Prezes IPN Karol Nawrocki podkreślał, że w ubiegłym roku wydawnictwo instytutu opublikowało ponad 250 książek, a te, które dostały się do finału konkursu są wyjątkowe. Karol Nawrocki dodał, że szeroka tematyka wydawanych książek pokazuje, że IPN-owi zależy przede wszystkim na pokazywaniu prawdy historycznej. "Nie interesuje nas kontekst polityczny i geopolityczny aktualnych wydarzeń w kraju, interesuje nas to, co wydarzyło się w przeszłości. Przykładem jest to, że w roku 2023 wydawane były publikacje odnoszące się do zbrodni ludobójstwa na Wołyniu, popełnionej na Polakach przez ukraińskich nacjonalistów".

W kategorii książka popularnonaukowa nagrodę otrzymał Daniel Koreś za publikację "W cieniu wyroku na miasto. Pułkownik dyplomowany Józef Szostak Filip (1897-1984). Biografia szefa Oddziału III i szefa operacji KG AK". Autor dziękując za wyróżnienie podkreślał, że nad tą książką pracował dekadę. "Dziękuję bardzo serdecznie za docenienie 10 lat mojej pracy nad biografią pułkownika Szostak. Dziękuję za docenienie ciężkiej pracy na temat postaci mało znanej, ale ważnej. Każdy kto przeczyta tę książkę może to stwierdzić. Tytuł "W cieniu wyroku na miasto" odnosi się do tego miasta, bo w centrum tej książki jest Powstanie Warszawskie. Nie są to proste sprawy łatwe, ale trzeba o tym czytać, trzeba o tym pisać, trzeba o tym mówić, bo to są rzeczy jeszcze nieodkryte na temat Powstania Warszawskiego".

W kategorii pamiętniki, relacje, wspomnienia nagrodzono Joannę Karbarz-Wilińską i Bartosza Januszewskiego za publikację "Ocaleni z ludobójstwa. Wspomnienia Polaków z Wołynia". Wyróżniona została publikacja "A my nie jesteśmy wybawieni". Bartosz Januszewski podkreślał, że została wyróżniona książka wyjątkowa. "Nagrodę za tą książkę traktujemy jako wyraz tego jak ważna dla Instytutu Pamięci Narodowej jest pamięć o zbrodni wołyńsko-małopolskie. Sądzę że jest to swego rodzaju przejaw sprawiedliwości dziejowej, dzięki któremu wydobywamy z niepamięci po latach zakłamywania, przemilczania i eufemizmów jeden z największych genocydów XX wieku. Jeśli chodzi o zbrodnie dokonane przez ukraińskich nacjonalistów ciągle wydaje się, że jest wiele zaniedbań na tym polu".

W głosowaniu internautów na Najlepszą Książkę roku 2023, nagrodę otrzymali Edward Gigilewicz, Leon Popek i Sylwia Szafrańska za publikację "Kościoły i kaplice na Wołyniu z obrazami Włodzimierza Sławosza Dębskiego". Ta publikacja zdobyła również nagrodę w kategorii wydawnictwa albumowe. Edward Gigilewicz dziękując za uznanie podkreślał, że za sukces tego wydawnictwa odpowiedzialny jest Włodzimierz Sławosz Dębski - nauczyciel, muzyk, żołnierz i malarz. "Recenzent albumu doktor Krzysztof Cichoń z Uniwersytetu Łódzkiego o obrazach Włodzimierza Sławosza Dębskiego napisał, że są kadrami pamięci. Nasza rola jako autorów opracowania autorów tekstu sprowadzała się do tego, żeby kadry pamięci jednej osoby, jakże zasłużonej dla kwestii upamiętnienia Wołynia, przestały być kadrami indywidualnymi, ale żeby stały się kadrami pamięci społecznej".

W kategorii wydawnictwa źródłowe nagrodę otrzymał Witold Bagiński za publikację "Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki" tom 3. W kategorii monografia nagrodę otrzymał Bogusław Wójcik za publikację "Być pomocnikiem partii. Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej w służbie PZPR i ideologii marksistowsko-leninowskiej (1969-1990)".