Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Był pierwszym w odrodzonym Wojsku Polskim oficerem, awansowanym na polu bitwy przez marszałka Józefa Pisłudskiego. Otrzymał stopień kapitana. Walczył w wojnie obronnej 1939 roku. Od 1942 dowodził 1. Dywizją Pancerną, która wsławiła się walkami na Zachodzie. Jego jednostka, wchodząca w skład korpusu kanadyjskiego, walczyła we Francji, Belgii, Holandii i północnych Niemczech. Odegrała decydującą rolę w zwycięskiej dla aliantów bitwie pod Falaise w sierpniu 1944 roku. Dwa miesiące później, podczas walk o wolność Holandii, zdobyła Bredę. Ze względu na szybkość i skuteczność działania oraz czarne naszywki na mundurach, Niemcy nazywali żołnierzy 1. Dywizji - "czarnymi diabłami".

Po wojnie, Holendrzy, wdzięczni za ocalenie zabytkowej Bredy, przyznali generałowi Maczkowi honorowe obywatelstwo kraju. "Myśmy oszczędzali miasta, nie robiliśmy szkód" - podkreślał generał Maczek. "Tylko nasz żołnierz był od razu przyjacielem i na rękach noszonym wybawcą. Szybkość i zaskoczenie są tymi elementami, dzięki którym można o wiele więcej zdziałać niż wielką ilością bombardowań".

W 1945 roku generał Stanisław Maczek osiadł w Wielkiej Brytanii. Pozbawiony świadczeń przysługujących żołnierzom alianckim, pracował jako sprzedawca i barman. W kraju komunistyczne władze odebrały mu polskie obywatelstwo. Generał odzyskał je dopiero w 1989. Rok później został awansowany przez prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego do stopnia generała broni.

Stanisław Maczek opublikował wspomnienia wojenne "Od podwody do czołga (...)". W 1994 roku został kawalerem Orderu Orła Białego. Zmarł w tym samym roku w Edynburgu, w wieku 102 lat. Został pochowany na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie.
Generał Stanisław Maczek mówił: "Żołnierz polski walczy o wolność wszystkich narodów, ale umiera tylko dla Polski".

(więcej)

Urodził się 31 marca 1892 roku w miejscowości Szczerzec koło Lwowa. Ukończył gimnazjum w Drohobyczu. Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Lwowskiego.

Powołany do armii austriackiej, podczas I wojny światowej został wysłany na front włoski. Po zawieszeniu broni 11 listopada 1918 roku zdezerterował i wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-ukraińskiej oraz polsko-bolszewickiej, broniąc Lwowa przed Armią Czerwoną.

Po zakończeniu działań wojennych był szefem ekspozytury wywiadu wojskowego we Lwowie. Pełnił funkcję zastępcy dowódcy 76. Pułku Piechoty oraz dowodził 81. Pułkiem Strzelców Grodzieńskich. W 1938 roku otrzymał dowództwo 10. Brygady Kawalerii, pierwszej polskiej jednostki zmotoryzowanej, stanowiącej zalążek sił pancernych.

We wrześniu 1939, jako dowódca 10. Brygady, wsławił się w bitwach pod Jordanowem, Wiśniczem, Łańcutem i Rzeszowem, zadając Niemcom ciężkie straty. Jednostka brała udział w walkach odwrotowych na rzecz Armii Kraków i Karpaty. Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września, Stanisław Maczek przedostał się do Francji. Tam otrzymał awans na stopień generała brygady, a wkrótce zasłużył się w walkach z Niemcami na froncie w Szampanii. Dowódca opowiadał się za prowadzeniem wojny w sposób nowoczesny, był przekonany, że o wyniku współczesnych bitew decyduje tempo działań i siła ognia, a to zależy od nowoczesnej artylerii i opancerzenia. W 1942 roku zorganizował w Wielkiej Brytanii 1. Dywizję Pancerną. W jej skład weszli żołnierze i oficerowie, walczący wcześniej pod komendą Maczka w Polsce i we Francji. Dywizja włączyła się do walki 1 sierpnia 1944 roku, lądując w Normandii w pobliżu Caen. Odegrała pierwszoplanową rolę w bitwie pod Falaise, zdobyła Abbeville, Saint-Omer, Cassel we Francji, Ypres i Gandawę w Belgii, Antwerpię - wspólnie z Brytyjczykami i Bredę w Holandii, kończąc szlak bojowy w Wilhelmshaven w Niemczech.

Stanisław Maczek od maja 1945 roku pełnił obowiązki dowódcy I Korpusu Polskiego w Szkocji. W czerwcu (1945) otrzymał awans na stopień generała dywizji. Po rozformowaniu wojska pozostał na emigracji. Zmarł w 1994 roku.

W Holandii znajduje się wiele upamiętnień generała Maczka, między innymi jego imieniem nazwano ulice w Bredzie i Dongen, a w 2013 roku - specjalnie wyhodowaną odmianę tulipana. W 75. rocznicę wyzwolenia Bredy przez 1. Dywizję Pancerną (2019), na jeden dzień symbolicznie zmieniono nazwę stadionu holenderskiej drużyny piłkarskiej NAC Breda na Stadion im. Stanisława Maczka. Upamiętnienia generała są też w Belgii, Francji, a także w Edynburgu, gdzie między innymi na dziedzińcu budynku rady miejskiej postawiono ławeczkę-pomnik, a jedną z alejek w parku Meadows nazwano imieniem polskiego dowódcy.

W naszym kraju generał Maczek jest patronem ulic, szkół, hufców harcerskich. Są jego pomniki, murale i tablice pamiątkowe.