Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni…
2024-04-15, 15:00 Autor: RomaIAR/K.Koziełł/dok.

80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na Polakach w Chodaczkowie Wielkim

Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
80 lat temu, w nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku, policjanci z 4. Pułku Policji SS, sformowanego z ukraińskich ochotników z Galicji pod dowództwem niemieckim, przeprowadzili akcję pacyfikacyjną polskiej ludności wsi Chodaczków Wielki, obecnie położonej na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Według różnych źródeł, zginęło od 250 do 862 osób.
Ofiary zostały pogrzebane przez mieszkańców, którzy ocaleli, w zbiorowej mogile w pobliżu kościoła. Akcję pacyfikacyjną napastnicy rozpoczęli od palenia zabudowań. Do chat i stodół, w których ukrywali się ludzie, wrzucano granaty, do uciekających strzelano. Spalono większość budynków, ocalały tylko kościół i plebania oraz domy, które były w pobliżu zabudowań Ukraińców. Tragedia w w Chodaczkowie Wielkim była jednym z wydarzeń rzezi wołyńskiej, masowej antypolskiej czystki etnicznej, zaplanowanej i przeprowadzonej przez OUN - Organizację Ukraińskich Nacjonalistów i UPA - Ukraińską Powstańczą Armię.

Według szacunków Instytutu Pamięci Narodowej w latach 1943-1945 na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie zginęło około 100 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej. Po stronie ukraińskiej liczba ofiar wyniosła od 10 do 12 tysięcy. Ludzie ci zginęli z rąk Polaków w akcjach odwetowych i samoobrony lub zostali zamordowani przez samych Ukraińców za udzielenie pomocy polskim sąsiadom. Do tej pory znanych jest zaledwie 5 procent miejsc pochówku ofiar. Większość spoczywa w bezimiennych dołach śmierci.

(więcej)

Przed wojną Chodaczków Wielki zamieszkiwało około 2800 mieszkańców, w większości Polaków. W 1943 roku, kiedy wśród ukraińskiej ludności nasiliły się antypolskie nastroje, we wsi powołano samoobronę, która skutecznie odparła kilka ataków UPA na początku 1944 roku. W kwietniu 1944 Chodaczków Wielki znalazł się w strefie przyfrontowej. W połowie miesiąca został zajęty przez ukraińskich ochotników z 4. Pułku Policji SS, który zmierzał z odsieczą niemieckiej załodze oblężonej przez wojska radzieckie w twierdzy Tarnopol. W nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku doszło tu do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na mieszkańcach.

Po wojnie Polaków z Chodaczkowa Wielkiego przesiedlono na tzw. Ziemie Odzyskane. Na cmentarzu rzymskokatolickim w Gajkowie na Dolnym Śląsku, gdzie większość z nich zamieszkała, została usypana symboliczna mogiła, zwieńczona krzyżem. U jego stóp umieszczono urnę z ziemią, pochodzącą z mogiły w Chodaczkowie.

4. Pułk Policyjny SS, sformowany z ukraińskich ochotników do 14. Dywizji Grenadierów Waffen SS , został utworzony w lipcu 1943 roku. Na jego czele stała niemiecka kadra dowódcza. Oprócz zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, pułk wziął udział w mordach między innymi w Hucie Pieniackiej, gdzie zginęło około 850 osób narodowości polskiej, w Podkamieniu - tam zamordowano od 400 do 600 Polaków, a także w Palikrowach, gdzie zostało rozstrzelanych ponad 350 osób. W połowie 1944 roku pułk został rozformowany.

Zobacz także

2024-06-13, godz. 13:00 Już wkrótce Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej „Historia mówi przez pokolenia” – pod tym hasłem w dniach 18–19 czerwca 2024 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się organizowany… » więcej 2024-06-13, godz. 10:50 Wodewil Kresowy "Tutaj się urodziłam” Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Opolu zaprasza na Wodewil Kresowy zatytułowany "Tutaj się urodziłam”. Spektakl… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Święto Żandarmerii Wojskowej „Szkarłatne berety” - polska Żandarmeria Wojskowa - czyli wyodrębniona i wyspecjalizowana służba, wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 czerwca » więcej 2024-06-12, godz. 21:53 Uczczono pamięć ofiar i więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady "Nie pozwolimy zapomnieć" - mówił Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar… » więcej 2024-06-12, godz. 15:00 100 lat temu urodził się George Bush senior, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych 100 lat temu - 12 czerwca 1924 roku - urodził się George Herbert Walker Bush, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych. Najwyższy urząd w państwie pełnił w latach… » więcej 2024-06-12, godz. 10:00 Dziś pogrzeb żołnierza, który zmarł od ran odniesionych na granicy Dziś (12.06) pogrzeb 21-letniego sierżarta Mateusza Sitka, który pod koniec maja został ugodzony nożem przez jednego z migrantów szturmujących polską granicę… » więcej 2024-06-12, godz. 09:00 Dziś przypada Święto Służby Ochrony Państwa 12 czerwca to szczególny dzień dla wszystkich funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Służby Ochrony Państwa. Przypada wówczas Święto Służby Ochrony… » więcej 2024-06-12, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 12 czerwca » więcej 2024-06-11, godz. 19:13 Nie żyje Stosław Kowalski, uczestnik bitwy o Monte Cassino Nie żyje major Stosław Kowalski, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Zmarły w Buenos Aires weteran miał 102 lata. » więcej
6667686970
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »