Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Żołnierze wyklęci - 'Inka' i 'Zagończyk'
2024-03-01, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

Żołnierze wyklęci - "Inka" i "Zagończyk"

Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
1 marca to Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Został ustanowiony przez Sejm w 2011 roku, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
Wśród nich znajdują się Danuta Siedzikówna "Inka" oraz Feliks Selmanowicz "Zagończyk", na których 28 sierpnia 1946 roku wykonano wyrok śmierci w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku. Danuta Siedzikówna była sanitariuszką 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, odtworzonej i dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę", także zamordowanego potem przez komunistów. Podporucznik Feliks Selmanowicz walczył w 3., 4. oraz 5. Wileńskiej Brygadzie AK. W chwili egzekucji "Inka" miała niespełna 18 lat, "Zagończyk" - 42 lata. Do "Inki" strzelało kilku katów z odległości trzech kroków. Żaden nie trafił. Danutę Siedzikównę dobił, strzałem w głowę, dowódca plutonu egzekucyjnego z Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Według relacji obecnego w czasie egzekucji księdza Mariana Prusaka "Inka" i "Zagończyk" przed śmiercią krzyknęli jeszcze "Niech żyje Polska". W grypsie przesłanym z więzienia Danuta Siedzikówna napisała: "Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba".

Historyk Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego profesor Wiesław Jan Wysocki mówił w Polskim Radiu (2016), że zarówno "Inka", jak i "Zagończyk", mimo że reprezentowali różne pokolenia, od najmłodszych lat zaangażowali się dla Polski. Selmanowicz był weteranem wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i wieloletnim działaczem niepodległościowego podziemia. "Zagończyk" walkę miał w sercu - mówił profesor Wysocki:

Mogiła "Inki" i "Zagończyka" przez lata pozostawała nieznana. Dopiero we wrześniu 2014 roku badacze Instytutu Pamięci Narodowej odkryli na gdańskim Cmentarzu Garnizonowym ich szczątki, co potwierdziły badania genetyczne. Uroczysty, państwowy pogrzeb "Inki" i "Zagończyka" odbył się w 2016 roku. Feliks Selmanowicz został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika, a Danuta Siedzikówna - na stopień podporucznika.

W 2007 roku Danuta Siedzikówna została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 Feliksa Selmanowicza uhonorowano Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. "Inkę" i "Zagończyka" bezpiece wydała Regina Mordas-Żylińska, łączniczka w oddziale Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, następnie w 5. Wileńskiej Brygadzie AK, dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. W 1944 roku odznaczona Krzyżem Walecznych, dwa lata później, z niewiadomych przyczyn, zdecydowała się na współpracę z UB. „Regina”, bo taki nadano jej pseudonim, sprowadziła represje na kilkudziesięciu towarzyszy broni. W raporcie SB z 1957 roku napisano, że bilans jej agenturalnej działalności do 1950 roku to rozbicie 120 punktów konspiracyjnych, dostarczenie 121 nazwisk i danych osób zaangażowanych w konspirację wileńską, aresztowanie dowódców tej konspiracji, a także wielu żołnierzy AK/WiN z ówczesnych województw: szczecińskiego, gdańskiego, olsztyńskiego, białostockiego i pomorskiego.

Zobacz także

2024-03-25, godz. 13:00 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" nagrodzone przez BBC za najlepsze słuchowisko europejskie Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" Marty Rebzdy w reżyserii Waldemara Modestowicza otrzymało nagrodę BBC Audio Drama Awards za najlepsze słuchowisko… » więcej 2024-03-25, godz. 11:00 80 lat temu miała miejsce wielka ucieczka z niemieckiego obozu jenieckiego dla lotników alianckich W nocy 25 marca 1944 r. doszło do jednej z najsłynniejszych ucieczek jenieckich w czasie II wojny światowej. 80 alianckich lotników, w tym również Polacy… » więcej 2024-03-25, godz. 09:00 Uroczystości w 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Rzymu w Grotach Ardeatyńskich W Rzymie odbyły się uroczystości w przypadającą w niedzielę 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Wiecznego Miasta, rozstrzelanych przez Niemców w Grotach… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:13 Markowa - rodzina Ulmów symbolem Polaków ratujących Żydów przed Zagładą W 80 lat po zbrodni w Markowej ta podkarpacka miejscowość stała się centrum pamięci o Polakach ratujących Żydów. 24 marca 1944 roku Niemcy zamordowali… » więcej 2024-03-24, godz. 11:00 230 lat temu wybuchła insurekcja kościuszkowska przeciwko Rosji i Prusom 230 lat temu, 24 marca 1794 roku, wybuchła insurekcja kościuszkowska, będąca ostatnią próbą ratowania Rzeczpospolitej. Wymierzona przeciwko dwóm zaborcom… » więcej 2024-03-24, godz. 10:00 Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką 24 marca po raz siódmy jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jest to święto państwowe, przypadające… » więcej 2024-03-24, godz. 09:00 Konkurs "Póki nie jest za późno" Jeszcze tylko do 24 marca można przesyłać zgłoszenia do - organizowanego przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – konkursu na projekt… » więcej 2024-03-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:00 15 lat temu zmarł historyk, sowietolog Paweł Wieczorkiewicz 15 lat temu - 23 marca 2009 roku - zmarł Paweł Wieczorkiewicz, historyk, sowietolog i marynista, pracownik naukowy Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego… » więcej
103104105106107
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »