Urodzony jako syn małorolnego chłopa, dzięki własnym wysiłkom ukończył szkołę średnią i filologię klasyczną na uniwersytecie we Lwowie. Karierę parlamentarną rozpoczął w Sejmie Ustawodawczym odrodzonej Polski w 1919 roku, w którym został oddelegowany do komisji konstytucyjnej, gdzie był uważany za jednego z lepszych specjalistów. 1 grudnia 1922 roku, na pierwszym posiedzeniu Sejmu I kadencji, został wybrany na marszałka Izby. Miał 38 lat. Kiedy pod koniec 1923 roku ustąpił drugi rząd Wincentego Witosa, marszałek również postanowił podać się do dymisji. Ta nie została jednak przyjęta.

Maciej Rataj dwukrotnie zastępował prezydenta Rzeczpospolitej, pierwszy raz w grudniu 1922 roku, po zabójstwie Gabriela Narutowicza, a drugi raz - podczas przewrotu majowego w 1926-tym.

Uchodził za bardzo dobrego mediatora, który potrafił doprowadzić do porozumienia przedstawicieli skrajnych koncepcji i opinii. Dziennikarz sejmowy Bernard Singer mówił o nim, jako o "marszałku złotego środka". Podczas zamachu majowego, jako umiarkowany zwolennik Józefa Piłsudskiego, był mediatorem pomiędzy siłami rządowymi a wojskami spiskowców.

W 1930 roku, po aresztowaniu przywódców Centrolewu, przejął kierownictwo w stronnictwie PSL "Piast".

Po wybuchu II wojny światowej, w przeciwieństwie do wielu przywódców politycznych, pozostał w kraju i zaangażował się w pracę w konspiracji. Pod koniec listopada 1939 roku został aresztowany i był przetrzymywany przez Niemców. Kiedy po trzech miesiącach został zwolniony, nie zdecydował się na emigrację.

Zginął rozstrzelany przez Niemców 21 czerwca 1940 roku, podczas masowej egzekucji w Palmirach. Miał 56 lat.

W 1946 roku jego ciało zostało ekshumowane i uroczyście pochowane na tamtejszym cmentarzu.

Pośmiertnie, w 2018 roku, został uhonorowany Orderem Orła Białego.

(więcej)

Urodził się 19 lutego 1884 roku w Chłopach (obecnie na Ukrainie). Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, wybierając jako kierunek filologię klasyczną. Prawdopodobnie właśnie w okresie studenckim został członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Po rozłamie w PSL, który nastąpił w grudniu 1913 roku, stanął po stronie Wincentego Witosa i Jakuba Bojki. Od 1914 roku był członkiem PSL "Piast".

26 stycznia 1919 roku został wybrany na posła do Sejmu Ustawodawczego. W pierwszym parlamencie odrodzonej Polski pracował w komisjach: oświaty, spraw zagranicznych i konstytucyjnej. W tej ostatniej pełnił najpierw funkcję wiceprzewodniczącego, a następnie przewodniczącego, w dużym stopniu przyczyniając się do opracowania Konstytucji Marcowej (1921) i nowej ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu (1922).

W wyborach parlamentarnych w listopadzie 1922 roku po raz kolejny uzyskał mandat poselski, a 1 grudnia 1922 roku został marszałkiem Sejmu. Po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza 16 grudnia 1922 roku, zgodnie z Konstytucją Marcową jako marszałek Sejmu przejął obowiązki głowy państwa. Tego samego dnia powierzył generałowi Władysławowi Sikorskiemu misję tworzenia rządu. Ponownie stanął na czele państwa w maju 1926 roku, w czasie zbrojnego zamachu stanu, którego dokonał Józef Piłsudski. W wyborach parlamentarnych w marcu 1928 roku znów zyskał mandat poselski. W Sejmie II kadencji był członkiem komisji budżetowej oraz konstytucyjnej. W latach 1928-1930 był w opozycji wobec rządów sanacji.

W listopadzie 1930 roku w wyborach do Sejmu III kadencji nie zdobył miejsca w parlamencie.