Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-30, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
30 marca
1407 - W Malborku zmarł Konrad von Jungingen, wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393-1407.

1853 - W oknie lwowskiej apteki "Pod Złotą Gwiazdą" zapłonęła pierwsza lampa naftowa, skonstruowana przez farmaceutę Ignacego Łukasiewicza i blacharza Adama Bratkowskiego.

1857 - W Podhajcach urodziła się Gabriela Zapolska, aktorka, powieściopisarka, dramatopisarka, felietonistka; autorka m.in. dramatów "Moralność Pani Dulskiej", "Skiz", "Żabusia" i powieści "Kaśka Kariatyda".

1867 - Cesarstwo Rosyjskie sprzedało Stanom Zjednoczonym Alaskę i Wyspy Aleuckie; jednym z głównych negocjatorów transakcji ze strony amerykańskiej był Polak, gen. Włodzimierz Krzyżanowski, który następnie został pierwszym amerykańskim administratorem Alaski.

1880 - W Kórniku zmarł Jan Kanty Działyński, mecenas sztuki, bibliofil i wydawca; uczestnik Powstania Wielkopolskiego w 1848 r.; w czasie Powstania Styczniowego "organizator sił zbrojnych narodowych w zaborze pruskim".

1892 - W Krakowie urodził się Stefan Banach, matematyk, wykładowca Uniwersytetu Jana Kazimierza, współzałożyciel lwowskiej szkoły matematycznej; jeden z twórców analizy funkcjonalnej.

1908 - W Olszance koło Suwałk urodził się Witold Urbanowicz, as polskiego lotnictwa; w czasie II wojny światowej dowódca Dywizjonu 303.

1915 - W Łodzi urodziła się Jadwiga Andrzejewska, aktorka; gwiazda kina międzywojennego, wystąpiła m.in. w filmach "Dziewczęta z Nowolipek" i "Strachy" oraz komediach "Papa się żeni", "Ada to nie wypada".

1917 - Odezwa rosyjskiego Rządu Tymczasowego do Polaków.

1924 - W Zakopanem urodził się Józef Uznański, przewodnik tatrzański w czasie II wojny światowej kurier ZWZ-AK, po wojnie ratownik górski, jeden z pierwszych ratowników pracujących z psem specjalnie przeszkolonym do odnajdowania ofiar lawin.

1938 - W Warszawie urodziła się Zofia Merle, aktorka, występowała m.in. w Studenckim Teatrze Satyryków i warszawskim Teatrze Komedia; znana m.in. z ról w filmach "Rzeczpospolita babska", "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?", "Miś", a także z seriali "Chłopi" oraz "Noce i dnie".

1940 - Żołnierze Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. Hubal wyrwali się z okrążenia pod wsią Hucisko w pow. koneckim, gdzie pokonali niemiecki batalion policji; w odwecie Niemcy zamordowali 711 mieszkańców z 31 wsi, znajdujących się na szlaku Oddziału Wydzielonego. Najwięcej ofiar było wśród mieszkańców wsi Skłoby, Gałki, Szałas Stary i Hucisko.

1940 - W Warszawie Niemcy dokonali aresztowań działaczy politycznych i społecznych, lekarzy, adwokatów oraz nauczycieli; wśród zatrzymanych był m.in. Maciej Rataj, były marszałek Sejmu RP, jeden z przywódców Stronnictwa Ludowego, zaangażowany w działania konspiracyjnej Głównej Rady Politycznej przy Służbie Zwycięstwu Polski; rozstrzelany w czerwcu 1940 r. w Palmirach.

1942 - W Bielsku urodził się Zbigniew Bizoń, kompozytor, saksofonista, członek zespołów Niebiesko-Czarni, Czerwono-Czarni, Tajfuny, lider formacji Bizony, autor przeboju "Nie wiem, czy to warto".

1943 - W Szpitalu Wolskim w Warszawie zmarł na skutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchań prowadzonych przez gestapo Jan Bytnar "Rudy", odbity w akcji pod Arsenałem; tego samego dnia w warszawskim szpitalu Dzieciątka Jezus zmarł ranny czasie akcji Maciej Aleksy Dawidowski "Alek".

1944 – W Warszawie został zastrzelony przez żołnierzy Referatu 993/W Armii Krajowej ukraiński kolaborant płk Mychajło Pohotowko, szef warszawskiego oddziału Ukraińskiego Komitetu Centralnego.

1945 - Wojska 2 Frontu Białoruskiego, przy udziale 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, zajęły Gdańsk.

1945 - W Warszawie urodził się Stanisław Latałło, operator filmowy, reżyser, aktor, odtwórca roli Franciszka Retmana w "Iluminacji" Krzysztofa Zanussiego.

1950 - Urodziła się Hanna Bakuła, malarka, pisarka i publicystka.

1962 - W Toruniu urodziła się Adrianna Biedrzyńska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Dekalog IV", "Niezwykła podróż Baltazara Kobera", "Piłkarski poker", "300 mil do nieba", "Nad rzeką, której nie ma", "Pierścionek z orłem w koronie" i "Pajęczarki".

1970 - W Warszawie rozpoczęła się operacja przesunięcia Pałacu Lubomirskich - odcięty od fundamentów pałac obrócono o ponad 70 stopni w stosunku do pierwotnego położenia.

1971 - W kopalni "Rokitnica" w Zabrzu po trwającej sześć dni (158 godzin) akcji, uratowano górnika Alojzego Piontka.

1973 - Zakończono produkcję samochodu FSO Warszawa.

1975 - Premiera filmu "Awans" w reżyserii Janusza Zaorskiego.

1981 - W Warszawie podpisane zostało porozumienie pomiędzy stroną rządową i solidarnościową, kończące tzw. kryzys bydgoski; władze NSZZ "Solidarność" odwołały planowany na 31 marca strajk generalny.

1985 - W Katowicach zmarł Stefan Maria Kuczyński, historyk, mediewista, autor powieści historycznych, m.in. "Zawisza Czarny" oraz licznych prac naukowych, m.in. "Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim".

1986 - Premiera telewizyjnego filmu Janusza Kondratiuka "Big Bang".

1997 - W Londynie zmarł Tadeusz Żenczykowski, prezes Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, szef oddziału propagandy Obozu Zjednoczenia Narodowego, poseł na Sejm (1938); od 1940 r. w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK; w latach 1954-1972 redaktor, a następnie zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

1997 - W Bretanii zmarła Janina Brochwiczówna, aktorka teatralna i filmowa, artystka kabaretowa, znana m.in. z ról w filmach "Każdemu wolno kochać", "Żona i nie żona"; od 1945 roku przebywała na emigracji.

2010 - W Warszawie zmarł Krzysztof Teodor Toeplitz, pisarz, publicysta, autor scenariuszy filmowych, m.in. serialu "Czterdziestolatek"; wykładowca warszawskiej PWST i PWSFTviT w Łodzi.

2023 - W Warszawie zmarł historyk myśli społecznej i socjolog, były dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Paweł Śpiewak.

Zobacz także

2024-04-13, godz. 09:00 84. rocznica drugiej deportacji Polaków w głąb Związku Sowieckiego 84 lata temu, w nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 roku, rozpoczęła się druga - z czterech - masowa deportacja ludności polskiej w głąb Związku Sowieckiego… » więcej 2024-04-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 kwietnia » więcej 2024-04-12, godz. 12:00 19 kwietnia - w 81 rocznicę powstania w warszawskim getcie - akcja Żonkile odbywać się będzie w Warszawie, w Polsce… Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN po raz dwunasty organizuje społeczno-edukacyjną akcję Żonkile, będącą częścią obchodów 81. rocznicy wybuchu powstania… » więcej 2024-04-12, godz. 11:00 Kolejni Polacy uhonorowani tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata Kolejni Polacy uhonorowani tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie ambasador Izraela w Polsce Jakow Liwne… » więcej 2024-04-12, godz. 10:00 Premier Estonii i dyrektor IPN upamiętnili Zbrodnię Katyńską Premier Estonii Kaja Kallas i dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki złożyli kwiaty pod Krzyżem Katyńskim na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich… » więcej 2024-04-12, godz. 09:00 95 lat temu zwodowano pierwszy polski okręt podwodny ORP "Wilk" 95 lat temu, 12 kwietnia 1929 roku, we francuskim Hawrze zwodowano pierwszy polski okręt podwodny - ORP "Wilk". Mimo oficjalnego zakończenia budowy wciąż trwało… » więcej 2024-04-12, godz. 00:20 Kalendarium historyczne 12 kwietnia » więcej 2024-04-11, godz. 12:00 IPN - Pamiętamy o ofiarach zbrodni katyńskiej 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) zdecydowało o likwidacji polskich jeńców wojennych bez przedstawiania im zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa… » więcej 2024-04-11, godz. 12:00 W Lublinie wystawa o zbrodni katyńskiej Wystawę "Zbrodnia Katyńska 1940. Zagłada polskich elit" będzie można oglądać w Lublinie. Ekspozycja została przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji… » więcej 2024-04-11, godz. 11:00 Dyskusja „Zbrodnia Katyńska. Wołanie o prawdę i sprawiedliwość” Z okazji przypadającego 13 kwietnia Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej zaprasza na dyskusję o sowieckim… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »