Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 45 lat temu wybuch zniszczył warszawską Rotund…
2024-02-15, 11:45 Autor: IAR/K.Koziełł/D.Panek/dok.

45 lat temu wybuch zniszczył warszawską Rotundę

Rotunda PKO po wybuchu 15 luty 1979 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Rotunda PKO po wybuchu 15 luty 1979 [fot. wikipedia/domena publiczna]
45 lat temu, 15 lutego 1979 roku, potężny wybuch gazu zniszczył warszawską Rotundę, w której mieściła się placówka PKO Banku Polskiego. Zginęło 49 osób, a 135, według nieoficjalnych szacunków, zostało rannych. Była to największa katastrofa w powojennej Warszawie.
Akcja ratunkowa trwała sześć dni. Ostatnią ofiarę odnaleziono 21 lutego. Obecnie w tym miejscu stoi nowy budynek o zbliżonym do Rotundy kształcie.

Do wybuchu doszło o godzinie 12.37, w obecności setek ludzi. W samym banku było wówczas około 170 pracowników i 300 klientów. Świadkowie relacjonowali, że w chwili eksplozji gmach uniósł się nagle, a z przeszklonych ścian na ulice runęły tafle szkła. Wewnątrz, aż do podziemi archiwum, zapadły się wszystkie kondygnacje. Uszkodzone zostały także sąsiednie domy.

Tragedia wywołała ogromne emocje. Do punktów krwiodawstwa zgłosiło się kilka tysięcy osób, a dzień 16 lutego 1979 roku ogłoszono dniem żałoby narodowej. PRL-owskie władze cenzurowały informacje i komentarze dotyczące przyczyn katastrofy i liczby ofiar. Na ulicach spekulowano na temat możliwości podłożenia bomby w gmachu banku. Jednak według ustaleń śledztwa jedyną przyczyną był ęłęówybuch gazu.

Rotunda, stojąca w jednym z najruchliwszych punktów Warszawy, przy zbiegu ulicy Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich, stanowiła symbol nowoczesności socjalistycznej architektury lat 60. Oszklony budynek z powodu kształtu, zwłaszcza dachu o charakterystycznym ząbkowaniu, był nazywany "czapką generalską". Wybuch zniszczył gmach w około 70 procentach. Bezpośrednio po katastrofie rozpoczęto jego odbudowę i w październiku 1979 roku ponownie oddano do użytku.

Kilka lat temu właściciel obiektu bank PKO BP podjął decyzję o rewitalizacji ze względu na zły stan techniczny budynku. W 2017 roku rozpoczęła się przebudowa Rotundy, która trwała do listopada 2019. Nowa Rotunda jest nie tylko siedzibą banku, ale także otwartą dla wszystkich przestrzenią, w której znajduje się kawiarnia i Strefa Spotkań.

(więcej)

Po ponad 20 latach od wybuchu w Rotundzie, w czasie kręcenia filmu dokumentalnego "Czarny serial", jego realizatorzy dotarli do robotnika, który prawdopodobnie był sprawcą tragedii. W czasie prac konserwacyjnych zbyt silnie dokręcił śrubę mocującą zawór gazu w budynku sąsiadującym z Rotundą. W efekcie doszło do pęknięcia zaworu i powstania szczeliny, przez którą ulatniał się gaz.

Pokrywa śniegu uniemożliwiła wydostanie się gazu na powierzchnię, a niska temperatura spowodowała skroplenie się substancji zapachowej, ostrzegającej o ulatniającym się gazie. W wyniku tragicznego zbiegu okoliczności, gaz przedostał się do przewodów instalacji telekomunikacyjnej i stamtąd do podziemi Rotundy.

Oryginalna Rotunda PKO BP powstała w 1966 roku, według projektu Jerzego Jakubowicza. Wcześniej, do 1944, na jej miejscu znajdowała się kamienica Pinkusa Lothego. Po wybuchu gazu w 1979 roku gmach został odbudowany w ciągu ośmiu miesięcy i oddany do użytku w październiku 1979. Pod północną ścianą budynku odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary wybuchu. Co roku składane są tam wieńce i zapalane znicze. O 12.37 minutą ciszy hołd tragicznie zmarłym oddają przedstawiciele władz stolicy i rodziny ofiar wypadku.
Rotunda, wybuch,

Zobacz także

2024-07-31, godz. 18:20 Historycy o okolicznościach wydania rozkazu rozpoczynającego Powstanie Warszawskie Dokładnie 80 lat temu, podczas popołudniowej narady w mieszkaniu przy ulicy Pańskiej 67, podjęto decyzję o rozpoczęciu powstania warszawskiego. Rozkaz wydał… » więcej 2024-07-31, godz. 16:02 Nie żyje powstaniec warszawski Ireneusz Rudnicki ps. Emir Nie żyje powstaniec warszawski Ireneusz Rudnicki pseudonim Emir. Zmarł w Stanach Zjednoczonych w wieku 102 lat. Poinformowała o tym we wpisie na Facebooku fundacja… » więcej 2024-07-31, godz. 13:00 Pomiechówek: obchody 80. rocznicy niemieckiej egzekucji na terenie Fortu III Ginęli tam Polacy i Żydzi, w sumie nawet kilkanaście tysięcy osób. Dziś, w 80. rocznicę ostatniej niemieckiej egzekucji w Forcie III Pomiechówek, oddano… » więcej 2024-07-31, godz. 11:00 Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata wręczony w Gliwicach W Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach odbyła się uroczystość wręczenia medalu Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Odznaczenie zostało przyznane… » więcej 2024-07-31, godz. 09:00 20 lat temu zainaugurowało działalność Muzeum Powstania Warszawskiego Upamiętnia bohaterski zryw mieszkańców stolicy w 1944 roku i nierówną walkę o wyzwolenie spod niemieckiej okupacji. Jest wyrazem hołdu warszawiaków wobec… » więcej 2024-07-31, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 31 lipca » więcej 2024-07-30, godz. 15:08 80.rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego w Polskim Radiu [DŹWIĘK] Polskie Radio włącza się w obchody 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Na antenach publicznego nadawcy pojawią się audycje plenerowe z Muzeum Powstania… » więcej 2024-07-30, godz. 14:50 Uczczono 43-cią rocznicę Marszu Głodowego Złożeniem kwiatów pod tablicą, upamiętniającą Marsz Głodowy w Łodzi uczczono 43-cią rocznicę tego wydarzenia. Największy w Polsce Marsz Głodowy przeszedł… » więcej 2024-07-30, godz. 11:00 Powstańcy Warszawscy zachęcają do udziału w obchodach 80. rocznicy wybuchu zrywu Powstańcy Warszawscy zachęcają do udziału w obchodach rocznicy wybuchu zrywu. Obchody w Warszawie trwają już od kilku dni, w mieście obywają się liczne… » więcej 2024-07-30, godz. 09:00 80 lat temu Niemcy zlikwidowali więzienie Gestapo w Forcie III Twierdzy Modlin 80 lat temu, 30 lipca 1944 roku Niemcy zlikwidowali więzienie karno-śledcze Gestapo w Forcie III Twierdzy Modlin. Tego dnia zamordowali blisko 300 więźniów… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »