiamy wszystko przed armatami".

Uważana jest - obok amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana - za polityka, który przypieczętował upadek komunizmu. Jako pierwszy przywódca z zachodu doceniła reformatorskie starania Michaiła Gorbaczowa. Była znana z sympatii do Polski. Według jej biografa Charlesa Moore'a, darzyła nasz kraj szczególnym uczuciem. Popierała "Solidarność" i przekonywała generała Wojciecha Jaruzelskiego do jej zalegalizowania.

Margaret Thatcher jest zaliczana do grona najwybitniejszych polityków drugiej połowy XX wieku, choć na Wyspach do dziś budzi skrajne emocje - od uwielbienia po nienawiść. I do dziś wiele jej decyzji jest przedmiotem sporów. Pierwszy rząd utworzyła 4 maja 1979 roku, podczas głębokiego kryzysu ekonomicznego, spowodowanego między innymi rozbudowaną sferą socjalną państwa i inflacją.

By uzdrowić gospodarkę, zastosowała twardą politykę, zlikwidowała dotacje dla znacznej części państwowych firm i zatrzymała inflację kosztem zwiększonego bezrobocia. Zredukowała też wydatki budżetowe i obniżyła podatki. Jednym z najważniejszych zadań w polityce wewnętrznej premier Thatcher było ograniczenie pozycji związków zawodowych. Przez blisko rok walczyła z protestami górników, które zakończyły się zamknięciem kilkunastu niedochodowych kopalń.

Choć krytycznie odnosiła się do realizowanego modelu integracji europejskiej, była też pragmatyczna - za jej rządów Wielka Brytania zgodziła się na zasadę wspólnego rynku oraz przepływ dóbr i usług na rynku Unii Europejskiej, czego konsekwencją miała być unia walutowa. To Margaret Thatcher wywalczyła dla swojego kraju tzw. rabat brytyjski, czyli mniejsze wpłaty Londynu do unijnej kasy, kiedy Wielka Brytania była członkiem Wspólnoty. Jej popularność zaczęła spadać w 1989 roku, wraz z rosnącymi stopami procentowymi i podatkami, a kryzys wewnątrz partii spowodował, że rok później ustąpiła ze stanowiska. Zmarła na udar mózgu, 8 kwietnia 2013 roku. Miała 87 lat.

(więcej)

Urodziła się w 1925 roku w Grantham w hrabstwie Lincoln we wschodniej Anglii. Z wykształcenia była chemikiem i prawnikiem. Karierę polityczną rozpoczęła w 1950 roku w Partii Konserwatywnej, dziewięć lat później weszła do brytyjskiego parlamentu. Była posłanką do Izby Gmin przez 33 lata i członkinią Izby Lordów przez następne 21.

Kiedy konserwatyści wygrali wybory w 1970 roku, została ministrem edukacji. Otworzyła więcej szkół niż jakikolwiek wcześniejszy minister, jednocześnie jednak zyskała wówczas przydomek "Thatcher - złodziejka mleka", ponieważ zdecydowała o niedofinansowywaniu bezpłatnego mleka w szkołach, co wywołało falę protestów. Pierwszy rząd utworzyła w 1979 roku.

Silne partyjne poparcie pozwoliło jej na całkowitą zmianę polityki gospodarczej, której celem było ograniczenie roli państwa w gospodarce. Pozostawała na stanowisku premiera w sumie przez trzy kadencje.

Zobacz także

2024-05-18, godz. 00:50 Kalendarium historyczne 18 maja » więcej 2024-05-17, godz. 14:00 Noc Muzeów we Wrocławiu – oprowadzania kuratorskie, otwarte próby teatralne i po raz pierwszy - Panorama Racławi… Oprowadzania kuratorskie po wystawach czasowych, projekcje filmów oraz otwarte próby teatralne – to oferta wrocławskich palcówek muzealny oraz instytucji… » więcej 2024-05-17, godz. 13:00 Noc Muzeów w Belwederze Noc Muzeów także w Belwederze. W ramach akcji w sobotę między 17.00 a 23.00 będzie można zwiedzić sale reprezentacyjne - między innymi Marmurową, Lustrzaną… » więcej 2024-05-17, godz. 11:00 60 lat temu urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów 60 lat temu, 17 maja 1964 roku, urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów w 1983 roku. Był synem Leopolda Przemyka… » więcej 2024-05-17, godz. 09:00 Prezydent udaje się z wizytą do Włoch na obchody 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą udają się (17.05) z wizytą do Włoch, gdzie wezmą m.in. udział w obchodach 80. rocznicy bitwy… » więcej 2024-05-17, godz. 07:00 Kandarium historyczne 17 maja » więcej 2024-05-16, godz. 19:05 35. rocznica protestów w Krakowie przeciwko obecności wojsk radzieckich w Polsce 35 lat temu, 16 maja 1989 roku, w Krakowie rozpoczęły się starcia studentów i młodzieży z milicją i ZOMO. Młodzi ludzi żądali wycofania Armii Czerwonej… » więcej 2024-05-16, godz. 18:00 Rycerska Noc Muzeów w Nysie [DŹWIĘK] Kramy kupieckie, kowalstwo artystyczne czy nauka fechtunku - to część atrakcji, które czekają na tych, którzy wybiorą się w sobotę (18.05) do Muzeum Powiatowego… » więcej 2024-05-16, godz. 11:00 81 lat temu zakończyło się powstanie w warszawskim getcie 81 lat temu - 16 maja 1943 roku - Niemcy ogłosili koniec akcji pacyfikacyjnej w warszawskim getcie i - na znak ostatecznego zniszczenia dzielnicy żydowskiej… » więcej 2024-05-16, godz. 09:00 Instytut Śląski świętuje 90-lecie powstania Instytut Śląski obchodzi w tym roku jubileusz 90-lecia powstania. Z tej okazji w czwartek (16.05) w Sali Herbowej Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego odbędzie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »