Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-23, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
23 marca
1589 - W Lidzbarku Warmińskim zmarł Marcin Kromer, biskup warmiński, dyplomata, historyk, pisarz, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji.

1768 - Rada Senatu Rzeczypospolitej podjęła uchwałę o wezwaniu wojsk rosyjskich, które miały stłumić konfederację barską.

1824 - We wsi Saracea na Podolu urodził się Zygmunt Miłkowski, ps. Teodor Tomasz Jeż, pisarz, publicysta, działacz społeczny i niepodległościowy; współzałożyciel i prezes Ligi Polskiej.

1845 - W Warszawie zmarł gen. Franciszek Młokosiewicz, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; oficer wojsk Księstwa Warszawskiego; jeden z dowódców Powstania Listopadowego.

1881 - W Kozłowie urodził się Ignacy Wierzejewski, lekarz, ortopeda, generał brygady Wojska Polskiego, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, założyciel Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego, senator II RP.

1822 - W Zadusznikach koło Tarnowa urodził się Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 8 marca 1822 r.

1896 - W Nowym Dworze urodził się Kazimierz Wilamowski (właśc. Knobelsdorf), aktor teatralny i filmowy, członek "Reduty:, znany m.in. z ról w filmach "Serce matki" "Żołnierz zwycięstwa", "Sprawa pilota Maresza".

1903 - W Warszawie urodził się Zdzisław Karczewski, aktor teatralny i filmowy, odtwórca m.in. roli Johna Pawlaka w filmie Sylwestra Chęcińskiego "Sami swoi", wielokrotny medalista lekkoatletycznych mistrzostw Polski w latach 1921-25.

1905 - W Krakowie zmarł Walery Eljasz-Radzikowski, malarz historyczny, pejzażysta, fotograf, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego.

1909 - W Wiedniu zmarł Wojciech Dzieduszycki, galicyjski polityk konserwatywny, pisarz, filozof, historyk sztuki.

1930 - W Warszawie urodził się Zygmunt Huebner, reżyser, aktor, dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie; odtwórca roli majora Sucharskiego w filmie Stanisława Różewicza "Westerplatte" i kapitana Siwego w kryminale Janusza Majewskiego "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię".

1931 - W Lublinie urodził się Jerzy Krzysztoń, prozaik, dramaturg, tłumacz, autor m.in. "Opowiadań indyjskich" i powieści "Obłęd".

1932 - Aleksander Juninskij z ZSRS został laureatem II Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

1933 - W Krakowie urodził się Andrzej Trzaskowski, kompozytor, pianista, dyrygent, krytyk muzyczny, autor muzyki do filmów "Zuzanna i chłopcy", "Lekarstwo na miłość", "Album polski", "Dreszcze".

1935 - Sejm uchwalił konstytucję kwietniową, podpisaną miesiąc później przez prezydenta Ignacego Mościckiego.

1936 - W Krakowie podczas solidarnościowej demonstracji ze strajkującymi w fabryce "Semperit" doszło do walk z policją; zginęło 10 osób, ponad 40 zostało rannych.

1938 - W Giedlarowie urodził się Józef Zych, polityk, działacz ludowy, członek ZSL i PSL, marszałek Sejmu II kadencji, marszałek-senior Sejmu V kadencji.

1939 – Po aneksji litewskiej Kłajpedy przez Niemców zarządzona została mobilizacja alarmowa.

1941 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zamordowany został Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodowy, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego oraz cywilnych aut CWS T-1 i CWS T-4.

1947 - W Warszawie ukazał się pierwszy numer "Nowin Literackich", tygodnika pod redakcją Jarosława Iwaszkiewicza.

1952 - W Sieprawiu urodził się Marek Oramus, dziennikarz, pisarz nurtu science fiction, autor powieści "Senni zwycięzcy", "Arsenał", "Dzień drogi do Meorii".

1957 - W Tatrach zginął Andrzej Wróblewski, malarz; szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje stworzony pod koniec lat 40. cykl "Rozstrzelania", odnoszący się do przeżyć okupacyjnych.

1957 - W Krakowie zmarł Juliusz Kleiner, historyk literatury polskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek PAU i Polskiej Akademii Literatury; autor "Zarysu dziejów literatury polskiej".

1958 - W Urbana w stanie Illinois zmarł prof. Florian Znaniecki, filozof, socjolog.

1961 - Premiera filmu "Rozstanie" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

1971 - W Gdańsku urodził się Leszek Możdżer, kompozytor, pianista jazzowy, członek zespołu Miłość.

1973 - W Rybniku urodził się Jerzy Dudek, piłkarz, bramkarz reprezentacji Polski, zawodnik m.in. Sokoła Tychy, Feyenoordu Rotterdam, Liverpoolu - z którym zdobył w 2005 r. Puchar Europy, a także Realu Madryt.

1976 - W Londynie zmarł gen. Stanisław Kopański, od kwietnia 1940 r. organizator i dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Syrii i Palestynie, którą dowodził w czasie walk w Libii (Tobruk, Bardia, El Gazala); szef Sztabu Naczelnego Wodza w latach 1943-47.

1977 - W Warszawie zmarł Aleksander Dzwonkowski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w filmach "Kapelusz pana Anatola", "Jutro premiera", "Niewiarygodne przygody Marka Piegusa", "Duch z Canterville", oraz roli Dyndalskiego z telewizyjnej adaptacji "Zemsty" Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.

1978 - W Montrealu zmarł Tadeusz Romer, dyplomata, ambasador rządu RP na uchodźstwie w ZSRS (1942-1943); minister spraw zagranicznych w rządzie Stanisława Mikołajczyka (1943-1944); po wojnie na emigracji.

1993 - W Sztokholmie zmarł Adam Bromberg, wydawca, organizator Państwowego Wydawnictwa Naukowego, inicjator wydania Wielkiej Encyklopedii PWN; opuścił Polskę po kampanii antysemickiej w 1968 r.

2008 - W Paryżu zmarła Alina Margolis-Edelman, polska lekarka, działaczka humanitarna, przez ćwierć wieku związana z misjami Lekarzy Świata; uczestniczka powstania w getcie warszawskim; żona Marka Edelmana, jednego z dowódców powstania w warszawskim getcie; po marcu 1968 r. we Francji.

2009 - W Warszawie zmarł prof. Paweł Wieczorkiewicz, historyk, sowietolog; autor m.in. książek "Łańcuch śmierci: czystka w Armii Czerwonej 1937-1939", "Sprawa Tuchaczewskiego", "Historia polityczna Polski 1935-1945" oraz "Historia wojen morskich".

2014 – Kamil Stoch zwyciężył w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata w skokach narciarskich.

2016 - W Konstancinie-Jeziornej pod Warszawą zmarł Marek Bargiełowski, aktor teatralny, filmowy, także radiowy i telewizyjny; grał w filmach w reżyserii m.in. Stanisława Barei, Krzysztofa Zanussiego, Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Wajdy.

2017 – Uroczyście otwarto Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

2019 – W Warszawie zmarła Maria Iwaszkiewicz-Wojdowska, pisarka, wieloletnia redaktorka Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, córka pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, opiekunka jego spuścizny.

Zobacz także

2024-04-06, godz. 20:00 Strona internetowa Europejskiej Sieci Instytucji Archiwalnych Zajmujących się Aktami Tajnych Służb Europejska Sieć Instytucji Archiwalnych Zajmujących się Aktami Tajnych Służb (European Network of Official Authorities in Charge of the Secret-Police Files)… » więcej 2024-04-06, godz. 19:00 „Kulisy historii”, odc. 160: „Wincenty Witos. Życie i działalność polityczna” Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na audycję „Wincenty Witos. Życie i działalność polityczna” z cyklu „Kulisy historii”. » więcej 2024-04-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 kwietnia » więcej 2024-04-05, godz. 15:00 Zmarł por. Edmund Rogalski „Bystry”, działacz podziemia antykomunistycznego, więzień okresu stalinowskiego Pogrzeb odbędzie się 6 kwietnia 2024 r. (godz. 12.00) na cmentarzu parafialnym w Wolbromiu. » więcej 2024-04-05, godz. 13:00 Wyniki konkursu „Żołnierze Niezłomni. Nigdy się nie poddamy” Do konkursu nadeszła duża liczba zgłoszeń konkursowych, a poziom nadesłanych dzieł był satysfakcjonujący estetycznie i merytorycznie. Zgodnie z regułami… » więcej 2024-04-05, godz. 11:00 Szef UdsKiOR Lech Parell o filmie "Czerwone maki" To poruszający, epicki film o zdobyciu Monte Cassino - tak szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell ocenia "Czerwone maki". Pierwszy… » więcej 2024-04-05, godz. 09:00 35. rocznica zakończenia obrad Okrągłego Stołu 35 lat temu, 5 kwietnia 1989 roku, przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zakończyli obrady Okrągłego Stołu, po dwóch miesiącach… » więcej 2024-04-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 kwietnia » więcej 2024-04-04, godz. 22:00 Wystawa i konferencja w rocznicę zwycięstwa pod Racławicami Z okazji 230. rocznicy zwycięstwa pod Racławicami Muzeum Niepodległości zaprasza na wystawę poświęconą Tadeuszowi Kościuszce. Jak powiedział Leszek Marek… » więcej 2024-04-04, godz. 15:00 "Czerwone maki" film o zdobyciu Monte Cassino "Czerwone maki" pierwszy polski film o zdobyciu Monte Cassino od piątku w kinach. Dziś film w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza został przedpremierowo pokazany… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »