Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-04, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 marca
1314 - W Uniejowie zmarł Jakub Świnka, arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314; zwolennik zjednoczenia państwa polskiego, podzielonego w wyniku rozbicia dzielnicowego.

1386 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski.

1484 - W Grodnie w wieku 26 lat zmarł królewicz Kazimierz, syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki; kanonizowany w 1602 r.; patron Korony i Litwy.

1513 - Piła uzyskała od Zygmunta I prawa miejskie.

1789 - W życie weszła Konstytucja Stanów Zjednoczonych, pierwsza ustawa zasadnicza na świecie, do której w Rzeczypospolitej odwołali się twórcy Konstytucji 3 Maja z 1791 r., będącej pierwszą europejską konstytucją.

1819 - W Warszawie urodziła się Narcyza Żmichowska, pisarka, poetka, uznawana za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce; autorka "Poganki", "Dwoistego życia" i "Białej róży".

1863 - Polskie oddziały powstańcze pod wodzą gen. Mariana Langiewicza stoczyły bitwę z Rosjanami pod Pieskową Skałą.

1886 - W Sanoku urodził się Kazimierz Świtalski, żołnierz Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego; minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1928-1929), premier (1929), marszałek Sejmu w latach 1930-1935, senator.

1896 - Urodził się Stefan Pronaszko, piłkarz, współzałożyciel Polonii Warszawa, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej 1939 roku, major Wojska Polskiego, zamordowany w 1943 roku w niemieckim obozie Weimar-Buchenwald.

1899 - W Racławówce urodził się Józef Baran-Bilewski, kapitan Wojska Polskiego, sportowiec, mistrz Polski w pchnięciu kulą i rzucie dyskiem, rekordzista Polski, olimpijczyk; zamordowany w 1940 roku w Katyniu.

1900 - W Gatczynie koło Petersburga urodził się Jan Zachwatowicz, architekt, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej; inicjator renowacji i odbudowy wielu zabytków polskich po 1945 r., m.in. Starego Miasta, katedry św. Jana i Zamku Królewskiego w Warszawie.

1903 - W Krakowie urodził się Adam Polewka, dziennikarz, pisarz, działacz polityczny, działacz PPS, KPP i PZPR, autor widowiska "Igrce w gród walą".

1904 - W Zakopanem powstał Związek Górali.

1906 - W Krakowie urodził się Karol Estreicher (junior), historyk sztuki, bibliograf, muzealnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius.

1928 - Odbyły się wybory do Sejmu II kadencji; najsilniejszym klubem parlamentarnym został Bezpartyjny Blok Wspierania Rządu, który zdobył 125 mandatów.

1932 - W Pińsku urodził się Ryszard Kapuściński - reporter, dziennikarz, publicysta, podróżnik, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej; autor m.in. "Wojny futbolowej", "Cesarza" oraz "Podróży z Herodotem".

1935 - W Radomiu urodził się Kazimierz Paździor, bokser, mistrz olimpijski z Rzymu (1960) i mistrz Europy z Pragi (1957).

1938 - W Przemyślanach koło Lwowa urodził się Adam Daniel Rotfeld, dyplomata, znawca problematyki bezpieczeństwa; dyrektor Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (1990-2002); minister spraw zagranicznych RP (2005); członek Grupy Ekspertów NATO ds. przygotowania Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu (2009-2010); od 2008 r. współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych; b. przewodniczący Rady Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

1939 - W sztabie Głównym Wojska Polskiego rozpoczęto prace nad planem obronnym na wypadek wojny z Niemcami o kryptonimie "Zachód".

1940 - W Przemyślu zmarł Artur Gustowski, wielkopolski przedsiębiorca i dziennikarz, od 1907 roku wydawca poznańskiego pisma "Kupiec", animator życia gospodarczego w Wielkopolsce.

1941 - Okupacyjne władze niemieckie wydały rozporządzenie o tzw. niemieckiej liście narodowościowej i niemieckiej przynależności państwowej na ziemiach wschodnich wcielonych do Rzeszy.

1941 - W Poznaniu urodził się Hubert Wagner, siatkarz, wielokrotny reprezentant Polski; trener, uważany za jednego z najwybitniejszych szkoleniowców w historii polskiego sportu; prowadzona przez niego drużyna siatkarzy zdobyła mistrzostwo świata w Meksyku w 1974 r. oraz złoty medal olimpijski dwa lata później w Montrealu.

1941 - W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Kazimierz Grześkowiak, satyryk, aktor, członek Silnej Grupy pod Wezwaniem, autor przebojów "Chłop żywemu nie przepuści", "To je moje", Odmieniec", "Kawalerskie noce".

1942 - W Sosnowcu urodził się Kazimierz Ratoń, poeta, autor tomików "Pieśni północne", "Gdziekolwiek pójdę", "Pieśni ocalone".

1942 - W Oświęcimiu urodził się Henryk Waniek, śląski malarz, poeta, filozof, krytyk, scenograf; autor książek "Dziady berlińskie", "Pitagoras na trawie", "Finis Silesiae".

1943 - W Warszawie zmarł Julian Krzewiński, aktor, śpiewak operowy (tenor), autor scenariuszy, librett i tekstów piosenek, m.in. "Bal na Gnojnej", "Już młodość uleciała" oraz współautor scenariusza filmu Mieczysława Krawicza "Każdemu wolno kochać".

1951 - W Gdańsku działalność rozpoczęła Szybka Kolej Miejska. Pierwsza linia obejmowała trasę Gdańsk Główny - Gdańsk-Nowy Port.

1951 - Premiera filmu Jana Rybkowskiego "Warszawska premiera" z Janem Koecherem w roli Stanisława Moniuszki.

1953 - W Pabianicach urodził się Paweł Janas, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, członek drużyny, która na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r. zdobyła trzecie miejsce; w latach 2003-2006 selekcjoner reprezentacji narodowej.

1968 - Decyzją ministra oświaty i szkolnictwa wyższego Henryka Jabłońskiego Adam Michnik i Henryk Szlajfer zostali bezprawnie skreśleni z listy studentów Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego; powodem usunięcia ich z uczelni był udział w studenckiej demonstracji przeciwko cenzurze oraz przekazywanie informacji o protestach zagranicznym dziennikarzom.

1979 - Papież Jan Paweł II ogłosił swoją pierwszą encyklikę "Redemptor Hominis".

1979 - Premiera serialu "Rodzina Połanieckich" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1981 - W Moskwie I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania spotkał się z sowieckim przywódcą Leonidem Breżniewem; na spotkaniu omawiano m.in. działania, które miały ograniczyć wzrost znaczenia w Polsce Solidarności.

1982 - Stan wojenny: Andrzej Milczanowski skazany został na pięć lat więzienia za kierowanie w grudniu 1981 r. strajkiem w Regionie NSZZ "Solidarność" Pomorze Zachodnie.

1994 - Polska premiera filmu "Lista Schindlera" w reżyserii Stevena Spielberga.

1998 - W Warszawie zmarł Adam Bień, działacz ruchu ludowego, członek władz Polskiego Państwa Podziemnego, aresztowany przez NKWD i sądzony w procesie szesnastu w Moskwie.

2000 - W Miami Beach zmarł Władysław Daniłowski, pianista, śpiewak, kompozytor, współzałożyciel i kierownik Chóru Dana.

2004 - W Warszawie zmarł Jeremi Przybora, poeta, aktor, współtwórca Kabaretu Starszych Panów.

2007 - W Warszawie zmarł Tadeusz Nalepa, gitarzysta i wokalista, legenda polskiego bluesa, twórca i lider zespołów Blackout i Breakout, autor wielu przebojów, m.in. "Oni zaraz przyjdą tu", "Kiedy byłem małym chłopcem", "Poszłabym za tobą".

2011 - Premiera filmu "Sala samobójców" w reżyserii Jana Komasy.

2012 - W Warszawie zmarł Michał Issajewicz "Miś", żołnierz ZWZ-AK, członek Zgrupowania Agat i Batalionu "Parasol", uczestnik akcji wykonania wyroku na dowódcy SS i policji Dystryktu Warszawa, gen. Franzu Kutscherze; więzień KL Stutthof.

2015 - W Zalesiu Górnym zmarł Zbyszko Siemaszko, fotografik, reporter, dokumentalista odbudowy Warszawy, żołnierz Armii Krajowej.

2016 - W Warszawie zmarł Wojciech Skibiński - aktor teatralny i filmowy, związany ze stołecznymi teatrami, m.in. z Teatrem Dramatycznym; w filmie debiutował w "Zezowatym szczęściu" Andrzeja Munka; grał też m.in. w "Weselu" Wojciecha Smarzowskiego i w popularnym serialu "Czas honoru".

2017 - W Warszawie zmarł ojciec Henryk Kietliński, pallotyn, prowincjał polskiej prowincji pallotynów, autor "Moich dialogów z Janem Pawłem II", harcerz Szarych Szeregów, odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

2018 – Zmarła aktorka Grażyna Staniszewska, znana m.in z filmów "Zamach", "Krzyż Walecznych" oraz roli Danusi Jurandówny w "Krzyżakach" Aleksandra Forda.

2020 - Pandemia koronawirusa: Ministerstwo Zdrowia podało informację o pierwszym przypadku zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w Polsce. „Pacjent zero” przyjechał do Zielonej Góry z Niemiec. 20 marca został uznany za ozdrowieńca.

2021 – W Warszawie odsłonięto pomnik Jana Zachwatowicza, architekta, historyka architektury, profesora Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, zasłużonego dla odbudowy warszawskiego Starego Miasta.

2022 – W Gliwicach zmarł mjr Aleksander Tarnawski ps. Upłaz, ostatni Cichociemny.

Zobacz także

2024-03-30, godz. 08:30 Wielka Sobota Zwyczaj urządzania Grobu Pańskiego wprowadził w XII wieku zakon bożogrobców - Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego. W Polsce… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 marca » więcej 2024-03-29, godz. 12:59 Instytut Polonika zakończył renowację najstarszego obrazu Sz. Czechowicza "Ukrzyżowanie" "Ukrzyżowanie", najstarszy obraz Szymona Czechowicza z 1715 roku w kościele świętego Stanisława w Rzymie, odzyskał dawny blask. Prace konserwatorskie zostały… » więcej 2024-03-29, godz. 12:47 Kraje bałtyckie obchodzą 20. rocznicę przystąpienia do NATO Kraje bałtyckie świętują dziś dwudziestą rocznicę przystąpienia do NATO. Na Litwie, Łotwie i w Estonii w tym tygodniu organizowane są obchody tego wydarzenia… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Wielki Piątek 29 marca przypada w tym roku Wielki Piątek, drugi dzień Triduum Paschalnego. Dla chrześcijan to czas zadumy i refleksji nad męką i śmiercią Chrystusa. Najstarszym… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 29 marca » więcej 2024-03-28, godz. 22:49 Muzeum POLIN otrzymało grant od niemieckiego MSZ na działalność edukacyjną Upowszechnianie dziedzictwa polskich Żydów, innowacyjne programy edukacyjne oraz rozbudowywanie i udostępnianie zasobów historycznych - to główne cele projektu… » więcej 2024-03-28, godz. 21:43 Odkryto najprawdopodobniej najstarszy w Polsce wyrób z miedzi Miedziana siekiera z IV-III tysiąclecia p.n.e identyfikowana z kulturą trypolską została znaleziona w gminie Horodło w powiecie hrubieszowskim na Lubelszczyźnie… » więcej 2024-03-28, godz. 11:00 Ambasador Polskiej Historii – nagroda IPN dla osób i organizacji spoza Polski Instytut Pamięci Narodowej przyjmuje zgłoszenia do nagrody „Ambasador Polskiej Historii”. Jest ona przeznaczona dla osób i organizacji spoza Polski. To… » więcej 2024-03-28, godz. 09:00 55 lat temu zmarł Dwight Eisenhower, generał armii i prezydent Stanów 55 lat temu - 28 marca 1969 roku - zmarł Dwight Eisenhower, głównodowodzący wojsk sprzymierzonych w czasie II wojny światowej, a potem - przez dwie kadencje… » więcej
101102103104105
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »