Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski…
2024-01-12, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/D.Panek/K.Koziełł/dok.

100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski, ps. Halicz, żołnierz batalionu Zośka

Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Sto lat temu, 12 stycznia 1924 roku, urodził się Henryk Kończykowski, pseudonim "Halicz", żołnierz legendarnego batalionu "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego, działacz powojennego podziemia niepodległościowego.
Podczas powstania przeszedł cały szlak bojowy batalionu "Zośka", od Woli przez Stare Miasto do Czerniakowa. Brał udział między innymi w słynnej akcji wyzwolenia więzienia Gęsiówka. Ranny na Starówce, wraz z kolegami, przedostał się kanałami do Śródmieścia. Po wojnie, z Janem Rodowiczem "Anodą" i żołnierzami z "Zośki", działał w antykomunistycznym podziemiu. Zmarł w 2016 roku.

Henryk Kończykowski pierwszy raz został aresztowany w styczniu 1945 roku przez NKWD, jednak po kilkutygodniowym pobycie w areszcie, uciekł. Pięć lat później, po donosie kolegi ze studiów, został zatrzymany na Politechnice Łódzkiej przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Oskarżony o "próbę obalenia przemocą ustroju Polski Ludowej" i udział w zabójstwie byłego członka Armii Krajowej, po trzydniowym procesie w maju 1950 roku sąd w Warszawie skazał go na 15 lat więzienia. Wyszedł na wolność w listopadzie 1953 roku, ale dopiero 40 lat później - w 1993-cim - został zrehabilitowany. Jego żona, którą oskarżono o to, że nie doniosła władzom o nielegalnej działalności męża, usłyszała wyrok ośmiu lat więzienia.

Henryk Kończykowski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Warszawskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Armii Krajowej. Miał stopień kapitana rezerwy. Historię powstańca opisał Jarosław Wróblewski w publikacji "Zośkowiec". Na podstawie wspomnień Henryka Kończykowskiego powstała także książka dla dzieci "Halicz (...)'' autorstwa Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel.

(więcej)

Henryk Kończykowski urodził się 12 stycznia 1924 w Warszawie. Był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego im. Stanisława Staszica w Warszawie, a także tajnej Szkoły Wawelbegra. Należał do 16. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego.

W czasie wojny służył w Kedywie Komendy Głównej Armii Krajowej, a od jesieni 1943 roku, jako strzelec, w 3. plutonie "Felek" kompanii "Rudy" batalionu "Zośka". Wiosną 1944 roku został aresztowany wraz z kolegą z batalionu, za kolportaż tajnej prasy i osadzony w więzieniu w Grodzisku Mazowieckim, skąd wkrótce uciekł. Podczas Powstania Warszawskiego był dwukrotnie ranny. 5 sierpnia 1944 roku brał udział w wyzwoleniu więzienia Gęsiówka, skąd powstańcy uwolnili 348 Żydów.

Po wojnie i pobycie w komunistycznym więzieniu, "Halicz" skończył na Politechnice Warszawskiej, rozpoczęte w Łodzi studia. Najpierw pracował w Zakładzie Kabli i Przewodów Elektrycznych PW, w późniejszych latach w Biurze Badawczym do spraw Jakości. Zmarł 29 listopada 2016 roku w Milanówku, w wieku 92 lat. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Organizowany w 2020 roku bieg "Tropem Wilczym", będący hołdem dla żołnierzy wyklętych, za jednego z patronów miał Henryka Kończykowskiego "Halicza".

Zobacz także

2024-02-19, godz. 13:00 140 lat temu urodził się Maciej Rataj, polityk, marszałek Sejmu II RP Maciej Rataj 140 lat temu - 19 lutego 1884 roku - urodził się Maciej Rataj, polityk, działacz ludowy, marszałek Sejmu w II Rzeczpospolitej, a w czasie II wojny światowej… » więcej 2024-02-19, godz. 12:00 Po raz piąty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej Dziś po raz piąty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej, święto państwowe. Upamiętnia ono dokonania polskich naukowców i ich dążenia do poznania prawdy, służy… » więcej 2024-02-19, godz. 11:00 551 lat temu urodził się Mikołaj Kopernik, astronom, twórca teorii heliocentrycznej 551 lat temu, 19 lutego 1473 roku, urodził się Mikołaj Kopernik, sławny astronom, matematyk i lekarz. Był twórcą heliocentrycznej teorii Układu Słonecznego… » więcej 2024-02-19, godz. 09:00 Nie będzie organizacji wydarzeń upamiętniających Józefa Kurasia „Ognia” oraz Brygady Świętokrzyskiej NSZ Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podjęła decyzję o zaprzestaniu organizacji wydarzeń upamiętniających Józefa Kurasia… » więcej 2024-02-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 lutego » więcej 2024-02-18, godz. 13:00 Wystawa poświęcona Powstaniu Warszawskiemu we francuskim Compiegne W Compiegne, w północnej Francji została otwarta wystawa o Powstaniu Warszawskim. Powstała ona z okazji obchodzonej w tym roku 80. rocznicy tego zrywu. » więcej 2024-02-18, godz. 10:45 Obchody 43. rocznicy porozumień rzeszowsko-ustrzyckich Mszą świętą intencji polskich rolników i suwerennej ojczyzny w kościele farnym w Rzeszowie (godz.11.00) rozpoczną się obchody 43. rocznicy porozumień… » więcej 2024-02-18, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 18 lutego » więcej 2024-02-17, godz. 13:00 40. rocznica śmierci Stanisława Jensena pilota od zadań specjalnych Dziś mija 40. rocznica śmierci Stanisława Jensena, zapomnianego bohatera II wojny światowej, pilota od zadań specjalnych, Kawalera Virtuti Militari. Służył… » więcej 2024-02-17, godz. 11:00 43 lata temu zarejestrowano Niezależne Zrzeszenie Studentów 43 lata temu, 17 lutego 1981 roku, po blisko miesięcznym strajku na uczelniach, komunistyczne władze zgodziły się na zarejestrowanie NZS - Niezależnego Zrzeszenia… » więcej
9495969798
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »