Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz…
2024-02-20, 13:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN

Józef Batory [fot. wikipedia/domena publiczna/IPN]
Józef Batory [fot. wikipedia/domena publiczna/IPN]
110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny światowej, żołnierz Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. Po wojnie walczył w drugiej konspiracji. Był członkiem IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Zginął w wyniku komunistycznej zbrodni sądowej w 1951 roku, zamordowany strzałem w tył głowy w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie.
W Armii Krajowej Józef Batory był oficerem łączności, pełnił też funkcję adiutanta komendanta Obwodu AK Kolbuszowa, a następnie Rzeszowskiego Obwodu AK. Po rozwiązaniu Armii Krajowej w styczniu 1945, przystąpił do organizacji „Nie”, a następnie działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. Wkrótce wyjechał do Krakowa, gdzie włączył się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Od jesieni 1945 roku do końca 1947 roku był stałym łącznikiem WiN z sekretarzem prymasa Augusta Hlonda, któremu dostarczał miesięczne sprawozdania Zrzeszenia.

Jako szef kancelarii i archiwum Obszaru Południowego WiN od kwietnia 1946 roku gromadził miesięczne raporty wywiadowcze z całej Polski, które dotyczyły między innymi produkcji przemysłowej, obrotu towarowego w portach, a także rozmieszczenia i stanu uzbrojenia jednostek Wojska Polskiego.

W IV Zarządzie Głównym Zrzeszenia WiN, w 1947 roku, Józef Batory utrzymywał stałe kontakty z pracownikami ambasady amerykańskiej w Warszawie, doręczał materiały dla poselstwa belgijskiego w Polsce, współpracował z delegaturą WiN w Anglii.

Został aresztowany w grudniu 1947 roku. Zginął po blisko trzyletnim, naznaczonym torturami śledztwie i pokazowym procesie sądowym. 1 marca 1951 roku wraz z Łukaszem Cieplińskim i pięcioma innymi jego najbliższymi współpracownikami został zamordowany w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Miejsce jego pochówku do dziś jest nieznane. Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Lech Kaczyński uhonorował Józefa Batorego w 2010 roku Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
W 2013 roku został on awansowany pośmiertnie do stopnia majora.

(więcej)

Józef Batory urodził się w Weryni na Podkarpaciu w przesiąkniętej patriotyzmem rodzinie rolniczej. Jego ojciec - Jan - był synem powstańca styczniowego, współpracownikiem i przyjacielem Wincentego Witosa. Działał w Polskim Stronnictwie Ludowym „Piast” w Kolbuszowej.

Józef w 1937 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przerwał je wybuch wojny.

Jako wojskowy, odbywał zasadniczą służbę w 2. Pułku Strzelców Podhalańskich. Ukończył Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty w 22. Dywizji Piechoty Górskiej. Walczył w kampanii wrześniowej. Był dowódcą plutonu karabinów maszynowych.

W czasie okupacji działał w ZWZ-AK. Był oficerem łącznikowym, a potem adiutantem komendanta okręgu. Do jego zadań należało między innymi prowadzenie nasłuchu radiowego i tworzenie nowych placówek. Brał też udział w akcjach specjalnych, takich jak w czerwcu 1944 roku w okolicach Poręb Kupieńskich - odbiór samolotowego zrzutu broni, amunicji i materiałów wybuchowych, które później zostały wykorzystane w Akcji „Burza”.

Po wkroczeniu Sowietów na Ziemię Kolbuszowską w lipcu 1944 roku wyjechał do Rzeszowa. Tam kontynuował działalność w AK, a po jej rozwiązaniu w organizacji „Nie” („Niepodległość”), którą kierował generał Leopold Okulicki, a następnie - po jej dekonspiracji - w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj.

We wrześniu 1945 roku trafił do Krakowa, planując kontynuować studia. Włączył się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Posługiwał się dowodem tożsamości i legitymacją członkowską PPS na nazwisko „Józef Borzęcki” i „Jan Dul”. Został aresztowany w grudniu 1947 roku. W prawie trzyletnim śledztwie prowadzonym pod bezpośrednim nadzorem NKWD był przesłuchiwany przez oficerów śledczych Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, między innymi kapitana Wandrowskiego oraz podporuczników Stefana Skrzypca i Aleksego Wszołka. Z zachowanych protokołów przesłuchań wynika, że Józef Batory pozostał nieugięty.

Zobacz także

2024-03-21, godz. 13:00 44 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście przeciwko kłamstwu katyńskiemu 44 lata temu, 21 marca 1980 roku, Walenty Badylak, były żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Szymon", emerytowany piekarz, dokonał aktu samospalenia na krakowskim… » więcej 2024-03-21, godz. 11:15 Uroczystości pogrzebowe zidentyfikowanego przez IPN Władysława Guzdka ps. "Wilk" W kościele Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Czechowicach-Dziedzicach odbywają (11:00) się uroczystości pogrzebowe odnalezionego i zidentyfikowanego… » więcej 2024-03-21, godz. 11:00 Nagrody wydawnictwa IPN przyznane Sygnety wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej dla najlepszych książek wydanych w ubiegłym roku rozdane. Nagroda ma na celu docenienie autorów, którzy publikują… » więcej 2024-03-21, godz. 09:00 Uroczystości pogrzebowe Stanisława Marciniaka - żołnierza Batalionów Chłopskich, AK i ZWZ Wczoraj (20.03) w południe w kościele św. Wawrzyńca w Rogóźnie (Rogóźno 21), Ludwin odbyły się uroczystości pogrzebowe Stanisława Marciniaka pseudonim… » więcej 2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca » więcej 2024-03-20, godz. 15:00 Apel Pamięci 24 żołnierzy Związku Walki Zbrojnej AK Uroczysty apel poświęcony pamięci 24 żołnierzy Związku Walki Zbrojnej AK zamordowanych przez hitlerowskiego okupanta odbędzie się w Cieszynie w woj. … » więcej 2024-03-20, godz. 13:00 Premiera filmu Pawła Woldana "Rakowiecka 37. Historia więzienia i aresztu śledczego Warszawa-Mokotów" [DŹWIĘK] O więziennych losach polskich patriotów, którzy ginęli z rąk stalinowskich oprawców opowiada nowo powstały film „Rakowiecka 37. Historia więzienia i… » więcej 2024-03-20, godz. 11:00 129 lat temu urodził się generał August Fieldorf "Nil", dowódca Kedywu AK 129 lat temu, 20 marca 1895 roku, urodził się generał August Emil Fieldorf "Nil", organizator i dowódca Kedywu Armii Krajowej, jeden z najbardziej zasłużonych… » więcej 2024-03-20, godz. 07:30 Krzyże Wolności i Solidarności dla działaczy niepodległościowych lat 1956-1989 Grupa 23 działaczy opozycji niepodległościowej z lat 1956 - 1989 otrzymała odznaczenia państwowe. W imieniu prezydenta Andrzeja Dudy Krzyże Wolności i Solidarności… » więcej 2024-03-20, godz. 07:30 Kalendrium historyczne 20 marca » więcej
9293949596
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »