Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-26, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
26 stycznia
2024-01-26, 07:30

Kalendarium historyczne

1525 - W Gdańsku wybuchł bunt przeciwko rządom burmistrza Eberharda Ferbera. Mieszkańcy miasta obalili dotychczasowe władze, wprowadzili demokratyczny ustrój, skasowane zostały działające na terenie miast klasztory katolickie. Tzw. tumult gdański stłumiła dopiero interwencja zbrojna Polski.

1564 - W bitwie nad Ułą wojska litewskie dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Rudego Radziwiłła pokonały armię rosyjską.

1699 - W Karłowicach zawarty został polsko-turecki traktat pokojowy; zgodnie z jego ustaleniami do Polski wracał Kamieniec Podolski oraz inne obszary Ukrainy.

1736 - Abdykacja Stanisława Leszczyńskiego, dotychczasowego króla Polski. To było 27 stycznia

1797 - W Petersburgu Rosja, Austria i Prusy podpisały ostateczną konwencję rozbiorową Rzeczypospolitej, dodając do niej tajny artykuł, w którym zapisano, że "samo imię Polski będzie na zawsze wymazane z prawa narodów".

1809 - W Kościelisku urodził się Jan Krzeptowski Sabała, gawędziarz, skrzypek, pieśniarz, przewodnik tatrzański, nazwany przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza Homerem Tatr.

1896 - W Warszawie urodziła się Maria Ossowska, socjolożka moralności, etyczka.

1898 - W Moskwie urodziła się Katarzyna Kobro, rzeźbiarka.

1917 - W Krakowie zmarła Antonina Domańska, pisarka, autorka "Paziów króla Zygmunta" i "Historii żółtej ciżemki", pierwowzór postaci Radczyni w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.

1919 - Przeprowadzone zostały wybory do Sejmu Ustawodawczego, w wyniku których utworzono pierwszy parlament niepodległej Polski. Najwięcej głosów zdobyły Związek Ludowo-Narodowy i Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie".

1931 - W Warszawie urodził się Stanisław Królak, kolarz szosowy, pierwszy polski zwycięzca "Wyścigu Pokoju" w 1956 r.

1934 - W Berlinie podpisano polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy; obydwa państwa wszelkie kwestie sporne miały rozwiązywać na drodze dyplomatycznej; deklaracja została wypowiedziana jednostronnie przez III Rzeszę Niemiecką w kwietniu 1939 r.

1936 - We Włodzimierzu Wołyńskim urodził się Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów piosenek.

1942 - W warszawskim getcie oddano do użytku drewniany most dla pieszych nad ulicą Chłodną przy skrzyżowaniu z Żelazną; most łączył tzw. duże i małe getto.

1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau zamordowany został Michał Kozal, biskup pomocniczy diecezji włocławskiej; beatyfikowany w 1987 r.

1944 - W Brzózie niedaleko Kozienic urodził się Antoni Janusz Pastwa, rzeźbiarz, pedagog; współtwórca frontonu Teatru Wielkiego w Warszawie.

1951 - W Piątku urodził się Mieczysław Nowicki, kolarz, mistrz świata i srebrny medalista olimpijski (1976) w jeździe drużynowej na czas.

1955 - Premiera filmu "Pokolenie" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

1964 - W Warszawie zmarł Xawery Dunikowski, rzeźbiarz; jego najsłynniejsze dzieła to cykl "Kobiety brzemienne", "Portret matki", "Macierzyństwo", Pomnik Czynu Powstańczego na Górze św. Anny; w czasie wojny więzień niemieckiego obozu Auschwitz.

1966 - W Warszawie, w klinice chirurgicznej Akademii Warszawskiej, prof. Jan Nielubowicz dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki.

1972 - W Warszawie zmarł gen. Wacław Komar, działacz komunistyczny, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii; szef II Oddziału Sztabu Generalnego LWP (1945-1947), wiceminister obrony narodowej i główny kwatermistrz LWP (1951-1953); w 1953 r. aresztowany, zwolniony bez procesu w 1956 r.; od sierpnia 1956 r. dowódca Wojsk Wewnętrznych, usunięty ze stanowiska w 1960 r.

1976 - W Warszawie zmarł Witold Doroszewski, językoznawca.

1980 - W Zakopanem odbyły się pierwsze zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich; zwyciężył w nich Stanisław Bobak.

1982 - Sejm przyjął ustawę Karta Nauczyciela.

1984 - Sejm uchwalił nowe prawo prasowe, zgodnie z którym prasa miała "umacniać konstytucyjny ustrój PRL".

1987 - W Warszawie zmarł Adolf Ciborowski, architekt, urbanista; brał udział w obudowie zniszczonej w czasie drugiej wojny światowej Warszawy, współtworzył również koncepcję urbanistyczną odbudowy Skopje w Macedonii.

1997 - W Warszawie zmarła Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka, reżyser, pedagog, wieloletnia dyrektorka Zespołu "Mazowsze".

2004 - W Warszawie zmarł Aleksander Małachowski, publicysta, działacz polityczny; żołnierz AK, więzień sowieckiego łagru (1944-1945); przewodniczący Klubu Krzywego Koła (1959-1962); od 1980 r. w NSZZ "Solidarność"; internowany w stanie wojennym; w 1983 r. aresztowany za działalności w podziemnej "S"; poseł na Sejm (1989-1997; 2001-2004), wicemarszałek Sejmu (1993-1997); współzałożyciel Unii Pracy (1991); przewodniczący Zarządu Głównego PCK (1998-2004).

2012 – Rząd Donalda Tuska podpisał Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA). Decyzja ta doprowadziła do fali protestów społecznych zakończonych odwołaniem tej decyzji.

2013 - W Cheseaux-sur-Lausanne w Szwajcarii zmarł Stefan Kudelski, elektronik, wynalazca; twórca magnetofonów Nagra, które zrewolucjonizowały technikę rejestracji dźwięku.

2016 - W Warszawie zmarł Jerzy Tomaszewski, artysta-fotografik; twórca ok. 2 tys. zdjęć z Powstania Warszawskiego, w czasie którego był fotoreporterem i korespondentem przygotowującym materiały dla Delegata Rządu na Kraj i Komendanta Głównego Armii Krajowej.

2021 – W Koninie zmarł Szymon Pawlicki, aktor, działacz "Solidarności", uczestnik strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej, represjonowany przez władze komunistyczne za aktywność w podziemnych strukturach "S".

Zobacz także

2024-01-25, godz. 15:00 W Rydze odsłonięto tablicę z nazwą ulicy imienia Ity Kozakiewicz W Rydze w ubiegły piątek uroczyście odsłonięto tablicę z nazwą ulicy imienia Ity Kozakiewicz. Ita Kozakiewicz była działaczką polskiej mniejszości na… » więcej 2024-01-25, godz. 13:00 105 lat temu powstała Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych ma już 105 lat. Przedsiębiorstwo zostało powołane 25 stycznia 1919 roku przez rząd Ignacego Jana Paderewskiego… » więcej 2024-01-25, godz. 11:00 Rocznica oswobodzenia niemieckiego KL Auschwitz w TVP Polonia W rocznicę oswobodzenia KL Auschwitz TVP Polonia pokaże trzy filmy dokumentalne poświęcone byłym więźniom niemieckiego obozu - będą to: „Położna”… » więcej 2024-01-25, godz. 09:00 81 lat temu Niemcy rozstrzelali przed Ścianą Straceń w Auschwitz 53. Polaków 81 lat temu, 25 stycznia 1943 roku, Niemcy rozstrzelali przed Ścianą Straceń w Auschwitz 53 Polaków, podejrzanych o działalność przeciw SS i przygotowywanie… » więcej 2024-01-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 stycznia » więcej 2024-01-24, godz. 16:45 Uroczystości upamiętniające strajk w Stoczni Szczecińskiej To był pierwszy przypadek w bloku komunistycznym, gdy pierwszy sekretarz partii przyjeżdża do strajkujących robotników negocjować porozumienie. W styczniu… » więcej 2024-01-24, godz. 15:00 „Papierowa amunicja” – wystawa wydawnictw drugiego obiegu PRL Blisko sto tytułów prasy i książek wydanych w PRL poza cenzurą pokazano na wystawie „Papierowa amunicja”, otwartej we wtorek w bibliotece Uniwersytetu… » więcej 2024-01-24, godz. 13:00 Polska koprodukcja "Strefa interesów" z szansą na Oscara dla najlepszego filmu Brytyjsko-polsko-amerykańska koprodukcja "Strefa interesów" ma szansę na Oscara dla najlepszego filmu. Obraz w reżyserii Jonathana Glazera to opowieść o… » więcej 2024-01-24, godz. 12:00 W Londynie premiera gry edukacyjne IPN "Lotnicy - Wojna w przestworzach" Gra "Lotnicy - Wojna w przestworzach" to kolejna produkcja Instytutu Pamięci Narodowej, która dzięki wirtualnym narzędziom pozwoli wcielić się w bohaterów… » więcej
7374757677
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »