Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodziła się Elżbieta Dziębowska…
2024-04-16, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Porycka/dok.

95 lat temu urodziła się Elżbieta Dziębowska "Dewajtis"

Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" [fot. wikipedia/domena publiczna]
Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" [fot. wikipedia/domena publiczna]
95 lat temu, 16 kwietnia 1929 roku, urodziła się Elżbieta Dziębowska "Dewajtis", żołnierz Szarych Szeregów i oddziału dywersji bojowej Kedywu "Agat", później batalionu "Parasol", uczestniczka Powstania Warszawskiego. Po wojnie muzykolog, nauczycielka akademicka, redaktor naczelna Encyklopedii Muzycznej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Zmarła w 2016 roku.
Podczas okupacji brała udział w wielu akcjach bojowych Armii Krajowej, między innymi w wykonaniu wyroku wydanego na "kata Warszawy" Franza Kutscherę, dowódcę SS i Policji na dystrykt warszawski. Udana akcja została przeprowadzona 1 lutego 1944 roku, w biały dzień, w centrum miasta. Elżbieta Dziębowska razem z drugą łączniczką - Marią Stypułkowską-Chojecką "Kamą" - obserwowały dom niemieckiego zbrodniarza. "Dewajtis" miała wówczas 14 lat. W miejscu, gdzie wtedy stała, na chodniku przy Alejach Ujazdowskich, w 2007 roku wmurowano tablicę pamiątkową.

W Powstaniu Warszawskim została oddelegowana do służby jako łączniczka podpułkownika Jana Mazurkiewicza "Radosława". Do jej zadań należało przekazywanie meldunków pisemnych i ustnych, przenoszenie broni oraz obserwacje.

Po wojnie ukończyła liceum i podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Nie ujawniła swojej działalności konspiracyjnej w Armii Krajowej i udziału w Powstaniu Warszawskim, co uchroniło ją przed represjami ze strony władz komunistycznych.

W 1957 roku otrzymała dyplom i tytuł magistra, w 1966-tym - doktora w dziedzinie muzykologii. Była pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Warszawskim, a także w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Elżbieta Dziębowska była autorką prac naukowych dotyczących twórczości Mieczysława Karłowicza, muzyki XIX wieku oraz nowszej, polskiej kultury muzycznej, a także teorii muzyki. Wielkim osiągnięciem jej życia jest 12-tomowa Encyklopedia Muzyczna - dzieło pionierskie w światowym piśmiennictwie muzycznym. Elżbieta Dziębowska blisko 40 lat nieprzerwanie pełniła funkcję redaktora naczelnego tego wydawnictwa.

Zmarła 4 kwietnia 2016 roku, w Skokowej koło Prusic w województwie dolnośląskim. Została pochowana na Cmentarzu Wolskim w Warszawie.

(więcej)

Urodziła się 16 kwietnia 1929 roku w Warszawie. Należała do Związku Harcerstwa Polskiego, a w lutym 1943 roku wstąpiła do konspiracyjnych Szarych Szeregów. Mimo młodego wieku, dopuszczono ją do kursu przysposobienia wojskowego.

W sierpniu 1943 roku przeszła jako łączniczka wraz z częścią dziewcząt ze swojej drużyny do nowo utworzonego oddziału "Agat" (późniejszy batalion "Parasol"). W jej mieszkaniu na ulicy Mokotowskiej znajdowała się skrytka konspiracyjna, będąca do dyspozycji II plutonu "Agatu". Później, gdy zmieniła miejsce zamieszkania na ulicę Kaliską, w jej mieszkaniu również było biuro II plutonu.

Brała udział w akcjach bojowych swojego oddziału: w akcji Weffels (1 października 1943), w akcji Frühwirth (25 października 1943), w akcji Braun (13 grudnia 1943), w akcji Kutschera (1 lutego 1944), w akcji Stamm (6 maja 1944) oraz w akcji Koppe (11 lipca 1944).

W Powstaniu Warszawskim, na początku sierpnia 1944 roku, Elżbieta Dziębowska została przeniesiona do sztabu zgrupowania jako jedna z łączniczek podpułkownika Jana Mazurkiewicza "Radosława". Przeszła cały szlak bojowy od Woli po Górny Czerniaków. Otrzymała: Krzyż Walecznych, Krzyż Virtuti Militari V klasy, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Po wojnie ukończyła liceum oraz podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1966 roku, na podstawie rozprawy "Poematy symfoniczne Mieczysława Karłowicza", uzyskała stopień naukowy doktora, nadany przez Instytut Sztuki PAN w Warszawie. W latach 1954-1970 związana była najpierw jako asystent, później adiunkt z Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1970 do 1989 roku pracowała w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładała również w Akademii Muzycznej w Krakowie.

Zobacz także

2024-04-27, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 27 kwietnia » więcej 2024-04-26, godz. 15:00 81 lat temu rotmistrz Witold Pilecki uciekł z Auschwitz 81 lat temu, w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku, z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau uciekł rotmistrz Witold Pilecki, autor… » więcej 2024-04-26, godz. 13:00 5 lat temu zmarł Abraham Izaak Segal, ocalony z Holokaustu przez Polaków Pięć lat temu, 26 kwietnia 2019 roku, zmarł Abraham Izaak Segal, ocalony z Holokaustu przez Polaków. Był propagatorem powstania Muzeum Polaków Ratujących… » więcej 2024-04-26, godz. 11:00 Mija 38 lat od katastrofy w elektrowni atomowej w Czarnobylu 38 lat temu doszło do katastrofy w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie. W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 roku o godzinie 1.23 nastąpiła awaria reaktora… » więcej 2024-04-26, godz. 09:00 Wilno: otwarto wystawę interaktywną poświęconą powstaniu styczniowemu Wystawę interaktywną poświęconą powstaniu styczniowemu można od dziś oglądać na dziedzińcu Muzeum Narodowego-Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w… » więcej 2024-04-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 kwietnia » więcej 2024-04-25, godz. 13:00 Na Zamku Królewskim gala finałowa projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań” Dwuminutowe etiudy filmowe, nagrodzone w ramach projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań”, opowiadają o bohaterskiej "Ince", poszukiwaniach lokalnych… » więcej 2024-04-25, godz. 11:00 Białoruś: z budynku Nowego zamku w Grodnie usunięto tablicę upamiętniającą T. Kościuszkę W Grodnie, w zachodniej części Białorusi, z budynku Nowego Zamku na rozkaz władz została usunięta tablica upamiętniająca Tadeusza Kościuszkę. Tablicę… » więcej 2024-04-25, godz. 10:00 Dwa samoloty "TS-11 Iskra" trafiły do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie Dwa samoloty "TS-11 Iskra" trafiły do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. To zwieńczenie kilkuletnich starań o pozyskanie tych eksponatów. Podpisano umowy… » więcej 2024-04-25, godz. 09:00 Włochy: Święto Wyzwolenia Dziś (25.04) we Włoszech z udziałem najwyższych władz państwowych obchodzony jest Dzień Wyzwolenia spod nazizmu i faszyzmu. Święto ustanowiono w rocznicę… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »