Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni…
2024-04-15, 15:00 Autor: RomaIAR/K.Koziełł/dok.

80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na Polakach w Chodaczkowie Wielkim

Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
80 lat temu, w nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku, policjanci z 4. Pułku Policji SS, sformowanego z ukraińskich ochotników z Galicji pod dowództwem niemieckim, przeprowadzili akcję pacyfikacyjną polskiej ludności wsi Chodaczków Wielki, obecnie położonej na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Według różnych źródeł, zginęło od 250 do 862 osób.
Ofiary zostały pogrzebane przez mieszkańców, którzy ocaleli, w zbiorowej mogile w pobliżu kościoła. Akcję pacyfikacyjną napastnicy rozpoczęli od palenia zabudowań. Do chat i stodół, w których ukrywali się ludzie, wrzucano granaty, do uciekających strzelano. Spalono większość budynków, ocalały tylko kościół i plebania oraz domy, które były w pobliżu zabudowań Ukraińców. Tragedia w w Chodaczkowie Wielkim była jednym z wydarzeń rzezi wołyńskiej, masowej antypolskiej czystki etnicznej, zaplanowanej i przeprowadzonej przez OUN - Organizację Ukraińskich Nacjonalistów i UPA - Ukraińską Powstańczą Armię.

Według szacunków Instytutu Pamięci Narodowej w latach 1943-1945 na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie zginęło około 100 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej. Po stronie ukraińskiej liczba ofiar wyniosła od 10 do 12 tysięcy. Ludzie ci zginęli z rąk Polaków w akcjach odwetowych i samoobrony lub zostali zamordowani przez samych Ukraińców za udzielenie pomocy polskim sąsiadom. Do tej pory znanych jest zaledwie 5 procent miejsc pochówku ofiar. Większość spoczywa w bezimiennych dołach śmierci.

(więcej)

Przed wojną Chodaczków Wielki zamieszkiwało około 2800 mieszkańców, w większości Polaków. W 1943 roku, kiedy wśród ukraińskiej ludności nasiliły się antypolskie nastroje, we wsi powołano samoobronę, która skutecznie odparła kilka ataków UPA na początku 1944 roku. W kwietniu 1944 Chodaczków Wielki znalazł się w strefie przyfrontowej. W połowie miesiąca został zajęty przez ukraińskich ochotników z 4. Pułku Policji SS, który zmierzał z odsieczą niemieckiej załodze oblężonej przez wojska radzieckie w twierdzy Tarnopol. W nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku doszło tu do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na mieszkańcach.

Po wojnie Polaków z Chodaczkowa Wielkiego przesiedlono na tzw. Ziemie Odzyskane. Na cmentarzu rzymskokatolickim w Gajkowie na Dolnym Śląsku, gdzie większość z nich zamieszkała, została usypana symboliczna mogiła, zwieńczona krzyżem. U jego stóp umieszczono urnę z ziemią, pochodzącą z mogiły w Chodaczkowie.

4. Pułk Policyjny SS, sformowany z ukraińskich ochotników do 14. Dywizji Grenadierów Waffen SS , został utworzony w lipcu 1943 roku. Na jego czele stała niemiecka kadra dowódcza. Oprócz zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, pułk wziął udział w mordach między innymi w Hucie Pieniackiej, gdzie zginęło około 850 osób narodowości polskiej, w Podkamieniu - tam zamordowano od 400 do 600 Polaków, a także w Palikrowach, gdzie zostało rozstrzelanych ponad 350 osób. W połowie 1944 roku pułk został rozformowany.

Zobacz także

2024-08-22, godz. 13:00 Szefowa Instytutu Pileckiego w Berlinie: Niemcy zaczęli się więcej interesować Powstaniem Warszawskim Szefowa oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie Hanna Radziejowska uważa, że Niemcy zaczęli się nieco więcej interesować tematem Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-08-22, godz. 11:00 80 lat temu w Powstaniu Warszawskim zginął poeta Włodzimierz Pietrzak 80 lat temu, 22 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego w walkach na Starym Mieście zginął Włodzimierz Pietrzak, poeta, prozaik, krytyk literacki… » więcej 2024-08-22, godz. 09:00 440 lat temu zmarł Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu 440 lat temu, 22 sierpnia 1584 roku, zmarł Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, autor pierwszego w Polsce dramatu "Odprawa posłów greckich"… » więcej 2024-08-22, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 22 sierpnia » więcej 2024-08-21, godz. 09:00 Archiwum IPN zaprasza na VIII ogólnopolską konferencję z cyklu „Educare necesse est…”. VIII Ogólnopolska Konferencja Archiwistów i Historyków „Educare necesse est… – Życie codzienne w dokumencie, historiografii i dydaktyce od średniowiecza… » więcej 2024-08-21, godz. 22:07 Odkryto monetę i ceramikę z XV wieku W Lublinie na jednej z posesji archeolodzy odkryli relikty dawnej zabudowy. Wśród znalezisk jest moneta z XV wieku i ceramika. Archeolodzy przebadali teren ze… » więcej 2024-08-21, godz. 22:04 Uroczystość w 44. rocznicę wybuchu strajku w zakładach Fazos W 44. rocznicę wybuchu strajku w tarnogórskich zakładach Fazos w Tarnowskich Górach odprawiona została msza święta. Po niej złożono kwiaty pod Dzwonnicą… » więcej 2024-08-21, godz. 11:00 80 lat temu Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku 80 lat temu, 21 sierpnia 1944 roku, Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku. Był to ostatni etap akcji likwidacyjnej, którą rozpoczęli w lipcu 1944, w związku… » więcej 2024-08-21, godz. 09:00 56 lat temu wojska Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację 56 lat temu, w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 roku, wojska Układu Warszawskiego wkroczyły na terytorium Czechosłowacji. Interwencja zbrojna miała na celu przerwanie… » więcej 2024-08-21, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 21 sierpnia » więcej
1617181920
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »