W publicystyce i korespondencji pisarz przedstawił swe poglądy filozoficzne i społeczne oraz idee katastroficzne. Zaniepokojony sytuacją rewolucyjną, wydał w 1845 roku "Psalmy przyszłości". W poemacie "Przedświt" zawarł własną koncepcję mesjanizmu narodowego. Zgodnie z nią, w wędrówce ku celom ostatecznym ludzkości przewodzi naród polski zasłużony przeszłością i cierpieniem, a narodem kierują stare rody szlacheckie, prezentujące najwznioślejsze tradycje.

Krasiński jako pisarz, filozof oraz ideolog odegrał ważną rolę w polskim życiu intelektualnym i kulturze narodowej. W okresie romantyzmu zyskał popularność, głównie dlatego, że jego utwory odczytywano jako nawoływanie do walki o wolność ojczyzny, nie zawsze zgodnie z intencją autora. W latach 1847-1858 pisał memoriały do papieża Piusa IX i Napoleona III, w których nakłaniał do podjęcia działań w sprawie przywrócenia Polsce niepodległości.

Współcześnie żywe są jego dramaty "Nie-boska komedia" oraz "Irydion". Wieloznaczność tych utworów zachęca do realizacji przedstawień, pozwalając, zarówno reżyserom, jak i widzom, na różnorodność interpretacji. Ponadto nowoczesny teatr dysponuje odpowiednimi środkami technicznymi, odpowiadającymi wymogom sztuk Krasińskiego.

Za najciekawsze inscenizacje "Nie-boskiej (...)" uważa się między innymi spektakle Leona Schillera, Konrada Swinarskiego, Adama Hanuszkiewicza i Jerzego Grzegorzewskiego. Muzykę do dramatu Krasińskiego pisali wybitni kompozytorzy - Ludomir Różycki, Grażyna Bacewicz i Krzysztof Penderecki.

(więcej)

Hrabia Zygmunt Krasiński herbu Ślepowron urodził się 19 lutego 1812 roku w Paryżu. Wcześnie osierocony przez matkę, pozostawał pod silnym wpływem ojca, wybitnej lecz kontrowersyjnej postaci ówczesnego życia politycznego i kulturalnego. Najpierw generał w armii napoleońskiej, potem zaś - po klęsce Bonapartego - carski dygnitarz w Królestwie Polskim. Wincenty Krasiński narzucał synowi poglądy polityczne, między innymi nie zgodził się na jego udział w Powstaniu Listopadowym. Wewnętrzną walkę między miłością synowską a służbą ojczyźnie, Zygmunt wyraził później w wielu utworach oraz listach do przyjaciół i znajomych.

Zygmunt Krasiński studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Studia przerwał z powodu bojkotu kolegów, ponieważ nie uczestniczył w manifestacjach patriotycznych. W 1829 roku wyjechał do Genewy i na stałe pozostał za granicą, głównie we Włoszech i Francji. Chciał w ten sposób uniknąć planów ojca co do jego kariery dyplomatycznej w służbie cara. Prowadził pogłębione studia nad literaturą i filozofią europejską. W Szwajcarii poznał Adama Mickiewicza, który wywarł wpływ na jego dojrzewanie intelektualne.

W 1838 roku we Włoszech nawiązał romans z Delfiną Potocką, który po latach przekształcił się w przyjaźń i wyraźnie odbił na jego twórczości. Tylko do niej napisał około 700 listów i ponad pięć tysięcy kartek, i jej dedykował swój słynny "Album sycylijski", dziennik podróży do Włoch. W 1843 roku poślubił Elżbietę Branicką, z którą miał czworo dzieci. Zygmunt Krasiński zmarł 23 lutego 1859 roku, w wieku 47 lat. Został pochowany w rodzinnej Opinogórze koło Ciechanowa. Tam, od lat 60. XX wieku prowadzi działalność Muzeum Romantyzmu.

W 2017 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ukazało się 8-tomowe wydanie "Dzieł zebranych" Zygmunta Krasińskiego.