Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment…
2024-02-12, 10:45 Autor: IAR/K.Koziełł/dok./w Siekaj

240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie

Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden z pierwszych w Polsce eksperymentów balonowych.
Balon o niespełna metrowej średnicy został wypuszczony z warszawskiego Zamku Królewskiego. Napełniono go wodorem. Utrzymywany na linie, wzniósł się na wysokość około 180 metrów i pozostawał w powietrzu przez trzy minuty. Przeniesiony następnie do wysokiej sali, utrzymywał się pod sufitem godzinę. Lot obserwował król Stanisław August Poniatowski.

Polska - obok Anglii, Włoch i Niderlandów - była jednym z pierwszych krajów, które rozpoczęły samodzielne eksperymenty balonowe. Pierwszej próby dokonano niecały miesiąc wcześniej, w styczniu 1784 roku w Krakowie.

Pierwszy lot balonu na świecie odbył się w czerwcu 1783 roku w Annonay we Francji. Twórcami konstrukcji z papieru, wypełnionej ogrzanym powietrzem, byli bracia Joseph i Jacques Étienne Montgolfier. Pierwszy w historii załogowy lot balonu nastąpił niecałe pół roku później, w listopadzie 1783 roku.

W Polsce analogiczne wydarzenie odbyło się 10 maja 1789 roku. Z ogrodu Foksal w Warszawie, w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wystartował aerostat pilotowany przez Francuza Jeana Pierre’a Blancharda, który wzniósł się na wysokość dwóch kilometrów, a po 45 minutach wylądował w Białołęce.

Francuz ponownie odbył lot balonem podczas pobytu w Warszawie w 1790 roku. W locie tym brał udział również podróżnik oraz pisarz Jan Potocki, autor powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie".

(więcej)

Pierwsza próba balonowa w Polsce została przeprowadzona w Krakowie 17 stycznia 1784 roku. Inicjatorami byli uczeni: Jan Śniadecki, Jan Jaśkiewicz, Franciszek Scheidt i Jan Szaster.

Kolejne krakowskie doświadczenia przeprowadzono w następnych miesiącach. Miedzy innymi 1 kwietnia balon w kształcie połączonych podstawami piramid został napełniony ogrzanym powietrzem. Start nastąpił z Ogrodu Botanicznego. Konstrukcja wzniosła się na na wysokość około 4700 metrów i utrzymywała się w powietrzu przez ponad 30 minut. Eksperymenty przeprowadzano również między innymi we Lwowie, Kamieńcu Podolskim czy Pińczowie.

Od 1906 roku do I wojny światowej, następnie w okresie międzywojennym oraz ponownie od 1983 są rozgrywane najbardziej prestiżowe w sporcie balonowym Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych - Puchar Gordona Bennetta.

Jednym z najlepszych polskich pilotów balonowych był Franciszek Hynek, który dwukrotnie zdobył Puchar Gordona Benetta. Podczas zawodów w 1933 roku, wraz z nawigatorem Zbigniewem Burzyńskim przelecieli 1370 kilometrów balonem "Kościuszko", utrzymując się w powietrzu przez ponad 39,5 godziny. Ustanowili tym samym międzynarodowy rekord i zostali zdobywcami trofeum. Rok później Franciszek Hynek powtórzył sukces. Razem z Władysławem Pomaskim pobili rekord długości trwania lotu z poprzednich zawodów. Tym razem "Kościuszko" wylądował po 44 godzinach, pokonując 1340 kilometrów. Franciszek Hynek zginął w w katastrofie balonu w 1958 roku w Szatarpach koło Kościerzyny. Miał 60 lat

Łącznie podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych Polacy sześciokrotnie zdobyli Puchar Gordona Bennetta, oprócz lat 1933-1934, także w roku: 1935, 1938, 1983 i 2018.

Zobacz także

2024-04-23, godz. 20:45 Średniowieczne znaleziska na budowie metra Średniowieczne znaleziska na budowie warszawskiego metra. To fragmenty zdobionej ceramiki, kości zwierzęce i osełka. Najnowszych archeologicznych odkryć dokonano… » więcej 2024-04-23, godz. 10:35 Olbrzymie lotniskowce, bombowce i myśliwce oraz wozy bojowe można podziwiać w nyskim muzeum "Nysa 1945 - wystawa modelarska" to najnowsza ekspozycja tej placówki. Składają się na nią prace siedmiu modelarzy. O jej genezie mówi dyrektor placówki… » więcej 2024-04-23, godz. 09:00 460 lat temu urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor 460 lat temu - 23 kwietnia 1564 roku - urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor, uważany za geniusza pióra i teatru. Dziś przypada… » więcej 2024-04-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 23 kwietnia » więcej 2024-04-23, godz. 18:18 Jedyne dzieło van Gogha w polskiej kolekcji „Wiejskie chaty pośród drzew” można oglądać od 26 kwietnia Jedyny w polskich zbiorach obraz Vincenta van Gogha, czyli "Wiejskie chaty pośród drzew" będzie można oglądać od 26 kwietnia na wystawie w Muzeum Jana Pawła… » więcej 2024-04-22, godz. 23:42 Od 21 maja Pałac Rzeczypospolitej będzie dostępny dla zwiedzających Pałac Rzeczypospolitej w Warszawie z unikatowym zbiorami Biblioteki Narodowej stanie się dostępny dla zwiedzających. Po remoncie zabytek będzie można zwiedzać… » więcej 2024-04-22, godz. 11:00 30 lat temu zmarł Richard Nixon, prezydent USA w latach "zimnej wojny" 30 lat temu, 22 kwietnia 1994 roku, zmarł Richard Nixon, republikanin, 37. prezydent USA w latach "zimnej wojny", od 1969 do 1974, wybrany na dwie, kolejne kadencje… » więcej 2024-04-22, godz. 09:00 79. rocznica oswobodzenia KL Sachsenhausen 79 lat temu - 22 kwietnia 1945 roku - polscy i sowieccy żołnierze weszli do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w miejscowości Sachsenhausen… » więcej 2024-04-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 22 kwietnia » więcej 2024-04-21, godz. 11:00 79 lat temu oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię 79 lat temu - 21 kwietnia 1945 roku - oddziały 2. Korpusu Polskiego walczące na froncie włoskim zajęły Bolonię. Miasto zostało wyzwolone w ramach operacji… » więcej
7778798081
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »