Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski…
2024-01-12, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/D.Panek/K.Koziełł/dok.

100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski, ps. Halicz, żołnierz batalionu Zośka

Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Sto lat temu, 12 stycznia 1924 roku, urodził się Henryk Kończykowski, pseudonim "Halicz", żołnierz legendarnego batalionu "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego, działacz powojennego podziemia niepodległościowego.
Podczas powstania przeszedł cały szlak bojowy batalionu "Zośka", od Woli przez Stare Miasto do Czerniakowa. Brał udział między innymi w słynnej akcji wyzwolenia więzienia Gęsiówka. Ranny na Starówce, wraz z kolegami, przedostał się kanałami do Śródmieścia. Po wojnie, z Janem Rodowiczem "Anodą" i żołnierzami z "Zośki", działał w antykomunistycznym podziemiu. Zmarł w 2016 roku.

Henryk Kończykowski pierwszy raz został aresztowany w styczniu 1945 roku przez NKWD, jednak po kilkutygodniowym pobycie w areszcie, uciekł. Pięć lat później, po donosie kolegi ze studiów, został zatrzymany na Politechnice Łódzkiej przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Oskarżony o "próbę obalenia przemocą ustroju Polski Ludowej" i udział w zabójstwie byłego członka Armii Krajowej, po trzydniowym procesie w maju 1950 roku sąd w Warszawie skazał go na 15 lat więzienia. Wyszedł na wolność w listopadzie 1953 roku, ale dopiero 40 lat później - w 1993-cim - został zrehabilitowany. Jego żona, którą oskarżono o to, że nie doniosła władzom o nielegalnej działalności męża, usłyszała wyrok ośmiu lat więzienia.

Henryk Kończykowski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Warszawskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Armii Krajowej. Miał stopień kapitana rezerwy. Historię powstańca opisał Jarosław Wróblewski w publikacji "Zośkowiec". Na podstawie wspomnień Henryka Kończykowskiego powstała także książka dla dzieci "Halicz (...)'' autorstwa Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel.

(więcej)

Henryk Kończykowski urodził się 12 stycznia 1924 w Warszawie. Był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego im. Stanisława Staszica w Warszawie, a także tajnej Szkoły Wawelbegra. Należał do 16. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego.

W czasie wojny służył w Kedywie Komendy Głównej Armii Krajowej, a od jesieni 1943 roku, jako strzelec, w 3. plutonie "Felek" kompanii "Rudy" batalionu "Zośka". Wiosną 1944 roku został aresztowany wraz z kolegą z batalionu, za kolportaż tajnej prasy i osadzony w więzieniu w Grodzisku Mazowieckim, skąd wkrótce uciekł. Podczas Powstania Warszawskiego był dwukrotnie ranny. 5 sierpnia 1944 roku brał udział w wyzwoleniu więzienia Gęsiówka, skąd powstańcy uwolnili 348 Żydów.

Po wojnie i pobycie w komunistycznym więzieniu, "Halicz" skończył na Politechnice Warszawskiej, rozpoczęte w Łodzi studia. Najpierw pracował w Zakładzie Kabli i Przewodów Elektrycznych PW, w późniejszych latach w Biurze Badawczym do spraw Jakości. Zmarł 29 listopada 2016 roku w Milanówku, w wieku 92 lat. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Organizowany w 2020 roku bieg "Tropem Wilczym", będący hołdem dla żołnierzy wyklętych, za jednego z patronów miał Henryka Kończykowskiego "Halicza".

Zobacz także

2024-03-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 8 marca » więcej 2024-03-07, godz. 13:00 Wilno: prezentacja książki "Wilnianie, świadkowie Katynia, emigranci" [DŹWIĘK] W Wilnie zaprezentowano książkę "Wilnianie, świadkowie Katynia, emigranci. Stanisław Swianiewicz i Józef Mackiewicz". Z tej okazji Instytut Polski w Wilnie… » więcej 2024-03-07, godz. 11:00 80 lat temu Niemcy namierzyli Bunkier "Krysia", zginęli Żydzi i ukrywający ich Polacy 80 lat temu, 7 marca 1944 roku Niemcy wskutek donosu namierzyli Bunkier "Krysia" - podziemny schron na warszawskiej Ochocie, w którym polska rodzina Wolskich… » więcej 2024-03-07, godz. 10:48 Uroczystości w 105. rocznicę śmierci płk. Leopolda Lisa - Kuli Mieszkańcy Rzeszowa oddają hołd pułkownikowi Leopoldowi Lisowi-Kuli w 105. rocznicę legionisty, bohatera walk o niepodległość Polski. O 9 w spotkaniu w… » więcej 2024-03-07, godz. 09:30 Poczta Polska wstrzymuje emisję znaczka i koperty poświęconych majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu „Zaporze” Poczta Polska wstrzymuje emisję znaczka i koperty poświęconych majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu „Zaporze”. Znaczek i koperta zostały wydrukowane w nakładzie… » więcej 2024-03-07, godz. 09:00 105 lat temu zginął Leopold Kula "Lis", bohater walk o niepodległość Polski 105 lat temu, 7 marca 1919 roku, zmarł Leopold Kula, pseudonim "Lis", bohater walk o niepodległość kraju, naczelny komendant Polskiej Organizacji Wojskowej… » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 marca » więcej 2024-03-06, godz. 15:00 Konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej” Zaczyna się ogólnopolski konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej”. W konkursie przygotowanym przez Instytut Pamięci… » więcej 2024-03-06, godz. 13:00 Wystawa prac Jana Matejki w warszawskim Zamku Królewskim Nowa wystawa czasowa w Zamku Królewskim w Warszawie - „Matejko nieznany. Dzieła z kolekcji prywatnych”. Zgromadzono na niej niemal 50 prac - obrazów olejnych… » więcej 2024-03-06, godz. 11:00 Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych 6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Ustanowiony przez Parlament Europejski w 2012 roku, jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały… » więcej
111112113114115
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »