Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-17, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
17 stycznia
1649 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja królewska Jana II Kazimierza Wazy.

1650 - W Krakowie zmarł Tomasz Dolabella, nadworny malarz Wazów, jeden z głównych twórców malarstwa barokowego w Polsce.

1732 - W Wołczynie na terenie dzisiejszej Białorusi urodził się przyszły król Polski Stanisław August Poniatowski.

1734 - Na Wawelu odbyła się koronacja królewska Augusta III Wettina.

1773 - Urodził się Józef Sułkowski, oficer polski i francuski; jakobin, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; adiutant Napoleona Bonapartego.

1814 - W Nemours we Francji urodził się Ludwik Mierosławski, uczestnik Powstania Listopadowego; działacz emigracyjny; wódz naczelny oddziałów powstańczych w Wielkopolsce w 1848 r.; dowódca rewolucyjnych wojsk na Sycylii (1849); dyktator Powstania Styczniowego; historyk wojskowości, pisarz.

1831 - Powstanie Listopadowe: gen. Józef Chłopicki złożył rezygnację ze stanowiska dyktatora powstania.

1840 - W Terechowej na Ukrainie urodził się Stefan Bobrowski, członek tajnego Komitetu Centralnego Narodowego; od stycznia 1863 r. właściwy kierownik Powstania Styczniowego, organizator i członek Tymczasowego Rządu Narodowego; zginął w kwietniu 1863 r. w pojedynku sprowokowanym przez jego przeciwników politycznych.

1854 - W Bystrzejowicach na Lubelszczyźnie urodził się Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.

1879 - We Lwowie urodził się Kazimierz Sichulski, malarz, grafik, przedstawiciel nurtu Młodej Polski.

1890 - W Warszawie zmarł Władysław Taczanowski, ornitolog, autor prac opisujących ptaki Królestwa Polskiego, Syberii i Peru.

1895 - W Poznaniu ukazał się pierwszy numer "Przewodnika Katolickiego". Tygodnik ukazuje się do dziś (z przerwą w latach 1939-1956).

1918 - W Zakopanem urodziła się Helena Marusarzówna, narciarka, wielokrotna mistrzyni Polski; w czasie II wojny światowej działała w konspiracji niepodległościowej, pełniąc funkcję kuriera tatrzańskiego; rozstrzelana przez Niemców w 1941 r. w Tarnowie.

1920 - Wojsko Polskie rozpoczęło przejmowanie od Niemiec Pomorza Gdańskiego.

1921 - We Lwowie urodził się Jan Gerhard, dziennikarz, pisarz, polityk, żołnierz francuskiego ruchu oporu i Ludowego Wojska Polskiego, uczestnik akcji "Wisła", autor powieści "Łuny w Bieszczadach", pierwowzoru scenariusza filmu "Ogniomistrz Kaleń", redaktor tygodnika "Forum". Zamordowany w sierpniu 1971 roku.

1924 - W Gnieźnie urodził się Włodzimierz Haupe, reżyser filmowy, autor m.in. filmów "Szczęściarz Antoni", "Głos ma prokurator" i "Doktor Judym".

1934 - W Baranowiczach koło Nowogródka urodziła się Lidia Korsakówna, aktorka, znana z filmów "Przygoda na Mariensztacie", "Klub kawalerów", "Dziewczęta z Nowolipek", przez lata związana z warszawskim Teatrem Syrena.

1934 - W Tchórzowie koło Węgrowa urodził się Jerzy Turek, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; odtwórca wielu ról filmowych, m.in. trenera Wacława Jarząbka w komedii "Miś" Stanisława Barei; wystąpił również w serialu "Alternatywy 4".

1936 - W Hollywood zmarł Ryszard Bolesławski (właśc. Srzednicki), reżyser filmowy, aktor i reżyser moskiewskiego teatru MChAT, żołnierz Legionu Puławskiego, po pierwszej wojnie wyemigrował do USA, gdzie wszedł do czołówki reżyserów Hollywood. Jego nazwisko widnieje na gwieździe w Hollywood Walk of Fame.

1941 - W Warszawie zmarła Stanisława Wysocka, aktorka, reżyserka teatralna, pedagog; wystąpiła m.in. w filmach "Jaśnie pan szofer", "Trędowata", "Dziewczęta z Nowolipek", "Granica", "Ludzie Wisły" i "Wrzos".

1945 - Do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy wkroczyli żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy.

1945 - Początek Marszów Śmierci - uciekający przed Armią Czerwoną Niemcy ewakuowali pierwszą grupę więźniów KL Auschwitz do obozów położonych w głębi Rzeszy; podczas całej akcji zginęło co najmniej 9 tys. więźniów, a najprawdopodobniej około 15 tys.

1945 - Rozwiązanie Szarych Szeregów, konspiracyjnej organizacji harcerskiej z okresu okupacji niemieckiej.

1945 - W nocy z 17 na 18 stycznia, na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, Niemcy rozpoczęli mordowanie ludzi przetrzymywanych w więzieniu na Radogoszczu; wobec oporu podpalili więzienie; w płomieniach zginęło 1500 osób, z masakry uratowało się tylko 25-30 więźniów.

1946 - W Warszawie pod dyrekcją Arnolda Szyfmana rozpoczął działalność Teatr Polski.

1946 - W Londynie pod przewodnictwem Jana Kwapińskiego utworzona została Rada Polskich Stronnictw Politycznych; w jej skład weszły: PPS, SP, SD, SN i SL "Wolność".

1947 - Zakończyła działalność Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez PPR w nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 r. w Warszawie.

1947 - W Borzęcinie urodził się Józef Baran, poeta, publicysta.

1950 - Utworzono Fabrykę Samochodów Osobowych FSO w Warszawie.

1952 - W Warszawie urodził się Sławomir Kulpowicz, pianista jazzowy, kompozytor, twórca zespołów The Quartet i InFormation.

1955 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Henryk Średnicki, bokser, złoty medalista mistrzostw świata (1978) i Europy (1977, 1979).

1957 - Premiera filmu "Człowiek na torze" w reżyserii Andrzeja Munka.

1966 - Premiera filmu "Potem nastąpi cisza" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1967 - W Ankarze zmarł Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; w czasie I wojny światowej w Legionach Polskich, Naczelnym Komitecie Narodowym i Organizacji A; w okresie międzywojennym pracował w dyplomacji; w latach 1936-1946 ambasador RP w Turcji.

1969 - Premiera filmu "Kierunek Berlin" w reżyserii Jerzego Passendorfera.

1969 - W Warszawie zmarła Grażyna Bacewicz, kompozytorka, skrzypaczka.

1970 - Premiera filmu "Jarzębina czerwona" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

1971 – Na antenie Telewizji Polskiej wyemitowano pierwsze wydanie programu przyrodniczego „Z kamerą wśród zwierząt”, prowadzone prowadzony przez małżeństwo Antoniego i Hannę Gucwińskich.

1974 - Z inicjatywy prof. Stanisława Lorentza powstało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

1974 - W Warszawie zmarł Aleksander Sewruk, aktor teatralny i filmowy, żołnierz kampanii polskiej 1939 r., wystąpił m.in. w filmach "Popiół i diament", "Orzeł", "Pociąg".

1975 - W Warszawie zmarł Juliusz Poniatowski, ekonomista, polityk, działacz ruchu ludowego, żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej, sześciokrotny minister w rządach II RP.

1976 - Sejm uchwalił nową ordynację wyborczą, zgodnie z którą jedynie Front Jedności Narodowej uprawniony był do ustalania list kandydatów na posłów i radnych rad narodowych.

1976 - W Warszawie rozpoczął działalność Teatr na Woli.

1976 - W Warszawie zginął śmiercią samobójczą Adam Pawlikowski, aktor, dziennikarz, muzykolog; wystąpił m.in. w filmach Andrzeja Wajdy "Popiół i diament" oraz "Lotna" i "Rękopisie znalezionym w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa.

1980 - Powstała Komisja Helsińska KSS KOR; w jej skład weszli: Ludwik Cohn, Edward Lipiński, Zbigniew Romaszewski i Aniela Steinsbergowa.

1982 - W Warszawie odbyło się pierwsze po ogłoszeniu stanu wojennego posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu.

1982 - Stan wojenny: Polskie Radio wznowiło nadawanie II Programu.

1985 - W Warszawie na Wybrzeżu Helskim odsłonięto pomnik "Kościuszkowców".

1985 - W Warszawie zmarł prof. Ludwik Bazylow, badacz dziejów Europy Wschodniej, autor wielu książek poświęconych historii Rosji.

1986 - W Warszawie rozpoczął obrady Światowy Kongres Intelektualistów "W obronie przyszłości pokoju".

1988 - W Watykanie zorganizowano pierwszą w historii konferencję prasową papieża.

1996 - W Łodzi zmarł Aleksander Fogiel, aktor, reżyser, scenograf, dyrektor teatrów; zagrał m.in. w filmach "Baza ludzi umarłych", "Krzyż walecznych", "Krzyżacy", "Sami swoi", "Nie ma mocnych", "Kochaj albo rzuć".

2004 - W Warszawie zmarł Czesław Niemen, jeden z najważniejszych wokalistów i muzyków polskich XX wieku; do jego największych przebojów należą "Sen o Warszawie", "Pod papugami" i "Dziwny jest ten świat".

2013 – W Warszawie zmarła Jadwiga Kaczyńska, żołnierz Szarych Szeregów, historyk literatury, matka prezydenta Lecha Kaczyńskiego i premiera Jarosława Kaczyńskiego.

2020 – We Wrocławiu zmarł Lech Raczak, twórca teatru studenckiego i alternatywnego, współzałożyciel Teatru Ósmego Dnia, działacz opozycji antykomunistycznej, od 1993 do 2012 r. dyrektor artystyczny poznańskiego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Malta".

Zobacz także

2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej 2024-01-18, godz. 09:00 Ekshumacja szczątków znalezionych przy budowie obwodnicy Gryfina z opóźnieniem Do połowy marca może potrwać ekshumacja szczątków żołnierzy pochowanych w okolicach Gryfina w czasie drugiej wojny światowej. Na ich groby natrafiono w… » więcej 2024-01-18, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 18 stycznia » więcej 2024-01-17, godz. 15:00 Zaginiony starodruk po 80 latach powrócił do Ołomuńca Arcybiskupstwo w czeskim Ołomuńcu odzyskało cenny starodruk, który zaginął przed osiemdziesięciu laty. Pochodzącą z XVI wieku księgę odnaleziono we… » więcej 2024-01-17, godz. 13:00 Muzeum w Orzyszu szuka pamiątek z misji wojskowych Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej w Orzyszu przygotowuje wystawę pamiątek z zagranicznych misji wojskowych polskich żołnierzy. » więcej 2024-01-17, godz. 11:00 210 lat temu urodził Ludwik Mierosławski, historyk wojskowości, pisarz i pierwszy dyktator Powstania Styczniowego 210 lat temu - 17 stycznia 1814 roku - urodził Ludwik Mierosławski, jeden z przywódców walk narodowowyzwoleńczych, historyk wojskowości i pisarz polityczny… » więcej 2024-01-17, godz. 09:00 Wniosek o Order Orła Białego dla zmarłego księdza Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego Wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar złożył wniosek do Kancelarii Prezydenta o pośmiertnie nadanie Orderu Orła Białego księdzu Tadeuszowi Isakowiczowi… » więcej 2024-01-16, godz. 15:00 Muzeum Narodowe we Wrocławiu z rekordową liczbą odwiedzin Muzeum Narodowe we Wrocławiu i jego oddziały odwiedziło w ubiegłym roku niemal 800 tys. osób. Przedstawiciele muzeum liczą na kontynuację dobrej passy… » więcej
135136137138139
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »