Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą …
2024-02-20, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/D.Panek/K.Koziełł/dok.

105 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą Konstytucję

Mała Konstytucja [gov.pl]
Mała Konstytucja [gov.pl]
105 lat temu, 20 lutego 1919 roku, Sejm Ustawodawczy II RP uchwalił Małą Konstytucję. Uchwała oddawała władzę ustawodawczą w ręce jednoizbowego Sejmu, zaś wykonawczą Naczelnikowi Państwa, którym został Józef Piłsudski. Weszła w życie jeszcze tego samego dnia.
Mała Konstytucja została zapisana na jednej stronie i składała się z dwóch punktów. W pierwszym posłowie dziękowali Józefowi Piłsudskiemu za dotychczasowe "pełne trudów sprawowanie urzędu" Naczelnika Państwa. Jednocześnie ponownie powierzono mu tę funkcję. Punkt drugi, składający się z pięciu podpunktów, określał tymczasową organizację władz RP - ustawodawczą oddawał w ręce jednoizbowego Sejmu, wykonawczą - zarówno cywilna, jak i wojskową - Józefowi Piłsudskiemu. Naczelnik Państwa powoływał rząd. Według dokumentu - Naczelnik Państwa oraz Rząd byli odpowiedzialni przed Sejmem za sprawowanie swego urzędu.

25 lutego 1920 roku do Małej Konstytucji dodano zakaz wprowadzania do obiegu środków płatniczych oraz zaciągania pożyczek państwowych lub przyjmowania przez Państwo gwarancji finansowych bez uprzedniej zgody Sejmu.

Mała Konstytucja była rozwiązaniem tymczasowym i przestała obowiązywać w marcu 1921 roku, kiedy uchwalono nową, pełną już konstytucję, nazywaną Konstytucją Marcową. Józef Piłsudski władzę złożył 14 grudnia 1922 roku na ręce wybranego przez Zgromadzenie Narodowe, na mocy Konstytucji Marcowej, prezydenta Gabriela Narutowicza.

(więcej)

Sejm Ustawodawczy został wybrany 26 stycznia 1919 roku w pierwszych w odrodzonej Polsce wyborach parlamentarnych. Głosowanie, zorganizowane niespełna trzy miesiące po odzyskaniu niepodległości, przeprowadzono na podstawie prawa przyjętego w prowizorycznym trybie, który był konieczny właśnie z uwagi na brak parlamentu. Stosowny dekret uchwali rząd, zatwierdził zaś Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Wybierano jednoizbowy Sejm Ustawodawczy, który miał uchwalić konstytucję II Rzeczypospolitej. Wybory były pięcioprzymiotnikowe: powszechne - z udziałem kobiet, co było wówczas nowością - a ponadto: równe, tajne, bezpośrednie i proporcjonalne.

Gdy Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę zasadniczą - Konstytucję Marcową, nazwaną tak od daty uchwalenia 17 marca 1921 roku, jego misja została spełniona. Izba funkcjonowała do momentu ukonstytuowania się nowego Sejmu i Senatu, co nastąpiło 1 grudnia 1922 roku. Dokonano wówczas wyboru marszałków obu izb.

Zobacz także

2024-03-31, godz. 11:00 132 lata temu urodził się gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Dywizji Pancernej 132 lata temu, 31 marca 1892 roku, urodził się generał Stanisław Maczek, jeden z najwybitniejszych polskich dowódców II wojny światowej, który nie przegrał… » więcej 2024-03-31, godz. 09:00 Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego Wielkanoc jest świętem ruchomym. Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 31 marca » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 100 lat temu urodził się Józef Uznański, narciarz, ratownik tatrzański, kurier Armii Krajowej 100 lat temu, 30 marca 1924 roku, urodził się Józef Uznański, "Ujek", narciarz, ratownik tatrzański, w czasie II wojny światowej łącznik i kurier Armii… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 81. rocznica śmierci Jana Bytnara "Rudego" i Aleksego Dawidowskiego "Alka" 81 lat temu, 30 marca 1943 roku, zmarli więziony i torturowany przez Niemców Jan Bytnar "Rudy" oraz Aleksy Dawidowski "Alek", który cztery dni wcześniej brał… » więcej 2024-03-30, godz. 08:30 Wielka Sobota Zwyczaj urządzania Grobu Pańskiego wprowadził w XII wieku zakon bożogrobców - Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego. W Polsce… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 marca » więcej 2024-03-29, godz. 12:59 Instytut Polonika zakończył renowację najstarszego obrazu Sz. Czechowicza "Ukrzyżowanie" "Ukrzyżowanie", najstarszy obraz Szymona Czechowicza z 1715 roku w kościele świętego Stanisława w Rzymie, odzyskał dawny blask. Prace konserwatorskie zostały… » więcej 2024-03-29, godz. 12:47 Kraje bałtyckie obchodzą 20. rocznicę przystąpienia do NATO Kraje bałtyckie świętują dziś dwudziestą rocznicę przystąpienia do NATO. Na Litwie, Łotwie i w Estonii w tym tygodniu organizowane są obchody tego wydarzenia… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Wielki Piątek 29 marca przypada w tym roku Wielki Piątek, drugi dzień Triduum Paschalnego. Dla chrześcijan to czas zadumy i refleksji nad męką i śmiercią Chrystusa. Najstarszym… » więcej
7273747576
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »