Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-04, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 lutego
1339 - W Warszawie przed trybunałem papieskim rozpoczął się proces polsko-krzyżacki dotyczący spornych terytoriów.

1454 - Związek Pruski wypowiedział posłuszeństwo Zakonowi Krzyżackiemu.

1505 - W Żurawnie pod Haliczem urodził się Mikołaj Rej, pisarz, humanista, wyznawca kalwinizmu, poseł na sejm, autor "Żywota człowieka poczciwego", "Krótkiej rozprawy między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem"; część źródeł jako datę urodzin Reja podaje 28 stycznia.

1515 - W Nieświeżu urodził się Mikołaj Radziwiłł zwany "Czarnym", magnat litewski, marszałek wielki i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński, wyznawca i propagator arianizmu, twórca potęgi rodu Radziwiłłów.

1746 - W Mereczowszczyźnie na Polesiu urodził się Tadeusz Kościuszko, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, generał, Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu w 1794 r.

1866 - W Warszawie urodził się Władysław Podkowiński, malarz, autor m.in. obrazu "Szał uniesień".

1889 - W Dębowej Górze koło Skierniewic urodził się Ryszard Bolesławski, reżyser teatralny i filmowy, aktor; w latach 30. realizował filmy w Hollywood, współpracując z największymi gwiazdami. Do jego najbardziej znanych dzieł należą "Cud nad Wisłą", "Ostatnia cesarzowa", "Nędznicy".

1918 - Rada Regencyjna powołała Radę Stanu Królestwa Polskiego.

1921 – Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę o powołaniu Orderu Odrodzenia Polski, a Order Orła Białego odnowiono jako najwyższe odznaczenie państwowe.

1927 - W Warszawie zmarł Józef Pius Dziekoński, architekt, projektant wielu neogotyckich kościołów m.in. Bazyliki Katedralnej Opieki NMP w Radomiu i Bazyliki Katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie.

1929 – Polska ratyfikowała protokół genewski o zakazie stosowania broni chemicznej.

1933 - W Warszawie urodziła się Maria Chwalibóg, aktorka teatralna i filmowa, znana z filmów "Matka Joanna od aniołów" i "Kobieta samotna".

1938 - W Krakowie zmarł Karol Hubert Rostworowski, dramatopisarz, poeta, publicysta; zwolennik Obozu Wielkiej Polski i Stronnictwa Narodowego; autor sztuk teatralnych "Judasz z Kariothu" i "Niespodzianka".

1938 - Na Wileńszczyźnie urodził się Zygmunt Malanowicz, aktor znany z filmów "Nóż w wodzie", "Polowanie na muchy", "Jarosław Dąbrowski", "Tulipany".

1943 - W Płungianach na Żmudzi urodziła się Wanda Rutkiewicz, alpinistka, która jako trzecia kobieta i pierwsza Europejka stanęła na wierzchołku najwyższego szczytu świata - Mount Everest; zdobyła osiem z 14 ośmiotysięczników.

1944 - W Kałęczewie k. Łodzi urodził się Stefan Niesiołowski, entomolog, działacz opozycji antykomunistycznej; współzałożyciel organizacji Ruch (1965); w 1971 r. skazany na siedem lat więzienia za "czynienie przygotowań do obalenia ustroju socjalistycznego przemocą"; od 1977 r. członek ROPCiO; od 1980 r. w NSZZ "Solidarność"; internowany w stanie wojennym; działacz podziemnej "S"; współzałożyciel ZChN (1989); poseł, senator; polityk Platformy Obywatelskiej.

1945 - W Jałcie rozpoczęła się konferencja "Wielkiej Trójki", w której wzięli udział Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt i Józef Stalin; w wyniku zawartego porozumienia Polska po wojnie znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego, o co zabiegał Józef Stalin; Rząd RP na Uchodźstwie uznał ten fakt za zdradę ze strony dotychczasowych aliantów.

1945 - W Krakowie ukazał się pierwszy numer "Dziennika Polskiego".

1949 - Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Wczasów Pracowniczych (FWP).

1950 - W Giżycku zmarł Jan Bułhak, artysta fotograf, teoretyk, krytyk i publicysta, określanym mianem "ojca polskiej fotografii".

1952 - W Warszawie urodził się Andrzej Strzelecki, reżyser, aktor, satyryk, wieloletni dyrektor teatru Rampa.

1956 - W Paryżu zmarł Ksawery Tartakower, szachista polski pochodzenia żydowskiego, sześciokrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych, członek "złotej" drużyny polskiej na olimpiadzie w 1930 roku; od II wojny światowej pozostawał na emigracji.

1968 - W Chorzowie urodził się Grzegorz Jarzyna, reżyser teatralny i operowy, związany z TR Warszawa; reżyseruje w oparciu o teksty klasyczne, które poddaje reinterpretacji ("Bzik tropikalny" wg Witkacego, "Magnetyzm serca" na podstawie "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry); autor adaptacji wielkich powieści europejskich ("Doktor Faustus" Tomasza Manna, "Książę Myszkin" wg "Idioty" Fiodora Dostojewskiego), a także głośnych tekstów współczesnych ("Niezidentyfikowane szczątki ludzkie" Brada Frasera, "4.48 Psychosis" Sary Kane), jak również oper ("Gracz" Prokofiewa, "Dziecko i czary" Maurice'a Ravela oraz "Karzeł" Aleksandra Zemlinsky'ego); jest autorem sztuk teatralnych: "Medea Project" i "Areteia" oraz librett do oper Zygmunta Krauzego "Iwona, księżniczka Burgunda" i "Pułapka".

1970 - W Warszawie zmarł Janusz Warnecki (właśc. Jan Kozłowski), aktor teatralny i filmowy, reżyser, profesor warszawskiej PWST, znany z filmów "Zejście do piekła", "Mistrz".

2008 - W Warszawie zmarł Stefan Meller, historyk, dyplomata; ambasador RP we Francji i Rosji, minister spraw zagranicznych (2005-2006); wykładowca historii, prorektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

2009 - W Warszawie zmarł Witold Zalewski, pisarz, autor powieści socrealistycznych "Traktory zdobędą wiosnę", "Urodzaj", dziennikarz, kierownik literacki Zespołu Filmowego "Tor".

2018 – W Warszawie zmarł Wojciech Pokora, aktor, pamiętny Żorż Ponimirski w serialu "Kariera Nikodema Dyzmy" oraz docent Zenobiusz Furman w serialu "Alternatywy 4".

2022 – W Pekinie rozpoczęły się XXIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W ich trakcie Polacy zdobyli jeden brązowy medal.

2022 – W Warszawie zmarł prof. Jerzy Osiatyński, ekonomista, były minister finansów (1992-1993) i doradca prezydenta Bronisława Komorowskiego, członek Rady Polityki Pieniężnej (2013-2019)

Zobacz także

2024-03-15, godz. 11:00 155 lat temu urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926 155 lat temu, 15 marca 1869 roku, urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926, współzałożyciel PPS, działacz spółdzielczy, po… » więcej 2024-03-15, godz. 09:00 Nagrody w konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej rozdane Michał Dworski otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej w kategorii praca doktorska. Praca… » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 marca » więcej 2024-03-14, godz. 15:00 44 lata temu w katastrofie samolotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" zginęło 87 osób 44 lata temu, 14 marca 1980 roku, w katastrofie samolotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" zginęło 87 osób. Maszyna Polskich Linii Lotniczych LOT lecąca z Nowego… » więcej 2024-03-14, godz. 13:00 60. rocznica Listu 34, protestu intelektualistów przeciwko cenzurze 60 lat temu, 14 marca 1964 roku, intelektualiści w Polsce wystosowali do komunistycznych władz pismo, w którym zaprotestowali przeciwko cenzurze. Przeszło… » więcej 2024-03-14, godz. 11:00 230 lat temu urodził się gen. Józef Bem, jeden z dowódców powstań: listopadowego i węgierskiego 230 lat temu, 14 marca 1794 roku, urodził się Józef Bem, generał, teoretyk wojskowości, twórca pierwszych oddziałów wojsk rakietowych w Wojsku Polskim… » więcej 2024-03-14, godz. 09:00 Miejsce Kłodnickie od pradziejów do współczesności Wystawa czasowa: "Miejsce Kłodnickie - od pradziejów do współczesności" zostanie zaprezentowana 15 marca w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Miejscu… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 marca » więcej 2024-03-13, godz. 16:30 Projekcja filmu o Edmundzie Malinowskim - dowódcy Plutonu Głuchoniemych AK O żołnierzach z pułku głuchoniemych i ich dowódcy walczących w Powstaniu Warszawskim opowiada film „W sercu, w ogniu, w ciszy. Historia Edmunda Malinowskiego… » więcej 2024-03-13, godz. 13:00 Wykład Ryszarda de Latoura o husarii w Brzegu Istniała blisko trzysta lat, od początku XVI wieku, jeszcze jako lekka jazda kopijnicza, poprzez lata największej świetności, jako jazda ciężka, po schyłek… » więcej
8081828384
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »