Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego…
2024-04-29, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Dachau. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Dachau. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
79 lat temu, 29 kwietnia 1945 roku, amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny w Dachau pod Monachium. Znajdowało się w nim ponad 30 tysięcy więźniów. Żołnierze z 7. Armii generała George'a Pattona weszli do obozu po 17-tej, czyli na kilka godzin przed planowaną przez Niemców jego likwidacją. Pierwszą flagą, jaka zawisła nad wyzwolonym obozem była flaga polska.
Amerykanie zobaczyli w obozie między innymi stojący na bocznicy pociąg z ponad dwoma tysiącami ciał. Łącznie na spalenie w krematorium było przeznaczonych 7,5 tysiąca zwłok. Według rozkazu Heinricha Himmlera, żaden żaden nie mógł zostać żywy. Dachau, założony w 1933 roku, był pierwszym niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym. Według dokumentów obozowych, w sumie więziono w nim ponad 206 tysięcy osób, z których śmierć poniosło ponad 41 tysięcy. Dane te nie obejmują jednak więźniów niezarejestrowanych, w tym sowieckich. Inne szacunki podają wyższe liczby: 250 tysięcy osób więzionych, z których zmarło około 148 tysięcy, także w licznych podobozach.

Dachau był głównym obozem przeznaczonym przez Niemców dla duchownych katolickich, protestanckich i prawosławnych. Wśród uwięzionych tam 2794 duchownych, było 1773 kapłanów z Polski. W Dachau zamordowano 868 księży Polaków.

Więźniowie byli zmuszani do wyniszczającej pracy na torfowiskach i w piaskarniach. Przeprowadzano na nich zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne. Księżom nie wolno było odprawiać mszy świętych, odmawiać brewiarza, modlić się i mieć przy sobie jakiegokolwiek przedmiotu kultu. Zakazano również duchowej pomocy umierającym.

Wśród Polaków, którzy przeżyli pobyt w Dachau byli między innymi pisarze: Tadeusz Borowski i Gustaw Morcinek, Stanisław Grzesiuk - pisarz i pieśniarz oraz Henryk Debich - dyrygent i kompozytor. W grupie księży - ojciec Marian Żelazek, po wojnie opiekun trędowatych w Indiach, arcybiskup Kazimierz Majdański, którego poddawano w Dachau pseudomedycznym eksperymentom, oraz kardynał Adam Kozłowiecki i biskup Ignacy Jeż. Ostatni z więzionych tam polskich kapłanów - ksiądz Leon Stępniak zmarł w 2013 roku.

W kwietniu 1945 roku księża w Dachau modlili się o wyzwolenie do św. Józefa Kaliskiego, i przyrzekli, że jeśli przeżyją, będą pielgrzymować do miejsca jego kultu. 29 kwietnia obóz został zdobyty przez nieliczną grupę patrolową alianckich żołnierzy, na kilkanaście godzin przed atakiem planowanym przez amerykańskie dowództwo. Od 1948 roku księża pielgrzymowali do sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. Jako wotum za ocalenie powstała tam Kaplica Męczeństwa i Wdzięczności, a w Łomiankach pod Warszawą - Instytut Studiów nad Rodziną, założony przez arcybiskupa Kazimierza Majdańskiego. W 1997 roku kaliskie sanktuarium odwiedził papież Jan Paweł II.

Zobacz także

2024-07-17, godz. 15:00 Obchody 80 rocznicy wyzwolenia Ankony Od uroczystego Apelu Poległych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Loreto rozpoczną się dziś o 18.00 obchody przypadającej jutro 80. rocznicy wyzwolenia Ankony… » więcej 2024-07-17, godz. 13:00 15 lat temu zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta 15 lat temu, 17 lipca 2009 roku, zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta, uznany w świecie myśliciel, autor moralistyczno-filozoficznych esejów… » więcej 2024-07-17, godz. 11:00 „Zanurz ręce w historii” - wakacyjne warsztaty w CMJW Wakacyjne warsztaty archeologiczne „Zanurz ręce w historii” - to propozycja Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych. Uczestnicy będą mieli okazję przekonać… » więcej 2024-07-17, godz. 09:00 Pożegnano dziennikarza Zygmunta Gutowskiego organizatora festiwali "Niepokalana" i "Losy Polaków” Rodzina, przyjaciele, środowisko dziennikarsko-filmowe oraz solidarnościowe pożegnało w Warszawie Zygmunta Gutowskiego - dziennikarza radiowego i telewizyjnego… » więcej 2024-07-17, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 17 lipca » więcej 2024-07-16, godz. 15:00 Litwa: w Kownie odsłonięto pomnik króla Aleksandra Jagiellończyka W Kownie odsłonięty został pomnik Aleksandra Jagiellończyka. Był on wielkim księciem litewskim, ale później został też królem Polski. Pomnik stworzyli… » więcej 2024-07-16, godz. 13:00 55. rocznica lądowania na Księżycu 16 lipca 1969 r. rozpoczęła się misja Apollo 11, dzięki której 21 lipca o godz. 2:56 czasu uniwersalnego człowiek po raz pierwszy stanął na powierzchni… » więcej 2024-07-16, godz. 11:00 40 lat temu sąd ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka 40 lat temu, 16 lipca 1984 roku, sąd ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka, syna poetki i działaczki opozycyjnej w PRL Barbary Sadowskiej… » więcej 2024-07-16, godz. 09:00 Mija 91 lat od pierwszej audycji Wesoła Lwowska Fala 91 lat temu, 16 lipca 1933 roku, Polskie Radio Lwów wyemitowało premierową audycję "Wesoła Lwowska Fala". Nadawana na całą Polskę, cieszyła się niezwykłą… » więcej 2024-07-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 lipca » więcej
3940414243
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »