Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Żołnierze wyklęci - 'Inka' i 'Zagończyk'
2024-03-01, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

Żołnierze wyklęci - "Inka" i "Zagończyk"

Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
1 marca to Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Został ustanowiony przez Sejm w 2011 roku, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
Wśród nich znajdują się Danuta Siedzikówna "Inka" oraz Feliks Selmanowicz "Zagończyk", na których 28 sierpnia 1946 roku wykonano wyrok śmierci w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku. Danuta Siedzikówna była sanitariuszką 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, odtworzonej i dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę", także zamordowanego potem przez komunistów. Podporucznik Feliks Selmanowicz walczył w 3., 4. oraz 5. Wileńskiej Brygadzie AK. W chwili egzekucji "Inka" miała niespełna 18 lat, "Zagończyk" - 42 lata. Do "Inki" strzelało kilku katów z odległości trzech kroków. Żaden nie trafił. Danutę Siedzikównę dobił, strzałem w głowę, dowódca plutonu egzekucyjnego z Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Według relacji obecnego w czasie egzekucji księdza Mariana Prusaka "Inka" i "Zagończyk" przed śmiercią krzyknęli jeszcze "Niech żyje Polska". W grypsie przesłanym z więzienia Danuta Siedzikówna napisała: "Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba".

Historyk Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego profesor Wiesław Jan Wysocki mówił w Polskim Radiu (2016), że zarówno "Inka", jak i "Zagończyk", mimo że reprezentowali różne pokolenia, od najmłodszych lat zaangażowali się dla Polski. Selmanowicz był weteranem wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i wieloletnim działaczem niepodległościowego podziemia. "Zagończyk" walkę miał w sercu - mówił profesor Wysocki:

Mogiła "Inki" i "Zagończyka" przez lata pozostawała nieznana. Dopiero we wrześniu 2014 roku badacze Instytutu Pamięci Narodowej odkryli na gdańskim Cmentarzu Garnizonowym ich szczątki, co potwierdziły badania genetyczne. Uroczysty, państwowy pogrzeb "Inki" i "Zagończyka" odbył się w 2016 roku. Feliks Selmanowicz został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika, a Danuta Siedzikówna - na stopień podporucznika.

W 2007 roku Danuta Siedzikówna została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 Feliksa Selmanowicza uhonorowano Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. "Inkę" i "Zagończyka" bezpiece wydała Regina Mordas-Żylińska, łączniczka w oddziale Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, następnie w 5. Wileńskiej Brygadzie AK, dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. W 1944 roku odznaczona Krzyżem Walecznych, dwa lata później, z niewiadomych przyczyn, zdecydowała się na współpracę z UB. „Regina”, bo taki nadano jej pseudonim, sprowadziła represje na kilkudziesięciu towarzyszy broni. W raporcie SB z 1957 roku napisano, że bilans jej agenturalnej działalności do 1950 roku to rozbicie 120 punktów konspiracyjnych, dostarczenie 121 nazwisk i danych osób zaangażowanych w konspirację wileńską, aresztowanie dowódców tej konspiracji, a także wielu żołnierzy AK/WiN z ówczesnych województw: szczecińskiego, gdańskiego, olsztyńskiego, białostockiego i pomorskiego.

Zobacz także

2024-04-29, godz. 11:00 Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau 79 lat temu, 29 kwietnia 1945 roku, amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny w Dachau pod Monachium. Znajdowało się w nim ponad 30 tysięcy… » więcej 2024-04-29, godz. 09:00 Rozmowa z W.Kalwatem o wileńskiej wystawie "Powstali 1863-1864" [DŹWIĘK] Do 19 maja na dziedzińcu Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie można oglądać interaktywną wystawę "Powstali 1863-1864" przygotowaną przez Muzeum… » więcej 2024-04-29, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 29 kwietnia » więcej 2024-04-28, godz. 11:00 77 lat temu rozpoczęła się akcja "Wisła" 77 lat temu, 28 kwietnia 1947 roku, rozpoczęła się akcji "Wisła" - przesiedlanie ludności ukraińskiej z terenów południowo-wschodniej Polski. Operacja… » więcej 2024-04-28, godz. 09:00 Sto lat temu rozpoczął działalność Bank Polski Spółka Akcyjna Sto lat temu, 28 kwietnia 1924 roku, rozpoczął działalność Bank Polski Spółka Akcyjna, bank centralny odrodzonej Rzeczpospolitej. Jego utworzenie było… » więcej 2024-04-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 kwietnia » więcej 2024-04-27, godz. 15:33 82 lata temu do KL Auschwitz dotarł pierwszy transport Polek 82 lata temu - 27 kwietnia 1942 roku - do niemieckiego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz dotarł pierwszy transport Polek - 127 więźniarek politycznych… » więcej 2024-04-27, godz. 09:00 Mija 10. rocznica kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII Dziesięć lat temu, 27 kwietnia 2014 roku, zostali kanonizowani dwaj papieże: Polak - Jan Paweł II i Jan XXIII - Włoch. Po raz pierwszy w historii, jednocześnie… » więcej 2024-04-27, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 27 kwietnia » więcej 2024-04-26, godz. 15:00 81 lat temu rotmistrz Witold Pilecki uciekł z Auschwitz 81 lat temu, w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku, z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau uciekł rotmistrz Witold Pilecki, autor… » więcej
8788899091
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »