W chwili obejmowania przez niego urzędu premiera sytuacja gospodarcza w naszym kraju była wyjątkowo trudna. Panująca hiperinflacja powodowała, iż ceny rosły z dnia na dzień. Na przykład cena jajka na przełomie 1923 i 1924 roku dochodziła do miliona marek, pensje zaś wypłacano dwa razy dziennie, dlatego że między godziną 9.00 a przerwą obiadową bywało, że marka potrafiła stracić nawet 100 procent wartości.

Reforma polegała na wprowadzeniu nowej waluty - złotego, w miejsce marki polskiej, zmianie zasad płacenia podatków i utworzeniu Banku Polskiego. Złoty miał wartość równą frankowi szwajcarskiemu i zawierał 9/31 grama czystego złota. Relację marki polskiej do nowej waluty ustalono na poziomie - milion osiemset tysięcy marek za złotówkę. Prawo emisji pieniądza otrzymał tylko niezależny od rządu Bank Polski. Reforma przeprowadzona polskimi siłami finansowymi, przy minimalnym udziale zagranicznego kapitału, była precedensem w Europie. Dzięki niej odnotowano spadek cen i realny wzrost płac pracowników, zrównoważono także budżet państwa oraz powstrzymano hiperinflację.

Rząd profesora Grabskiego przeprowadzał także inne reformy. Rozbudował system banków państwowych i założył potężny Bank Gospodarstwa Krajowego. Zapoczątkował zmiany w strukturze polskiego eksportu i utworzył zasiłki dla bezrobotnych. W lipcu 1925 roku uchwalona została ustawa o reformie rolnej.

Władysław Grabski, polityk narodowej demokracji, ekonomista i historyk, dwukrotnie pełnił funkcję premiera - od czerwca do lipca 1920 roku, a następnie od końca 1923 do listopada 1925. Był też ministrem skarbu, a także profesorem i rektorem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W 1924 roku został odznaczony Orderem Orła Białego.

(więcej)

Władysław Grabski urodził się 7 lipca 1874 roku w Borowie koło Łowicza. Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Pomian. W 1892 roku rozpoczął studia w Paryżu - był studentem na École des Sciences Politiques, jednocześnie kształcił się w zakresie historii i ekonomii na Sorbonie. Uczył się też agronomii. Jego edukację przerwała konieczność objęcia rodzinnego majątku po śmierci ojca. Przejął ponad 500-hektarowe gospodarstwo. Zajmował się pracą społeczną - był współzałożycielem Sekcji Rolniczo-Doświadczalnej w Kutnie. Wkrótce rozpoczął też działalność polityczną. W 1906 roku został wybrany na posła ziemi łowickiej do I Dumy. Występował na wiecach jako orędownik swobód politycznych dla ludu.

Gdy wybuchła I wojna światowa, utworzył Komitet Obywatelski, który pomagał najbardziej poszkodowanym przez działania wojenne. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, został powołany przez Józefa Piłsudskiego na prezesa Głównego Urzędu Likwidacyjnego, który miał ustalić straty wojenne, politykę finansową wobec sąsiadów i roszczenia repatriacyjne.

Był delegatem rządu na kongres pokojowy w Paryżu w 1919 roku, gdzie kierował pracami polskiej delegacji w zakresie ekonomicznym, i na międzynarodową konferencję w Spa w 1920, dotyczącą niemieckich opóźnień w wykonywaniu postanowień traktatu wersalskiego.

Władysław Grabski funkcję premiera rządu RP pełnił od czerwca do lipca 1920 roku, a następnie od końca 1923 do listopada 1925. Stojąc na czele rządu po raz drugi, był też ministrem skarbu. Łącznie funkcję tę pełnił trzykrotnie.

Po dymisji rządu 13 listopada 1925 roku, Władysław Grabski poświęcił się pracy naukowej i pedagogicznej. Był wykładowcą i rektorem SGGW, a także założył Instytut Socjologii Wsi. Autor około 150 prac, poruszających zagadnienia ze sfery ekonomii, bankowości, nauk politycznych, agronomii społecznej, historii i socjologii wsi. Władysław Grabski zmarł 1 marca 1938 roku w Warszawie.

Od 2002 roku Narodowy Bank Polski przyznaje corocznie Nagrodę imienia Władysława Grabskiego dla najlepszych dziennikarzy ekonomicznych.