Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-10, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 lutego
1454 - Król Kazimierz Jagiellończyk poślubił córkę króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga, Elżbietę, zwaną "Rakuszanką". Para doczekała się trzynaściorga dzieci.

1598 - W Warszawie zmarła Anna Habsburżanka, córka arcyksięcia Karola Habsburga, pierwsza żona Zygmunta II Wazy, matka Władysława IV.

1648 - Król Władysław IV nadał prawa miejskie podwarszawskiej Pradze.

1818 - W Warszawie urodził się Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.

1878 - W Lebiodce koło Lidy urodził się Jerzy Iwanowski, inżynier, działacz polityczny, członek PPS, minister rządów Jędrzeja Moraczewskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, oraz minister spraw zagranicznych Litwy Środkowej, senator II RP.

1886 - W Zegrzynku urodził się Jerzy Szaniawski, dramaturg, prozaik, felietonista, autor m.in. sztuki "Dwa teatry" oraz zbioru opowiadań o profesorze Tutce.

1890 - W Krakowie urodził się Zygmunt Wiehler, kompozytor, dyrygent, autor ponad tysiąca piosenek, wśród nich wielu przebojów, m.in. "Ada, to nie wypada" i "Nie kochać w taką noc to grzech".

1907 - W Hołubiu (obecnie Gołębie) nad Bugiem urodził się Stefan Swieżawski, filozof, tomista, historyk filozofii średniowiecznej i nowożytnej; autor monumentalnej publikacji "Dzieje filozofii europejskiej XV wieku"; także autor nagradzanych "Dziejów europejskich filozofii klasycznej"; przez wiele lat związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.

1918 - W Warszawie zmarł Józef Wolff, wydawca, dziennikarz, redaktor naczelny "Tygodnika Ilustrowanego".

1919 - W gmachu byłego rosyjskiego Instytutu Maryjskiego przy ul. Wiejskiej w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego.

1920 - W Pucku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Bałtykiem; gen. Józef Haller wrzucił w fale pierścień - symbol odzyskania dostępu do morza.

1923 - W Warszawie urodził się Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik.

1925 - W Rzymie podpisany został konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską.

1925 - W Warszawie urodził się Symcha Rotem (właśc. Szymon Ratajzer), ps. Kazik, żołnierz Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik Powstania w Warszawskim Getcie w 1943 roku i Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

1926 - Rozporządzeniem Rady Ministrów Gdynia otrzymała prawa miejskie.

1927 - W Warszawie urodził się Maciej Gintowt, architekt, współautor projektu katowickiego "Spodka" i hali "Olivia" w Gdańsku.

1928 - Powstała Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP). Organizacja powstała po fuzji Ligi Obrony Powietrznej Państwa i Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej.

1930 - W Kożangródku na Polesiu urodził się Janusz Rzeszewski, reżyser filmowy i telewizyjny, autor m.in. filmów "Halo, Szpicbródka", "Miłość ci wszystko wybaczy", "Lata dwudzieste, lata trzydzieste".

1935 - W Katowicach urodził się Tadeusz Strugała, dyrygent, pianista, pedagog; pełnił m.in. funkcję szefa Filharmonii Wrocławskiej (1969-80), dyrektora naczelnego i artystycznego WOSPR w Katowicach (1975-76), w latach 1981-86 był dyrektorem artystycznym i dyrygentem Orkiestry Filharmonii Krakowskiej.

1936 - W Wilnie zmarła Zula Pogorzelska, śpiewaczka, aktorka i tancerka, znana m.in. z filmów "Ułani, ułani, chłopcy malowani", "Romeo i Julcia".

1939 - W Rzymie zmarł papież Pius XI (Achille Ratti); w latach 1919-21 nuncjusz apostolski w Polsce; kardynał, arcybiskup Mediolanu; papież od 1922 r.

1940 - Pierwsza masowa deportacja ludności polskiej głównie z kręgów inteligencji, ziemiaństwa, rodzin wojskowych, policyjnych i urzędniczych przeprowadzona przez NKWD; w jej wyniku w głąb Związku Sowieckiego wywieziono około 140 tys. obywateli polskich.

1945 - Na Bałtyku sowiecki okręt podwodny zatopił niemiecki transportowiec "Steuben", na którego pokładzie znajdowało się od 3 do 4 tys. osób; obok rannych żołnierzy i personelu medycznego, na statku było około tysiąca cywilnych uchodźców; uratowało się około 300 osób.

1945 - Przełamanie Wału Pomorskiego przez 1 Armię Wojska Polskiego.

1949 - W Krakowie zmarł Feliks Koneczny, historyk, profesor Uniwersytetu Wileńskiego.

1956 - W Warszawie zmarł Aleksander Osiński, generał-major armii Cesarstwa Rosyjskiego i generał dywizji odrodzonego Wojska Polskiego, senator II RP, prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.

1958 - W Młynarach urodził się Maciej Płażyński, polityk, działacz podziemny, członek Ruchu Młodej Polski i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, w latach 1990-96 wojewoda gdański marszałek Sejmu w latach 1997-2091, poseł i senator RP, współzałożyciel Platformy Obywatelskiej; zginął w 2010 roku w katastrofie w Smoleńsku.

1962 - W Warszawie zmarł Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego "Trzy salwy" (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji "Wiadomości Literackich" (1925-36); w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego "Miesięcznika Literackiego", trafił do więzienia; w czasie II wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów "Zagłębie Dąbrowskie", "Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego", "Bagnet na broń", a także poematu "Słowo o Stalinie".

1966 - Episkopat Polski wystosował list do premiera Józefa Cyrankiewicza, krytykujący władze PRL za odmowę wydania kard. Stefanowi Wyszyńskiemu paszportu na uroczystości milenijne w Rzymie.

1966 - W Bielsku-Białej urodziła się Renata Przemyk, piosenkarka, aktorka, autorka przebojów "Babę zesłał Bóg", "Nie ty, to ktoś".

1968 - W Warszawie w pałacyku Towarzystwa Przyjaciół Sztuki przy ul. Rutkowskiego (obecnie ul. Chmielna) odbył się premierowy spektakl kabaretu Pod Egidą.

1976 - Sejm uchwalił poprawki do Konstytucji PRL, wprowadzając zapis o przewodniej roli PZPR i przyjaźni z ZSRS; wszyscy obecni na sali sejmowej posłowie głosowali za przyjęciem zmian, wyjątkiem był Stanisław Stomma, który wstrzymał się od głosu.

1997 - W Warszawie zmarł Tadeusz Trojanowski, zapaśnik, trener, siedmiokrotny mistrz Polski w stylu wolnym, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Rzymie (1960).

2000 - W Warszawie zmarł Andrzej Zakrzewski, historyk, publicysta, polityk, poseł III kadencji Sejmu RP, minister kultury i dziedzictwa narodowego w rządzie Jerzego Buzka.

2002 - W Warszawie zmarł Józef Ozga-Michalski, działacz ruchu ludowego, polityk, pisarz, żołnierz Batalionów Chłopskich, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

2003 - W Poznaniu zmarł Antoni Czubiński, historyk, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, dyrektor Instytutu Zachodniego.

2006 - W Turynie rozpoczęły się XX zimowe Igrzyska Olimpijskie. Reprezentanci Polski zdobyli na nich 2 medale: Tomasz Sikora srebrny, a Justyna Kowalczyk brązowy.

2009 - W Krakowie zmarł Jan Błoński, historyk literatury, wybitny krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w "Tygodniku Powszechnym" ukazał się jego tekst "Biedni Polacy patrzą na getto", oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.

2011 - W Rzymie zmarł Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, teolog, filozof, specjalizował się w filozofii nauki; autor kilkuset artykułów o filozofii i stanowisku chrześcijaństwa wobec nauk przyrodniczych; wykładał m.in. w Berkeley, Oxfordzie oraz na katolickich uczelniach w USA i Australii; na stałe pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim im. Jana Pawła II.

2017 - W Warszawie zmarła Maria Dmochowska, lekarka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej (2006-12), posłanka na Sejm X, I i II kadencji, rzecznik prasowy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

2017 – Wprowadzono do obiegu banknot o nominale 500 zł z wizerunkiem króla Jana III Sobieskiego.

2022 – W Krakowie zmarł Stanisław Maria Jankowski, publicysta, dziennikarz i pisarz, współzałożyciel Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. W 2017 został laureatem nagrody honorowej "Świadek Historii" przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej.

Zobacz także

2024-02-10, godz. 13:45 105 lat temu po raz pierwszy zebrał się Sejm Ustawodawczy 105 lat temu, 10 lutego 1919 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski otworzył pierwszą sesję Sejmu Ustawodawczego. Ten jednoizbowy Sejm, wybrany… » więcej 2024-02-09, godz. 21:15 Cykl filmowy IPN-u kolejny odcinek Można już oglądać kolejny odcinek cyklu filmowego Instytutu Pamięci Narodowej "Polacy ratujący Żydów - Nie tylko Ulmowie". Tym razem poświęcony jest… » więcej 2024-02-09, godz. 13:00 25 lat temu zmarł profesor Aleksander Gieysztor, wieloletni dyrektor Zamku Królewskiego 25 lat temu, 9 lutego 1999 roku, zmarł profesor Aleksander Gieysztor, historyk, jeden z najbardziej cenionych polskich mediewistów, wykładowca Uniwersytetu… » więcej 2024-02-09, godz. 11:00 81 lat temu oddział UPA wymordował mieszkańców polskiej wsi Parośla 81 lat temu, 9 lutego 1943 roku, oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii wymordował mieszkańców polskiej wsi Parośla w powiecie sarneńskim na Wołyniu. Zginęło… » więcej 2024-02-09, godz. 09:00 84. rocznica pierwszej masowej deportacji Polaków na Wschód 84 lata temu, w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku, rozpoczęła się pierwsza z czterech masowych deportacji Polaków na Sybir, przeprowadzona przez Sowietów, którzy… » więcej 2024-02-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 9 lutego » więcej 2024-02-08, godz. 13:00 15 lutego w Muzeum Auschwitz polska premiera filmu „Strefa interesów” Polska premiera filmu „Strefa interesów”, uhonorowanego Grand Prix na festiwalu w Cannes i pięciokrotnie nominowanego do Oscara, odbędzie się 15 lutego… » więcej 2024-02-08, godz. 11:00 84 lata temu Niemcy utworzyli getto żydowskie w Łodzi 84 lata temu, 8 lutego 1940 roku, Niemcy utworzyli getto żydowskie w Łodzi. Założone jako pierwsze na okupowanych ziemiach polskich, zostało zlikwidowane… » więcej 2024-02-08, godz. 10:00 40 lat temu został zamordowany Piotr Bartoszcze, lider rolniczej Solidarności 40 lat temu, między 7 a 8 lutego 1984 roku, został zamordowany Piotr Bartoszcze, działacz opozycji antykomunistycznej, jeden z przywódców NSZZ Rolników Indywidualnych… » więcej
124125126127128
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »