Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment…
2024-02-12, 10:45 Autor: IAR/K.Koziełł/dok./w Siekaj

240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie

Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden z pierwszych w Polsce eksperymentów balonowych.
Balon o niespełna metrowej średnicy został wypuszczony z warszawskiego Zamku Królewskiego. Napełniono go wodorem. Utrzymywany na linie, wzniósł się na wysokość około 180 metrów i pozostawał w powietrzu przez trzy minuty. Przeniesiony następnie do wysokiej sali, utrzymywał się pod sufitem godzinę. Lot obserwował król Stanisław August Poniatowski.

Polska - obok Anglii, Włoch i Niderlandów - była jednym z pierwszych krajów, które rozpoczęły samodzielne eksperymenty balonowe. Pierwszej próby dokonano niecały miesiąc wcześniej, w styczniu 1784 roku w Krakowie.

Pierwszy lot balonu na świecie odbył się w czerwcu 1783 roku w Annonay we Francji. Twórcami konstrukcji z papieru, wypełnionej ogrzanym powietrzem, byli bracia Joseph i Jacques Étienne Montgolfier. Pierwszy w historii załogowy lot balonu nastąpił niecałe pół roku później, w listopadzie 1783 roku.

W Polsce analogiczne wydarzenie odbyło się 10 maja 1789 roku. Z ogrodu Foksal w Warszawie, w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wystartował aerostat pilotowany przez Francuza Jeana Pierre’a Blancharda, który wzniósł się na wysokość dwóch kilometrów, a po 45 minutach wylądował w Białołęce.

Francuz ponownie odbył lot balonem podczas pobytu w Warszawie w 1790 roku. W locie tym brał udział również podróżnik oraz pisarz Jan Potocki, autor powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie".

(więcej)

Pierwsza próba balonowa w Polsce została przeprowadzona w Krakowie 17 stycznia 1784 roku. Inicjatorami byli uczeni: Jan Śniadecki, Jan Jaśkiewicz, Franciszek Scheidt i Jan Szaster.

Kolejne krakowskie doświadczenia przeprowadzono w następnych miesiącach. Miedzy innymi 1 kwietnia balon w kształcie połączonych podstawami piramid został napełniony ogrzanym powietrzem. Start nastąpił z Ogrodu Botanicznego. Konstrukcja wzniosła się na na wysokość około 4700 metrów i utrzymywała się w powietrzu przez ponad 30 minut. Eksperymenty przeprowadzano również między innymi we Lwowie, Kamieńcu Podolskim czy Pińczowie.

Od 1906 roku do I wojny światowej, następnie w okresie międzywojennym oraz ponownie od 1983 są rozgrywane najbardziej prestiżowe w sporcie balonowym Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych - Puchar Gordona Bennetta.

Jednym z najlepszych polskich pilotów balonowych był Franciszek Hynek, który dwukrotnie zdobył Puchar Gordona Benetta. Podczas zawodów w 1933 roku, wraz z nawigatorem Zbigniewem Burzyńskim przelecieli 1370 kilometrów balonem "Kościuszko", utrzymując się w powietrzu przez ponad 39,5 godziny. Ustanowili tym samym międzynarodowy rekord i zostali zdobywcami trofeum. Rok później Franciszek Hynek powtórzył sukces. Razem z Władysławem Pomaskim pobili rekord długości trwania lotu z poprzednich zawodów. Tym razem "Kościuszko" wylądował po 44 godzinach, pokonując 1340 kilometrów. Franciszek Hynek zginął w w katastrofie balonu w 1958 roku w Szatarpach koło Kościerzyny. Miał 60 lat

Łącznie podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych Polacy sześciokrotnie zdobyli Puchar Gordona Bennetta, oprócz lat 1933-1934, także w roku: 1935, 1938, 1983 i 2018.

Zobacz także

2024-03-10, godz. 11:00 50 lat temu zmarł kardynał Bolesław Kominek 50 lat temu, 10 marca 1974 roku, zmarł kardynał Bolesław Kominek, metropolita wrocławski, dyplomata i mąż stanu. Był inicjatorem i głównym autorem listu… » więcej 2024-03-10, godz. 09:00 202 lata temu zmarł Józef Wybicki, autor słów do "Mazurka Dąbrowskiego" 202 lata temu - 10 marca 1822 roku - zmarł Józef Wybicki, pisarz i polityk, autor słów do "Mazurka Dąbrowskiego" - utworu który zapewnił mu miejsce w narodowym… » więcej 2024-03-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 marca » więcej 2024-03-09, godz. 11:00 Muzeum Historii Polski przybliża postać Kastusia Kalinowskiego Muzeum Historii Polski i Biuro "Niepodległa" przygotowały film o bohaterze trzech narodów - Wincentym Konstantym Kalinowskim. Ten powstaniec styczniowy jest… » więcej 2024-03-09, godz. 09:00 100 lat temu urodził się Zdzisław Rachtan, ps. "Halny", żołnierz AK zgrupowania "Ponury" 100 lat temu, 9 marca 1924 roku, urodził się Zdzisław Rachtan, ps. "Halny", w okresie II wojny światowej uczestnik konspiracji niepodległościowej, żołnierz… » więcej 2024-03-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 9 marca » więcej 2024-03-08, godz. 15:00 Nowa wystawa w Domu Spotkań z Historią [DŹWIĘK] Nowa wystawa w warszawskim Domu Spotkań z Historią "Zbyszko Siemaszko. Fotograf Warszawy". Na ekspozycję składa się ponad 200 zdjęć głównie z lat 50… » więcej 2024-03-08, godz. 13:00 Archiwum Główne Akt Dawnych zaprezentowano książkę "Trzymajcie się z Zachodem... Józef Piłsudski w poszukiwaniu… Archiwum Główne Akt Dawnych zaprezentowało najnowszą publikację "Trzymajcie się z Zachodem... Józef Piłsudski w poszukiwaniu polskiej racji stanu". Naczelnik… » więcej 2024-03-08, godz. 11:00 56 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem Marca'68 56 lat temu, 8 marca 1968 roku, na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec studentów, który pociągnął za sobą falę protestów w całym kraju. Był początkiem… » więcej 2024-03-08, godz. 09:00 Od ponad stu lat na świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet Od ponad stu lat na świecie, 8 marca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet. Został ustanowiony w 1910 roku przez socjalistki w Kopenhadze. Miał służyć… » więcej
110111112113114
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »