Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 205 lat temu zmarł Jan Kiliński
2024-01-28, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/E.Porycka/dok.

205 lat temu zmarł Jan Kiliński

Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
205 lat temu - 28 stycznia 1819 roku - zmarł Jan Kiliński, z zawodu szewc, jeden z przywódców insurekcji warszawskiej.
W 1791 roku został wybrany radnym miejskim Warszawy. Od 1793-go brał udział w przygotowaniach do powstania. W jego domu odbywały się tajne zebrania, zachęcał do wystąpienia rzemieślników, służbę i czeladź. W 1794 roku stanął na czele insurekcji warszawskiej - zbrojnego powstania armii koronnej i mieszkańców Warszawy przeciwko okupacyjnemu garnizonowi rosyjskiemu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Dowodzony przez niego lud Warszawy oswobodził miasto - wypędził carski garnizon wojskowy i zajął pałac Morsztynów - siedzibę carskiego ambasadora, który musiał zbiec.

W walkach Kiliński został dwukrotnie ranny. Za zasługi, 2 lipca 1794 roku, Tadeusz Kościuszko mianował go pułkownikiem milicji księstwa mazowieckiego i upoważnił do objęcia dowództwa regimentu piechoty. Jako jedyny przedstawiciel średniego mieszczaństwa wszedł do Zastępczej Rady Tymczasowej, która przejęła władzę w Warszawie.

Po upadku powstania kościuszkowskiego został wyprawiony do Poznania, by tam zorganizować zryw. Został jednak schwytany przez Prusaków i przekazany Rosjanom, którzy wtrącili go do więzienia. W petersburskiej celi spędził dwa lata. Potem zamieszkał w Wilnie, gdzie brał udział w konspiracji. Ponownie schwytany, tym razem przez Rosjan, został wywieziony w głąb Rosji.

Do Warszawy wrócił w 1798 roku. Nie angażował się już w życie polityczne. Prowadził warsztat szewski i napisał dwa tomy pamiętników.

(więcej)

Jan Kiliński urodził się w 1760 roku, w Trzemesznie w Wielkopolsce, jego ojciec był majstrem murarskim. W wieku 20 lat Jan Kiliński przybył do Warszawy i osiem lat później został mistrzem szewskim. Ożenił się i pracował, stopniowo budując renomę swojego zakładu. Wkrótce jego status materialny wzrósł na tyle że kupił kamienicę przy Starym Dunaju, niedaleko Rynku Starego Miasta i zatrudniał 10 czeladników. Według przekazów majster Kiliński - choć słynął z porywczości - potrafił zjednywać sobie ludzi. Upominał się o prawa mieszczan, w okresie gdy o statusie miast miał decydować Sejm Wielki. W latach 1792-1793, został wybrany radnym Warszawy. Później jeszcze w okresie Księstwa Warszawskiego pełnił funkcję rajcy stołecznego. W Królestwie Polskim (pod zaborem rosyjskim) uzyskał pułkownikowską emeryturę wojskową.

Zmarł 28 stycznia roku 1819 roku, w wieku 59 lat. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, jednak jego grób został zniszczony podczas rozbudowy kościoła św. Karola Boromeusza. Na bocznej ścianie świątyni umieszczono epitafium upamiętniające Jana Kilińskiego.

Zobacz także

2024-04-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 kwietnia » więcej 2024-04-05, godz. 15:00 Zmarł por. Edmund Rogalski „Bystry”, działacz podziemia antykomunistycznego, więzień okresu stalinowskiego Pogrzeb odbędzie się 6 kwietnia 2024 r. (godz. 12.00) na cmentarzu parafialnym w Wolbromiu. » więcej 2024-04-05, godz. 13:00 Wyniki konkursu „Żołnierze Niezłomni. Nigdy się nie poddamy” Do konkursu nadeszła duża liczba zgłoszeń konkursowych, a poziom nadesłanych dzieł był satysfakcjonujący estetycznie i merytorycznie. Zgodnie z regułami… » więcej 2024-04-05, godz. 11:00 Szef UdsKiOR Lech Parell o filmie "Czerwone maki" To poruszający, epicki film o zdobyciu Monte Cassino - tak szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell ocenia "Czerwone maki". Pierwszy… » więcej 2024-04-05, godz. 09:00 35. rocznica zakończenia obrad Okrągłego Stołu 35 lat temu, 5 kwietnia 1989 roku, przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zakończyli obrady Okrągłego Stołu, po dwóch miesiącach… » więcej 2024-04-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 kwietnia » więcej 2024-04-04, godz. 22:00 Wystawa i konferencja w rocznicę zwycięstwa pod Racławicami Z okazji 230. rocznicy zwycięstwa pod Racławicami Muzeum Niepodległości zaprasza na wystawę poświęconą Tadeuszowi Kościuszce. Jak powiedział Leszek Marek… » więcej 2024-04-04, godz. 15:00 "Czerwone maki" film o zdobyciu Monte Cassino "Czerwone maki" pierwszy polski film o zdobyciu Monte Cassino od piątku w kinach. Dziś film w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza został przedpremierowo pokazany… » więcej 2024-04-04, godz. 11:00 75 lat temu powstało NATO 75 lat temu, 4 kwietnia 1949 roku, w Waszyngtonie został podpisany Traktat Północnoatlantycki powołujący do życia NATO. Wszedł w życie kilka miesięcy… » więcej 2024-04-04, godz. 09:00 110 lat temu urodził się Ryszard Białous, dowódca legendarnego batalionu "Zośka" Walczył w wojnie obronnej 1939 roku i w Powstaniu Warszawskim. Dowodził harcerskim batalionem "Zośka" oraz Brygadą Dywersji "Broda 53". 110 lat temu, 4 kwietnia… » więcej
8687888990
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »