Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-17, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
17 marca
1642 - W Bodzentynie zmarł biskup krakowski Jakub Zadzik, dyplomata, zaufany doradca Zygmunta III Wazy.

1765 - W Zasławiu na Wołyniu zmarł Paweł Antoni Fontana, włoski architekt, przedstawiciel późnego baroku; autor m.in. projektu kościoła i klasztoru karmelitów trzewiczkowych w Lublinie oraz projektu przebudowy pałacu Sanguszków w Lubartowie.

1789 - W Krakowie zmarł Andrzej Badurski, lekarz, profesor medycyny, pierwszy profesor Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel pierwszego krakowskiego szpitala klinicznego.

1809 - Król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał zarządzenie dotyczące zniszczenia polskich insygniów koronnych; zostały one przetopione - uzyskane z nich srebro i złoto wykorzystano do wybicia monet, a klejnoty sprzedano.

1826 - W Wiedniu zmarł Józef Maksymilian Ossoliński, pisarz, historyk literatury, działacz kulturalny, założyciel Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, któremu zapisał swoje zbiory.

1830 – W Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się pierwszy biletowany koncert Fryderyka Chopina.

1832 - W Paryżu powstało Towarzystwo Demokratyczne Polskie.

1833 - Urodził się Karol Majewski, działacz konspiracyjny, przewodniczący Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego, zesłaniec syberyjski.

1865 - W Telszach na Żmudzi urodził się Gabriel Narutowicz, inżynier, minister robót publicznych i spraw zagranicznych w pierwszych rządach II RP; pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, zamordowany przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego w warszawskiej Zachęcie 16 grudnia 1922 r., kilka dni po objęciu urzędu.

1883 - Urodził się Bruno Winawer, fizyk, pisarz, felietonista, autor sztuk teatralnych i powieści science fiction, m.in. "Doktor Przybram", "Dług honorowy".

1895 - W Łodzi urodził się Andrzej Włast, satyryk, założyciel warszawskiego teatru rewiowego "Morskie Oko", autor tekstów piosenek, m.in. takich przebojów jak "Tango Milonga" i "Jesienne róże"; po wybuchu wojny trafił do warszawskiego getta, napisał tu swoją ostatnią piosenkę "Warszawo ma"; zginął w getcie w 1941 lub 1942 r.

1908 – Ukazało się pierwsze wydanie polonijnej "Gazety Katolickiej w Kanadzie", pierwszego długotrwale wydawanego czasopisma polskiego w tym kraju.

1916 - W Wilnie urodził się Czesław Wołłejko, aktor, wykładowca warszawskiej PWST, wystąpił m.in. w filmach "Młodość Chopina", "Szczęściarz Antoni", "Smarkula", a także w serialu "Lalka".

1917 - We Lwowie zmarł Józef Nusbaum-Hilarowicz - zoolog, propagator idei ewolucji.

1918 - W Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie urodził się Józef Franczak, "Lalek", żołnierz ZWZ-AK, WiN, ostatni partyzant podziemia niepodległościowego; zginął od kul ZOMO w 1963 r.

1921 - Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, tzw. konstytucję marcową.

1924 - We Lwowie urodził się Ryszard Barycz, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z filmów "Młodość Chopina", "Szatan z siódmej klasy", "Zemsta", "Deszczowy lipiec".

1929 - W Warszawie zmarł Antoni Lange, poeta, filozof, tłumacz, prekursor polskiej literatury fantastyczno-naukowej, autor m.in. książek "Miranda", "W czwartym wymiarze", "Rozmyślania".

1930 – Upadł piąty rząd premiera Kazimierza Bartla. Pretekstem podania rządu do dymisji było przegłosowanie w Sejmie, przez partie Centrolewu i endecji, wotum nieufności wobec ministra pracy i opieki społecznej Aleksandra Prystora.

1936 - W Czeladzi urodził się Henryk Kuźniak, muzyk, kompozytor, autor muzyki filmowej, m.in. do filmów Juliusza Machulskiego "Seksmisja", "Vabank" i "Vabank II" oraz "Dwa księżyce" Andrzeja Barańskiego.

1938 - Polskie ultimatum dla Litwy z żądaniem nawiązania stosunków dyplomatycznych.

1939 - Premiera filmu "Trzy serca" w reżyserii Michała Waszyńskiego.

1942 - Do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu przybyły pierwsze transporty Żydów; deportowana ludność pochodziła z Lublina i Lwowa.

1945 - Oddziały Armii Czerwonej zajęły niemiecki obóz w Łambinowicach - Stalag 344 Lamsdorf, wyzwalając według różnych szacunków od kilkuset do 4 tysięcy wycieńczonych jeńców, głównie sowieckich.

1954 - W Katowicach zmarł Stanisław Ligoń, pisarz, działacz kulturalny, artysta; dyrektor Polskiego Radia w Katowicach w latach 1934-1939.

1956 - W Paryżu zmarła Irene Joliot-Curie, francuska fizykochemiczka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1935, działaczka socjalistyczna, córka Marii Skłodowskiej i Piotra Curie.

1957 - Powstała Radiostacja Harcerska (od 1960 r. - Rozgłośnia Harcerska), nadająca na falach krótkich, formalnie pozostająca poza strukturami Radiokomitetu.

1958 - Premiera filmu "Ewa chce spać" w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.

1963 - W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą uruchomiony został pierwszy polski reaktor jądrowy "Anna".

1968 - W Warszawie zmarł Tadeusz Szturm de Sztrem, działacz socjalistyczny, członek PPS, PPS-WRN, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, więzień okresu stalinowskiego.

1968 - Premiera telewizyjnego filmu Andrzeja Wajdy "Przekładaniec", na podstawie opowiadania Stanisława Lema.

1981 - Na terenie Polski rozpoczęły się wielkie manewry wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem "Sojuz 81"; trwały do 7 kwietnia tego roku.

1985 - W kościele św. Krzyża w Podkowie Leśnej członkowie Niezależnego Zrzeszenia Studentów rozpoczęli głodówkę w intencji uwolnienia Marka Adamkiewicza, skazanego na 2,5 roku więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej, zawierającej deklarację wierności socjalizmowi i sojuszowi z Armią Sowiecką.

1989 - W Warszawie zmarł Marek Bliziński, gitarzysta, kompozytor jazzowy.

1996 - W Oslo Adam Małysz po raz pierwszy wygrał konkurs Pucharu świata w skokach narciarskich.

2001 - W Warszawie zmarł Janusz Zabiegliński, muzyk jazzowy, kompozytor, saksofonista i klarnecista, lider zespołu Swingtet.

2003 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski, na wniosek rządu, zgodził się na udział polskiego kontyngentu wojskowego w operacji w Iraku.

2005 - W Krakowie zmarł Czesław Słania, grafik, grawer, projektant banknotów i znaczków pocztowych, od 1959 roku pracujący w Szwecji.

2012 - W Bad Feilnbach w Bawarii zmarł w wieku 91 lat John Demjaniuk, strażnik w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze, skazany w 2011 r. przez monachijski sąd na karę pięciu lat więzienia za udział w zamordowaniu 28 tys. Żydów.

2016 - W Warszawie zmarł Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z roli Franka Dolasa w filmie "Jak rozpętałem drugą wojnę światową", przez wiele lat związany ze sceną Teatru Ateneum w Warszawie.

Zobacz także

2024-05-13, godz. 09:00 43. rocznica zamachu na papieża Jana Pawła II 43 lata temu, 13 maja 1981 roku, doszło do zamachu na papieża Jana Pawła II. Podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie o godzinie 17.19 turecki… » więcej 2024-05-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 maja » więcej 2024-05-12, godz. 16:08 „Pozostał krzyż w lesie” – premiera odcinka cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” Film „Pozostał krzyż w lesie” przedstawia historię rodziny Olesiejuków z Kolonii Chominna niedaleko Białej Podlaskiej. Jak dziesiątki tysięcy innych… » więcej 2024-05-12, godz. 09:00 54. rocznica śmierci generała Władysława Andersa 54 lata temu, 12 maja 1970 roku, zmarł generał Władysław Anders, podczas wojny obronnej 1939 roku więzień sowiecki, następnie twórca i dowódca Armii Polskiej… » więcej 2024-05-12, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 12 maja » więcej 2024-05-11, godz. 18:23 80. rocznica rozpoczęcia zwycięskiej fazy walk o Monte Cassino Mija 80 lat od rozpoczęcia zwycięskiej fazy bitwy o Monte Cassino we Włoszech. W nocy z 11 na 12 maja 1944 roku wojska alianckie przystąpiły do decydującego… » więcej 2024-05-11, godz. 09:00 Opole - obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino. Plan uroczystości Poranna msza święta za poległych i o 12:00 apel pamięci przed Pomnikiem Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego. Między innymi tak dzisiaj (11.05) w Opolu… » więcej 2024-05-11, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 11 maja » więcej 2024-05-10, godz. 18:53 Opole - 80. rocznica bitwy o Monte Cassino Pancerniacy świętują. Dwudniowe opolskie święto brygady, która zasłynęła bojem pod Monte Cassino zainaugurowała konferencja popularnonaukowa w Miejskiej… » więcej 2024-05-10, godz. 10:00 CMJW - Dni Otwarte Funduszy Europejskich W ramach tegorocznych obchodów DOFE Muzeum proponuje wszystkim chętnym kuratorskie zwiedzanie „Miejsca z blizną”. » więcej
8182838485
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »