Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment…
2024-02-12, 10:45 Autor: IAR/K.Koziełł/dok./w Siekaj

240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie

Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden z pierwszych w Polsce eksperymentów balonowych.
Balon o niespełna metrowej średnicy został wypuszczony z warszawskiego Zamku Królewskiego. Napełniono go wodorem. Utrzymywany na linie, wzniósł się na wysokość około 180 metrów i pozostawał w powietrzu przez trzy minuty. Przeniesiony następnie do wysokiej sali, utrzymywał się pod sufitem godzinę. Lot obserwował król Stanisław August Poniatowski.

Polska - obok Anglii, Włoch i Niderlandów - była jednym z pierwszych krajów, które rozpoczęły samodzielne eksperymenty balonowe. Pierwszej próby dokonano niecały miesiąc wcześniej, w styczniu 1784 roku w Krakowie.

Pierwszy lot balonu na świecie odbył się w czerwcu 1783 roku w Annonay we Francji. Twórcami konstrukcji z papieru, wypełnionej ogrzanym powietrzem, byli bracia Joseph i Jacques Étienne Montgolfier. Pierwszy w historii załogowy lot balonu nastąpił niecałe pół roku później, w listopadzie 1783 roku.

W Polsce analogiczne wydarzenie odbyło się 10 maja 1789 roku. Z ogrodu Foksal w Warszawie, w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wystartował aerostat pilotowany przez Francuza Jeana Pierre’a Blancharda, który wzniósł się na wysokość dwóch kilometrów, a po 45 minutach wylądował w Białołęce.

Francuz ponownie odbył lot balonem podczas pobytu w Warszawie w 1790 roku. W locie tym brał udział również podróżnik oraz pisarz Jan Potocki, autor powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie".

(więcej)

Pierwsza próba balonowa w Polsce została przeprowadzona w Krakowie 17 stycznia 1784 roku. Inicjatorami byli uczeni: Jan Śniadecki, Jan Jaśkiewicz, Franciszek Scheidt i Jan Szaster.

Kolejne krakowskie doświadczenia przeprowadzono w następnych miesiącach. Miedzy innymi 1 kwietnia balon w kształcie połączonych podstawami piramid został napełniony ogrzanym powietrzem. Start nastąpił z Ogrodu Botanicznego. Konstrukcja wzniosła się na na wysokość około 4700 metrów i utrzymywała się w powietrzu przez ponad 30 minut. Eksperymenty przeprowadzano również między innymi we Lwowie, Kamieńcu Podolskim czy Pińczowie.

Od 1906 roku do I wojny światowej, następnie w okresie międzywojennym oraz ponownie od 1983 są rozgrywane najbardziej prestiżowe w sporcie balonowym Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych - Puchar Gordona Bennetta.

Jednym z najlepszych polskich pilotów balonowych był Franciszek Hynek, który dwukrotnie zdobył Puchar Gordona Benetta. Podczas zawodów w 1933 roku, wraz z nawigatorem Zbigniewem Burzyńskim przelecieli 1370 kilometrów balonem "Kościuszko", utrzymując się w powietrzu przez ponad 39,5 godziny. Ustanowili tym samym międzynarodowy rekord i zostali zdobywcami trofeum. Rok później Franciszek Hynek powtórzył sukces. Razem z Władysławem Pomaskim pobili rekord długości trwania lotu z poprzednich zawodów. Tym razem "Kościuszko" wylądował po 44 godzinach, pokonując 1340 kilometrów. Franciszek Hynek zginął w w katastrofie balonu w 1958 roku w Szatarpach koło Kościerzyny. Miał 60 lat

Łącznie podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych Polacy sześciokrotnie zdobyli Puchar Gordona Bennetta, oprócz lat 1933-1934, także w roku: 1935, 1938, 1983 i 2018.

Zobacz także

2024-05-18, godz. 11:17 IPN upamiętni żołnierzy gen. Andersa, który byli ofiarami represji sowieckich W Świątyni Opatrzności Bożej zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie spod Monte Cassino, Ankony i Bolonii… » więcej 2024-05-18, godz. 11:12 Święto Rotmistrza Pileckiego, czyli połączenie tradycji z nowoczesnością Ułański pokaz, koncert muzyki międzywojennej, ale też zmagania w skateparku i turniej piłkarski - tak w Ostrowi Mazowieckiej będzie przebiegać Święto… » więcej 2024-05-18, godz. 11:03 Sejm zaprasza zwiedzających w Noc Muzeów Sejm i Senat zapraszają na Noc Muzeów. Siedzibę polskiego parlamentu będzie można odwiedzać w godzinach 19.00-1.00. Wejście przez Biuro Przepustek od strony… » więcej 2024-05-18, godz. 11:00 104 lata temu urodził się papież Jan Paweł II 104 lata temu, 18 maja 1920 roku, w Wadowicach urodził się Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i święty. Kierował Kościołem katolickim w… » więcej 2024-05-18, godz. 09:00 80 lat temu polscy żołnierze zdobyli Monte Cassino 80 lat temu, 18 maja 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli klasztor i wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Przełamując obronę elitarnych niemieckich… » więcej 2024-05-18, godz. 00:50 Kalendarium historyczne 18 maja » więcej 2024-05-17, godz. 14:00 Noc Muzeów we Wrocławiu – oprowadzania kuratorskie, otwarte próby teatralne i po raz pierwszy - Panorama Racławi… Oprowadzania kuratorskie po wystawach czasowych, projekcje filmów oraz otwarte próby teatralne – to oferta wrocławskich palcówek muzealny oraz instytucji… » więcej 2024-05-17, godz. 13:00 Noc Muzeów w Belwederze Noc Muzeów także w Belwederze. W ramach akcji w sobotę między 17.00 a 23.00 będzie można zwiedzić sale reprezentacyjne - między innymi Marmurową, Lustrzaną… » więcej 2024-05-17, godz. 11:00 60 lat temu urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów 60 lat temu, 17 maja 1964 roku, urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów w 1983 roku. Był synem Leopolda Przemyka… » więcej 2024-05-17, godz. 09:00 Prezydent udaje się z wizytą do Włoch na obchody 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą udają się (17.05) z wizytą do Włoch, gdzie wezmą m.in. udział w obchodach 80. rocznicy bitwy… » więcej
7879808182
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »