Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-16, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
16 stycznia
1791 - W Strzałkowie koło Stopnicy urodził się Henryk Dembiński, działacz emigracyjny, uczestnik wojen napoleońskich; w Powstaniu Listopadowym generał dywizji i gubernator Warszawy; w czasie rewolucji węgierskiej dowódca Armii Północnej, szef sztabu, przejściowo wódz naczelny armii węgierskiej.

1811 - W Łowkowicach urodził się Jan Dzierżon, duchowny, pionier polskiego pszczelarstwa.

1816 – Dekretem namiestnika gen. Józefa Zajączka został wprowadzony nowy podział administracyjny ziem Królestwa Polskiego, dzielący je na województwa, obwody i powiaty.

1826 - W Szostakowie w pow. brzeskim urodził się Romuald Traugutt, generał, dyktator Powstania Styczniowego; skazany przez władze carskie na karę śmierci i stracony w sierpniu 1864 r. na stokach warszawskiej Cytadeli.

1827 - W Szulakach na Podolu urodziła się Marcelina Darowska, zakonnica, mistyczka, założycielka Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanek), beatyfikowana w roku 1996.

1867 - W Poznaniu zmarła Konstancja Łubieńska, pisarka, publicystka, założycielka "Dziennika Domowego", przyjaciółka Adama Mickiewicza.

1891 - W Warszawie urodził się Tadeusz Kasprzycki, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, dowódca Pierwszej Kompanii Kadrowej, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej; generał Wojska Polskiego, ostatni minister spraw wojskowych II RP.

1919 - Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał Ignacego Paderewskiego na stanowisko prezesa Rady Ministrów i jednocześnie ministra spraw zagranicznych oraz delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu.

1919 - We Lwowie zmarł Antoś Petrykiewicz, 13-letni obrońca Lwowa, ciężko ranny w walkach z Ukraińcami; pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari; jest najmłodszym kawaler orderu VM.

1920 – Powołano Radę Ligi Narodów – najważniejszy stały organ tej organizacji międzynarodowej.

1923 - W Krakowie urodziła się Zofia Artymowska, malarka, graficzka; tworzyła dzieła abstrakcyjne.

1935 - W Morges w Szwajcarii zmarła Helena Paderewska, żona Ignacego Jana Paderewskiego, inicjatorka powstania i działaczka Polskiego Czerwonego Krzyża.

1941 - W Krakowie urodziła się Ewa Demarczyk, piosenkarka, związana m.in. z "Piwnicą pod Baranami"; do najbardziej znanych pieśni wykonywanych przez nią należą: "Karuzela z Madonnami", "Taki pejzaż", "Grande Valse Brillante", "Czarne Anioły", "Wiersze wojenne", "Cyganka", "Skrzypek Hercowicz".

1942 - Początek deportacji ludności żydowskiej z łódzkiego getta do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

1942 - Z oddziału kobiecego na Pawiaku przy ul. Dzielnej w Warszawie uciekły trzy więźniarki polityczne: Ewa Dreżepolska, Zofia Przybytkowska i Teofila Ull; była to jedyna w czasie niemieckiej okupacji udana ucieczka kobiet z tego więzienia.

1943 - W Warszawie zmarł Wincenty Rapacki, aktor, śpiewak, tłumacz.

1944 - W Łodzi urodził się Andrzej Niemczyk, siatkarz, trener, selekcjoner reprezentacji kobiet w siatkówce, z którą zdobył dwa złote medale mistrzostw Europy (2003, 2005).

1945 - Z niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Plaszow wysłano ostatni transport więźniów do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.

1945 - W Warszawie zamordowana została przez Niemców Róża Etkin-Moszkowska, pianistka, laureatka III nagrody I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1927); w czasie niemieckiej okupacji ukrywała się ze względu na swoje żydowskie pochodzenie.

1945 - W obozie koncentracyjnym Neuengamme w Hamburgu zmarł Jerzy Paczkowski, poeta, satyryk, redaktor "Cyrulika Warszawskiego", dyplomata, żołnierz francuskiego ruchu oporu.

1945 - W Ostrowcu Świętokrzyskim funkcjonariusz PPR i Armii Ludowej mianowany przez władze w Lublinie wojewodą kieleckim Jan Foremniak wraz z kilkoma wspólnikami dokonał napadu rabunkowego na prywatne mieszkanie, podczas którego został zastrzelony przez żołnierza AK Stanisława Kosickiego. Wydarzenie to, po spreparowaniu przez komunistów, stało się kanwą propagandowej powieści Jerzego Andrzejewskiego "Popiół i diament".

1953 - W Warszawie zmarł Artur Śliwiński, historyk, pisarz, publicysta; członek PPS-Frakcji Rewolucyjnej; przewodniczący Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (1915-1916), bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; premier RP (1922), senator (1935-1938); dyrektor Polskiego Banku Komunalnego (1932-1939).

1953 - W Szczecinie urodził się Wojciech Wysocki, aktor; wystąpił m.in. w filmach "Godzina W", "Wierna rzeka", "Życie wewnętrzne", "Pismak", a także serialu "Ranczo".

1957 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Krzysztof Globisz, aktor od 1981 r. związany ze Starym Teatrem w Krakowie, profesor krakowskiej PWST; zagrał m.in. w "Krótkim filmie o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego oraz "Wszystko, co najważniejsze" Roberta Glińskiego; sympatię widzów przyniosły mu role anioła Giordana w filmach "Anioł w Krakowie" i "Zakochany anioł".

1959 - Utworzono Kampinoski Park Narodowy oraz Karkonoski Park Narodowy.

1961 - Do Polski powróciła z Kanady druga część bezcennych zbiorów wawelskich, wśród nich 132 arrasy i liczne militaria.

1963 - W Mrągowie urodził się Wojciech Malajkat, aktor; dyrektor Teatru Syrena w latach 2009 - 2014; od 2016 r. rektor Akademii Teatralnej w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach "VIP", "Piękna nieznajoma", "Wielki Tydzień" oraz "Ogniem i mieczem".

1968 - Ministerstwo Kultury i Sztuki powiadomiło dyrekcję Teatru Narodowego, że z dniem 1 lutego przedstawienie "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka zostanie zawieszone - spektakl spotkał się z ostrą krytyką kierownictwa PZPR, które uznało je za "antyrosyjskie, antyradzieckie i religianckie".

1984 - W Warszawie zmarł Józef Nowak, aktor teatralny i filmowy; wystąpił m.in. w filmach "Celuloza", "Drugi brzeg", "Westerplatte", "Hasło Korn", "Hydrozagadka", "Wiosna panie sierżancie", a także w serialu "Dom".

1989 - W Warszawie rozpoczęła się druga część obrad X Plenum KC PZPR; po burzliwych dyskusjach, dotyczących podjęcia rozmów z Solidarnością, przyjęto uchwałę w sprawie pluralizmu politycznego i związkowego.

2002 - Prezydent Rosji Władimir Putin rozpoczął wizytę w Polsce; podczas której poruszono m.in. kwestię weryfikacji umów na dostarczanie rosyjskiego gazu. Putin przekazał dokumenty pochodzące z teczki personalnej gen. Władysława Sikorskiego z lat 1902-1939.

2003 - W Warszawie zmarł Henryk Czyż, dyrygent, kompozytor, pedagog.

2009 – Odbył się ostatni lot sowieckiego samolotu transportowego An-26 Sił Powietrznych RP. Samoloty zostały zastąpione przez nowe transportowce CASA C-295.

2016 – W Warszawie zmarł Kazimierz Kąkol, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, działacz komunistyczny, w latach 1974–1980 minister–kierownik Urzędu do Spraw Wyznań.

Zobacz także

2024-03-25, godz. 13:00 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" nagrodzone przez BBC za najlepsze słuchowisko europejskie Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" Marty Rebzdy w reżyserii Waldemara Modestowicza otrzymało nagrodę BBC Audio Drama Awards za najlepsze słuchowisko… » więcej 2024-03-25, godz. 11:00 80 lat temu miała miejsce wielka ucieczka z niemieckiego obozu jenieckiego dla lotników alianckich W nocy 25 marca 1944 r. doszło do jednej z najsłynniejszych ucieczek jenieckich w czasie II wojny światowej. 80 alianckich lotników, w tym również Polacy… » więcej 2024-03-25, godz. 09:00 Uroczystości w 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Rzymu w Grotach Ardeatyńskich W Rzymie odbyły się uroczystości w przypadającą w niedzielę 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Wiecznego Miasta, rozstrzelanych przez Niemców w Grotach… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:13 Markowa - rodzina Ulmów symbolem Polaków ratujących Żydów przed Zagładą W 80 lat po zbrodni w Markowej ta podkarpacka miejscowość stała się centrum pamięci o Polakach ratujących Żydów. 24 marca 1944 roku Niemcy zamordowali… » więcej 2024-03-24, godz. 11:00 230 lat temu wybuchła insurekcja kościuszkowska przeciwko Rosji i Prusom 230 lat temu, 24 marca 1794 roku, wybuchła insurekcja kościuszkowska, będąca ostatnią próbą ratowania Rzeczpospolitej. Wymierzona przeciwko dwóm zaborcom… » więcej 2024-03-24, godz. 10:00 Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką 24 marca po raz siódmy jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jest to święto państwowe, przypadające… » więcej 2024-03-24, godz. 09:00 Konkurs "Póki nie jest za późno" Jeszcze tylko do 24 marca można przesyłać zgłoszenia do - organizowanego przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – konkursu na projekt… » więcej 2024-03-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:00 15 lat temu zmarł historyk, sowietolog Paweł Wieczorkiewicz 15 lat temu - 23 marca 2009 roku - zmarł Paweł Wieczorkiewicz, historyk, sowietolog i marynista, pracownik naukowy Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego… » więcej
9091929394
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »