Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-10, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 stycznia
1569 – Na zamku w Lublinie rozpoczęły się obrady sejmu koronnego poprzedzające zawarcie unii polsko-litewskiej.

1765 - Król Stanisław August powołał Komisje Menniczą, której zadaniem było wzniesienie mennicy królewskiej i opracowanie projektu nowego systemu monetarnego.

1868 - We Lwowie zmarł Karol Szajnocha, historyk, publicysta, pisarz, działacz niepodległościowy; autor m.in. dzieła "Jadwiga i Jagiełło".

1892 - W Kałużycach k. Mińska urodził się Melchior Wańkowicz, mistrz szlacheckiej gawędy, klasyk reportażu, autor m.in. książek "Na tropach Smętka", "Monte Cassino", "Hubalczycy" i "Ziele na kraterze".

1899 - Krakowskie czasopismo "Życie" opublikowało esej Stanisława Przybyszewskiego "Confiteor", uznany wkrótce za manifest polskiego modernizmu.

1902 - W Varese (Włochy) urodził się Leon Rzewuski, poeta i kompozytor, żołnierz Kampanii Polskiej 1939, autor muzyki m.in. do "Walczyka Warszawy" oraz "Tramwajem do Nowej Huty".

1907 - W Warszawie urodził się Seweryn Pollak, filolog, poeta i tłumacz.

1919 - W Wilnie zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt; twórca m.in. Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie.

1919 – Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret o obowiązkowym ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby.

1925 - W Łucku na Wołyniu urodził się Florian Siwicki, działacz komunistyczny, generał LWP; w 1968 r. dowodził 2 Armią WP uczestniczącą w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; członek WRON (1981-1983), jeden z głównych autorów stanu wojennego; minister obrony narodowej (1983-1990), członek Biura Politycznego KC PZPR (1986-1990).

1940 - W Warszawie urodził się Maciej Rayzacher, aktor; w okresie PRL działacz Komitetu Obrony Robotników i KSS KOR; internowany w stanie wojennym.

1940 – Niemiecki Volksdeutscher Selbstschutz dokonał ostatniej masowej egzekucji w lesie Barbarka pod Toruniem. Od 28 października 1939 roku zamordowano tam 600–1200 przedstawicieli polskiej inteligencji oraz elit gospodarczych i politycznych z Torunia i okolic.

1940 - W Koprzywnicy pod Sandomierzem urodził się Jan Pieszczachowicz, krytyk literacki, publicysta, animator życia krakowskiego literackiego w latach PRL.

1942 - W okupowanej Warszawie zespoły Organizacji Małego Sabotażu "Wawer" zamazały ok. 250 tablic z niemieckimi nazwami ulic i rozrzuciły 40 tys. ulotek z tekstem noworocznego przemówienia prezydenta RP Władysława Raczkiewicza.

1946 - W Londynie otwarto pierwsze Zgromadzenie Ogólne ONZ - wzięły w nim udział delegacje 51 państw.

1946 - W Krakowie urodził się Robert Gadocha, piłkarz, w latach 70. jeden z najlepszych skrzydłowych; zdobył złoty medal olimpijski w Monachium (1972) i brązowy medal mistrzostw świata w RFN (1974); w drużynie narodowej zagrał 62 razy, strzelając 16 bramek; w latach 1967-1975 zawodnik Legii Warszawa, następnie m.in. FC Nantes.

1951 - W Warszawie urodził się Wiktor Zborowski, aktor, znany m.in. z roli Moryca Habera w "C.K. Dezerterach" oraz Longinusa Podbipięty w "Ogniem i mieczem".

1953 - W Londynie zmarł Władysław Studnicki, polityk, publicysta, działacz niepodległościowy, zesłany na Syberię przez władze carskie; przywódca proniemieckiego Klubu Państwowców Polskich, członek Tymczasowej Rady Stanu (1917-1918); w okresie II RP związany z dziennikiem wileńskich konserwatystów "Słowo"; w czasie II wojny światowej zwolennik porozumienia z Niemcami.

1957 - Rozkazem ministra obrony narodowej utworzona została Wojskowa Służba Wewnętrzna (WSW), w miejsce zlikwidowanego Głównego Zarządu Informacji.

1966 - W Gdyni zmarł gen. Ignacy Oziewicz, w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca 29 Dywizji Piechoty, w latach 1941-1942 zastępca komendanta głównego Narodowej Organizacji Wojskowej; komendant Narodowych Sił Zbrojnych (1942-1943).

1972 - W Radomiu urodził się Maciej Skorża, trener piłkarski, zdobywca trzech tytułów Mistrza Polski (dwukrotnie z Wisłą Kraków i raz z Lechem Poznań), i trzech Pucharów Polski.

1976 - W Białymstoku urodził się Tomasz Bagiński, rysownik, animator, reżyser; w 2003 r. nominowany do Oscara w kategorii krótki film animowany za film "Katedra"; autor animacji o tematyce historycznej, m.in. "Animowanej historii Polski" i filmów na 600-lecie bitwy pod Grunwaldem.

1982 - Stan wojenny: w całym kraju przywrócone zostały połączenia telefoniczne; rozmowy oficjalnie podsłuchiwano, po wykręceniu numeru słychać było w słuchawce komunikat: "Rozmowa kontrolowana".

1987 - Premiera filmu "Przypadek" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

1987 - W Warszawie zorganizowany został konspiracyjny II Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS).

1993 - W Londynie zmarł Adam Aston, właściwie Adolf Loewinsohn, aktor, wokalista; wykonawca piosenek "Warszawo, moja Warszawo", "Ach, jak przyjemnie", "Dlaczego właśnie dziś" i "Jak trudno zapomnieć".

1993 - Premiera filmu "Niebieski" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, pierwsza części tryptyku "Trzy kolory".

1999 - W Warszawie zmarł Juliusz Żuławski, pisarz, tłumacz, dwukrotny prezes polskiego PEB-Clubu, taternik.

2003 - Sejm powołał komisję śledczą w sprawie "afery Rywina"; jej przewodniczącym został Tomasz Nałęcz z Unii Pracy.

2009 - W Toruniu zmarła gen. Elżbieta Zawacka, kurierka i emisariuszka KG ZWZ-AK, jedyna kobieta wśród cichociemnych; po wojnie więziona przez władze komunistyczne.

2014 - W Warszawie zmarł Zbigniew Messner, ekonomista, polityk; profesor Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Katowicach, od 1975 do 1982 r. jej rektor; członek PZPR, premier PRL w latach 1985-1988.

2017 - W Warszawie zmarł Ryszard Parulski, szermierz i działacz sportowy, mistrz świata we florecie w 1961 r.

Zobacz także

2024-03-15, godz. 13:00 81. rocznica niemieckiej zbrodni w Siedliskach 81 lat temu, 15 marca 1943 roku, w Siedliskach w Małopolsce Niemcy zamordowali pięcioosobową rodzinę Baranków i czterech ukrywanych przez nią Żydów. Ofiarami… » więcej 2024-03-15, godz. 11:00 155 lat temu urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926 155 lat temu, 15 marca 1869 roku, urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926, współzałożyciel PPS, działacz spółdzielczy, po… » więcej 2024-03-15, godz. 09:00 Nagrody w konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej rozdane Michał Dworski otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej w kategorii praca doktorska. Praca… » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 marca » więcej 2024-03-14, godz. 15:00 44 lata temu w katastrofie samolotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" zginęło 87 osób 44 lata temu, 14 marca 1980 roku, w katastrofie samolotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" zginęło 87 osób. Maszyna Polskich Linii Lotniczych LOT lecąca z Nowego… » więcej 2024-03-14, godz. 13:00 60. rocznica Listu 34, protestu intelektualistów przeciwko cenzurze 60 lat temu, 14 marca 1964 roku, intelektualiści w Polsce wystosowali do komunistycznych władz pismo, w którym zaprotestowali przeciwko cenzurze. Przeszło… » więcej 2024-03-14, godz. 11:00 230 lat temu urodził się gen. Józef Bem, jeden z dowódców powstań: listopadowego i węgierskiego 230 lat temu, 14 marca 1794 roku, urodził się Józef Bem, generał, teoretyk wojskowości, twórca pierwszych oddziałów wojsk rakietowych w Wojsku Polskim… » więcej 2024-03-14, godz. 09:00 Miejsce Kłodnickie od pradziejów do współczesności Wystawa czasowa: "Miejsce Kłodnickie - od pradziejów do współczesności" zostanie zaprezentowana 15 marca w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Miejscu… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 marca » więcej 2024-03-13, godz. 16:30 Projekcja filmu o Edmundzie Malinowskim - dowódcy Plutonu Głuchoniemych AK O żołnierzach z pułku głuchoniemych i ich dowódcy walczących w Powstaniu Warszawskim opowiada film „W sercu, w ogniu, w ciszy. Historia Edmunda Malinowskiego… » więcej
8283848586
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »