Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego…
2024-04-29, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Dachau. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Dachau. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
79 lat temu, 29 kwietnia 1945 roku, amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny w Dachau pod Monachium. Znajdowało się w nim ponad 30 tysięcy więźniów. Żołnierze z 7. Armii generała George'a Pattona weszli do obozu po 17-tej, czyli na kilka godzin przed planowaną przez Niemców jego likwidacją. Pierwszą flagą, jaka zawisła nad wyzwolonym obozem była flaga polska.
Amerykanie zobaczyli w obozie między innymi stojący na bocznicy pociąg z ponad dwoma tysiącami ciał. Łącznie na spalenie w krematorium było przeznaczonych 7,5 tysiąca zwłok. Według rozkazu Heinricha Himmlera, żaden żaden nie mógł zostać żywy. Dachau, założony w 1933 roku, był pierwszym niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym. Według dokumentów obozowych, w sumie więziono w nim ponad 206 tysięcy osób, z których śmierć poniosło ponad 41 tysięcy. Dane te nie obejmują jednak więźniów niezarejestrowanych, w tym sowieckich. Inne szacunki podają wyższe liczby: 250 tysięcy osób więzionych, z których zmarło około 148 tysięcy, także w licznych podobozach.

Dachau był głównym obozem przeznaczonym przez Niemców dla duchownych katolickich, protestanckich i prawosławnych. Wśród uwięzionych tam 2794 duchownych, było 1773 kapłanów z Polski. W Dachau zamordowano 868 księży Polaków.

Więźniowie byli zmuszani do wyniszczającej pracy na torfowiskach i w piaskarniach. Przeprowadzano na nich zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne. Księżom nie wolno było odprawiać mszy świętych, odmawiać brewiarza, modlić się i mieć przy sobie jakiegokolwiek przedmiotu kultu. Zakazano również duchowej pomocy umierającym.

Wśród Polaków, którzy przeżyli pobyt w Dachau byli między innymi pisarze: Tadeusz Borowski i Gustaw Morcinek, Stanisław Grzesiuk - pisarz i pieśniarz oraz Henryk Debich - dyrygent i kompozytor. W grupie księży - ojciec Marian Żelazek, po wojnie opiekun trędowatych w Indiach, arcybiskup Kazimierz Majdański, którego poddawano w Dachau pseudomedycznym eksperymentom, oraz kardynał Adam Kozłowiecki i biskup Ignacy Jeż. Ostatni z więzionych tam polskich kapłanów - ksiądz Leon Stępniak zmarł w 2013 roku.

W kwietniu 1945 roku księża w Dachau modlili się o wyzwolenie do św. Józefa Kaliskiego, i przyrzekli, że jeśli przeżyją, będą pielgrzymować do miejsca jego kultu. 29 kwietnia obóz został zdobyty przez nieliczną grupę patrolową alianckich żołnierzy, na kilkanaście godzin przed atakiem planowanym przez amerykańskie dowództwo. Od 1948 roku księża pielgrzymowali do sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. Jako wotum za ocalenie powstała tam Kaplica Męczeństwa i Wdzięczności, a w Łomiankach pod Warszawą - Instytut Studiów nad Rodziną, założony przez arcybiskupa Kazimierza Majdańskiego. W 1997 roku kaliskie sanktuarium odwiedził papież Jan Paweł II.

Zobacz także

2024-05-11, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 11 maja » więcej 2024-05-10, godz. 18:53 Opole - 80. rocznica bitwy o Monte Cassino Pancerniacy świętują. Dwudniowe opolskie święto brygady, która zasłynęła bojem pod Monte Cassino zainaugurowała konferencja popularnonaukowa w Miejskiej… » więcej 2024-05-10, godz. 10:00 CMJW - Dni Otwarte Funduszy Europejskich W ramach tegorocznych obchodów DOFE Muzeum proponuje wszystkim chętnym kuratorskie zwiedzanie „Miejsca z blizną”. » więcej 2024-05-10, godz. 09:00 Moszna - XI edycja ogólnopolskiej akcji promocyjnej pn. Dni Otwarte Funduszy Europejskich. Tegoroczne DOFE będzie integralnym elementem obchodów 20-lecia Polski w Unii Europejskiej. » więcej 2024-05-10, godz. 08:00 Muzeum Uniwersytetu Opolskiego ma 10 lat Dziesięć lat temu utworzono Muzeum Uniwersytetu Opolskiego. Placówka opowiada historię opolskiego szkolnictwa wyższego. Są tu portrety wszystkich rektorów… » więcej 2024-05-10, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 10 maja » więcej 2024-05-09, godz. 15:00 37 lat temu w Lesie Kabackim rozbił się Ił-62 "Tadeusz Kościuszko" 37 lat temu, 9 maja 1987 roku, w Lesie Kabackim pod Warszawą rozbił się samolot Ił-62 M "Tadeusz Kościuszko". Na pokładzie maszyny znajdowały się 183 osoby… » więcej 2024-05-09, godz. 13:00 79. rocznica wyzwolenia KL Stutthof 79 lat temu, 9 maja 1945 roku, wojska radzieckie wkroczyły do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Założony w 1939 roku w Sztutowie… » więcej 2024-05-09, godz. 11:30 Dziś Dzień Europy Dziś świętujemy Dzień Europy, ustanowiony na pamiątkę ogłoszenia historycznej deklaracji Roberta Schumana, w której przedstawił swoją wizję nowoczesnej… » więcej 2024-05-09, godz. 11:00 W Muzeum Niepodległości zaprezentowało „Portret zesłańca” Muzeum Niepodległości w Warszawie zaprezentowało unikatowy obraz - „Portret zesłańca” Aleksandra Sochaczewskiego z 1885 roku. To portret starszego mężczyzny… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »