Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » „Papierowa amunicja” - wystawa wydawnictw drugiego…
2024-01-24, 15:00 Autor: Szafrański Marek / PAP

„Papierowa amunicja” – wystawa wydawnictw drugiego obiegu PRL

Otwarcie wystawy „Papierowa amunicja..." w Bielsku-Białej. [FOT. IPN]
Otwarcie wystawy „Papierowa amunicja..." w Bielsku-Białej. [FOT. IPN]
Blisko sto tytułów prasy i książek wydanych w PRL poza cenzurą pokazano na wystawie „Papierowa amunicja”, otwartej we wtorek w bibliotece Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego. Zdaniem jej kuratora Artura Kasprzykowskiego, niezależny obieg wydawniczy kruszył fundamenty państwa.
„Niezależny od władz obieg wydawniczy nie tylko przełamywał państwowy monopol informacyjny, ale także poprzez sieć kolportażu tworzył i cementował alternatywne struktury społeczne. +Papierowa amunicja+ skutecznie kruszyła fundamenty totalitarnego państwa. To wszystko zaowocowało wiosną 1989 roku błyskawicznym powstawaniem i rozwojem solidarnościowych Komitetów Obywatelskich” – powiedział kurator ekspozycji, pracownik IPN, a w przeszłości działacz podziemia solidarnościowego Artur Kasprzykowski.

Na wystawie zobaczyć można wydawnictwa ze zbiorów Kasprzykowskiego. Wśród nich jest pierwszy numer „Bratniaka”, który ukazał się w Gdańsku 1 października 1977 roku, oraz egzemplarz „Ucznia Polskiego”, niezależnego pisma młodzieży szkolnej wydawanego od 1979 roku. Zaprezentowane zostały wydane poza cenzurą książki najwybitniejszych autorów polskich i zagranicznych, jak Witold Gombrowicz, Tadeusz Konwicki, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Bohumil Hrabal, Guenter Grass, Aleksander Sołżenicyn czy George Orwell.
„W drugoobiegowym podziemiu nie zapomniano o najmłodszych czytelnikach. Niezależni wydawcy i drukarze oferowali dzieciom bajki, komiksy, a nawet wydawane poza cenzurą gazetki.

Jednym z najbardziej popularnych konspiracyjnych wydawnictw dla najmłodszych była podziemna kontynuacja przygód słynnego Mikołajka” – powiedział Artur Kasprzykowski.
Na wystawie zobaczyć można prasę podziemną nie tyko z dużych ośrodków, jak Gdańsk, Wrocław, czy Kraków, ale też mniejszych - Słupska, Rzeszowa, Siedlec, czy Częstochowy. W sposób szczególny wyeksponowany zostały wydawnictwa związane z Podbeskidziem, w tym główne pismo: „Solidarność Podbeskidzia”, oraz przygotowywane przez młodzież u schyłku lat 80. „Dzwonek”, „Panta rhei”, „No problem” i „Lewitacja”.

Otwarcie wystawy towarzyszyło konferencji naukowej „Dziennikarstwo obywatelskie: teoria – praktyka – edukacja”, którą zorganizował Uniwersytet Bielsko-Bialski.
Dr Janusz Okrzesik, jeden z prelegentów na konferencji i współtwórca wydawnictw podziemnej Solidarności, powiedział PAP, że współcześnie wielu wydaje się, iż dziennikarstwo obywatelskie pojawiło się wraz z internetem i jest nieodłącznie z nim związane. „Oczywiście, internet przyniósł rewolucję technologiczna i masowość, (…) ale dziennikarstwo obywatelskie jest zjawiskiem znacznie wcześniejszym, korzeniami sięgającym kontrkultury lat 60. XX w.” – powiedział.

Okrzesik podkreślił, że w Polsce dziennikarstwo obywatelskie najmocniej zakorzenione było w prasie drugiego obiegu z lat 1976-1989. „Wtedy było wydawanych kilka tysięcy różnych periodyków, które spełniają definicję dziennikarstwa obywatelskiego. Robione były niekomercyjnie, w interesie publicznym, nie dla zarobku i przez niezawodowych dziennikarzy” – powiedział.

Ekspozycję w uczelnianej bibliotece będzie można zobaczyć do końca marca.
Uniwersytet Bielsko-Bialski jest największą publiczną szkołą wyższą na styku południa województwa śląskiego i zachodniej części Małopolski. Uczelnia do 1 września ubiegłego roku funkcjonowała pod nazwą Akademia Techniczno-Humanistyczna. W jej murach studiuje około 8 tys. osób.

Zobacz także

2024-02-21, godz. 13:00 Powstanie warszawskie w dokumentach z Archiwum IPN – warsztaty dla nauczycieli Archiwum IPN zaprasza nauczycieli i edukatorów na cykl warsztatów pt. Powstanie warszawskie w dokumentach z Archiwum IPN. Zajęcia realizowane są we współpracy… » więcej 2024-02-21, godz. 12:00 Portret Adama Stanisława Naruszewicza” powrócił do Wilanowa Obraz „Portret Adama Stanisława Naruszewicza” utracony w czasie II wojny światowej powrócił do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w warszawskim W… » więcej 2024-02-21, godz. 09:00 160. rocznica bitwy pod Opatowem stoczonej podczas Powstania Styczniowego 160 lat temu, 21 lutego 1864 roku, w bitwie pod Opatowem polskie oddziały powstańcze zostały rozbite przez wojsko rosyjskie. Przesądziło to ostatecznie o… » więcej 2024-02-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 21 lutego » więcej 2024-02-20, godz. 15:00 10 rocznica pacyfikacji Majdanu w cieniu wojny Na Ukrainie obchodzona jest dziś dziesiąta rocznica krwawej pacyfikacji Majdanu. To Dzień Pamięci Bohaterów Niebiańskiej Sotni. W lutym 2014 roku zginęło… » więcej 2024-02-20, godz. 13:00 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN 110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny… » więcej 2024-02-20, godz. 11:00 80 lat temu w niemieckim obozie zginął hm. Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów 80 lat temu, 20 lutego 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen zginął harcmistrz Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów… » więcej 2024-02-20, godz. 09:00 105 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą Konstytucję 105 lat temu, 20 lutego 1919 roku, Sejm Ustawodawczy II RP uchwalił Małą Konstytucję. Uchwała oddawała władzę ustawodawczą w ręce jednoizbowego Sejmu… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 20 lutego » więcej 2024-02-19, godz. 13:00 140 lat temu urodził się Maciej Rataj, polityk, marszałek Sejmu II RP Maciej Rataj 140 lat temu - 19 lutego 1884 roku - urodził się Maciej Rataj, polityk, działacz ludowy, marszałek Sejmu w II Rzeczpospolitej, a w czasie II wojny światowej… » więcej
119120121122123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »