Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski 'Oliwa'…
2024-04-18, 11:00 Autor: IAR/K.Sowińska/K.Koziełł/dok.

80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK

Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej. Był komendantem Okręgu Wołyń AK, pełnił funkcję dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty. Często osobiście dowodził zespołami żołnierzy w akcjach dywersyjnych. Okoliczności jego śmierci do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.
Jan Wojciech Kiwerski przed wybuchem II wojny światowej przebywał w Grodnie. W listopadzie 1939 roku dotarł do Warszawy. Wszedł do tak zwanego sztabu dywersji SZP. Od 1942 roku pełnił funkcję dowódcy Oddziałów Dyspozycyjnych, potem Oddziałów „Motor” - „Sztuka” Kedywu Komendy Głównej AK. Był postacią, która odgrywała pierwszoplanową rolę w konspiracyjnej stolicy.

Jesienią 1942 roku dowodził akcją AK - "Odwet kolejowy", podczas której wysadzono tory kolejowe w okolicy Dęblina, Łukowa i Białej Podlaskiej. Był też w dowództwie akcji "Wieniec II", przeprowadzonej na przełomie 1942 i 1943 roku, wymierzonej przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu na Zamojszczyźnie.

W marcu 1943 roku podjął decyzję o wykonaniu brawurowej operacji zbrojnej Grup Szturmowych Szarych Szeregów - akcji pod Arsenałem. W jej wyniku uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" oraz 20 innych więźniów gestapo przewożonych z alei Szucha na Pawiak.

Według zapisków żony Izabelli Kiwerskiej, łączniczki i uczestniczki Powstania Warszawskiego, "Oliwa" brał też udział w przygotowaniach do akcji pomocy dla walczącego getta.

Pod koniec 1943 roku otrzymał nominację na stanowisko szefa sztabu Okręgu Wołyń. Dowództwo przejął w lutym 1944, stanął też na czele powstałej z sił Okręgu 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Dał się poznać jako doskonały dowódca, wniósł nowe wartości w zakresie szkolenia żołnierzy. Był szanowany i lubiany.

Zginął w 1944 roku. Pochowano go w rejonie gajówki Stężarycze, w lasach mosurskich na Wołyniu. W 1989 jego szczątki zostały ekshumowane, a rok później uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
W 1990 Jana Wojciecha Kiwerskiego pośmiertnie awansowano na stopień generała brygady.

(więcej)

Jan Wojciech Kiwerski urodził się 23 maja 1910 roku w Krakowie. W 1928 zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Wkrótce został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej. W marcu 1939 awansował na stopień kapitana, a w sierpniu ukończył studia, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał do Grodna, gdzie objął stanowisko oficera operacyjnego sztabu 33. Dywizji Piechoty (rezerwowej), a następnie w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Wkrótce wrócił do Warszawy, gdzie wszedł do tak zwanego sztabu dywersji Służby Zwycięstwu Polski, stworzonego i kierowanego przez majora Franciszka Niepokólczyckiego. W lutym 1944 przejął dowództwo Okręgu Wołyń.

Poległ tragicznie w 1944 roku w rejonie chutoru Dobry Kraj (dawna gmina Korytnica). Chata, w której przebywał, została ostrzelana, a następnie wybuchł w niej pożar. W czasie próby ucieczki „Oliwę” zastrzelono. Najbardziej prawdopodobne hipotezy wskazują na celowe zabicie Kiwerskiego przez Sowietów, którzy chcieli się pozbyć polskiego dowódcy. Pochowany został w rejonie gajówki Stężarycze.

W 1989 roku jego zwłoki ekshumowano. 21 kwietnia 1990 roku zostały uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Kwaterze Harcerskiego Batalionu AK „Zośka”.

Krzyż z mogiły z której dokonano ekshumacji znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2024-06-14, godz. 09:00 84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków 84 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków… » więcej 2024-06-14, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 14 czerwca » więcej 2024-06-13, godz. 14:56 Mija 94 rocznica urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego W 94. rocznicę urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego w Muzeum Zimnej Wojny o 16.30 rozpocznie się specjalne oprowadzanie z przewodnikiem, który opowie o… » więcej 2024-06-13, godz. 13:00 Już wkrótce Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej „Historia mówi przez pokolenia” – pod tym hasłem w dniach 18–19 czerwca 2024 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się organizowany… » więcej 2024-06-13, godz. 10:50 Wodewil Kresowy "Tutaj się urodziłam” Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Opolu zaprasza na Wodewil Kresowy zatytułowany "Tutaj się urodziłam”. Spektakl… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Święto Żandarmerii Wojskowej „Szkarłatne berety” - polska Żandarmeria Wojskowa - czyli wyodrębniona i wyspecjalizowana służba, wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 czerwca » więcej 2024-06-12, godz. 21:53 Uczczono pamięć ofiar i więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady "Nie pozwolimy zapomnieć" - mówił Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar… » więcej 2024-06-12, godz. 15:00 100 lat temu urodził się George Bush senior, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych 100 lat temu - 12 czerwca 1924 roku - urodził się George Herbert Walker Bush, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych. Najwyższy urząd w państwie pełnił w latach… » więcej 2024-06-12, godz. 10:00 Dziś pogrzeb żołnierza, który zmarł od ran odniesionych na granicy Dziś (12.06) pogrzeb 21-letniego sierżarta Mateusza Sitka, który pod koniec maja został ugodzony nożem przez jednego z migrantów szturmujących polską granicę… » więcej
3233343536
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »